يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ عَلَيْكُمْ أَنفُسَكُمْ لاَ يَضُرُّكُم مَّن ضَلَّ إِذَا اهْتَدَيْتُمْ إِلَى اللّهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعاً فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ (105): اى كسانى كه ایمان آورده‏اید! بر شما باد (حفظ) خودتان. چون شما هدایت یافتید، آن كه گمراه شد زیانى به شما نمى‏رساند. بازگشت همه‏ى شما به سوى خداست، و او شمارا به آنچه مى‏كردید، آگاه مى‏سازد. بعضى این آیه را دستاویز قرار داده و مى‏گویند: وظیفه‏ى هر كس تنها حفظ خود است، و ما مسئول گناه دیگران و امر و نهى آنان نیستیم! در پاسخ آنان مى‏گوییم: با وجود آیات و روایات متعدّد كه همه نشان از وجوب امر به معروف و نهى از منكر دارد، باید گفت: مراد این آیه رها كردن این دو وظیفه نیست، بلكه مراد آن است كه اگر امر و نهى صورت گرفت، ولى اثر نكرد شما دیگر وظیفه‏اى جز حفظ خود ندارید. (205) علاوه بر آنكه حفظ جامعه از گناه به وسیله‏ى امر به معروف و نهى از منكر، یكى از مصادیق «حفظ خویشتن» است. ----- 205) این مضمون را در حدیثى از پیامبرصلى الله علیه وآله نیز مى‏خوانیم. تفسیر نورالثقلین. - در راه حقّ، از تنهایى نترسیم. «علیكم أنفسكم لایضركم» - اگر حریف دیگران نمى‏شویم، حریف نفس خود باشیم. «علیكم أنفسكم...» - انحراف جامعه، مجوز گناه كردن افراد نیست. «علیكم انفسكم لایضرّكم...» - در قیامت، هر كس مسئول كار خویش است. «علیكم أنفسكم» - در پى كشف و افشاى عیوب دیگران نباشیم. (206) «علیكم انفسكم» - اوّل خودسازى، سپس جامعه سازى. «علیكم انفسكم» - اهل ایمان بر رفتار و كردار نارواى گمراهان و عقائد باطل آنان مؤاخذه نخواهند شد. «علیكم انفسكم» - در راه نجات دیگران، خودتان غرق نشوید. «علیكم أنفسكم لایضرّكم» - چنان باید تربیت شویم كه فساد محیط و جامعه در ما تأثیر نگذارد. «لایضرّكم» - از خارج، كسى به شما آسیب نمى‏زند. اگر شكست بخورید، از خودتان است. «علیكم انفسكم لایضرّكم من ضلّ» - روحیّه‏ى خود را به خاطر انحراف دیگران از دست ندهیم. «علیكم انفسكم لایضرّكم من ضلّ» - راه اسلام چنان منطقى و استوار است كه شبهه و انحراف دیگران به آن خلل نمى‏رساند. «لایضرّكم من ضلّ اذا اهتدیتم» - گرچه منحرفان در كمین هستند، امّا راه مصونیّت یافتن، هدایت پذیرى است. «لا یضرّكم من ضلّ اذا اهتدیتم» - ایمان به معاد، عامل خودسازى است. «الى اللّه مرجعكم» - پیروى از نیاكان و تقلید كوركورانه از دیگران، در قیامت نجات‏بخش انسان نیست، بلكه هر كس باید پاسخگوى راه و عمل خویش باشد. «علیكم انفسكم... فینبّئكم» - رفتار و كردار انسان در دنیا، فرجام او را در قیامت روشن مى‏كند. «فینبّئكم بما كنتم تعملون» ----- 206) تفسیر نورالثقلین.