💠 رابطه فرزند با پدر و مادر را نمى‌توان بر اساس قاعده عدل و قسط ارزش‌یابى کرد «وَاعْبُدُوااللّهَ وَلاَتُشْرِكُوا بِهِ شَيْئاً وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْسانا» (نساء ۳۶) ترجمه «و خدا را بپرستيد و چيزى را شريك او قرار ندهيد و به پدر و مادر نیکی به سزا کنید.» 🔹️مهم‌ترین رابطه‌اى که ممکن است بین دو انسان تحقق پیدا کند، رابطه فرزند با پدر و مادر است که نمایانگر وابستگىِ وجود فرزند به وجود والدین او است. در این‌جا نمى‌توان رابطه متقابل را ملاک ارزیابىِ افعال و رفتار آن‌ها با یکدیگر قرار داد؛ زیرا هیچ‌گاه فرزند قادر نیست بر پدر و مادر خود تأثیرى داشته باشد، مانند تأثیرى که پدر و مادر در پیدایش فرزند خود دارند. وجود فرزند، بستگى به وجود والدین خود دارد؛ ولى وجود پدر و مادر هیچ بستگى به وجود فرزندشان ندارد. 🔸️بنابراین، رابطه فرزند با پدر و مادر خود را نمى‌توان بر اساس قاعده عدل و قسط ارزش‌یابى کرد؛ زیرا اساس عدل و قسط بر این است که دو نفر یا بیش‌تر، با هم روابط متقابل، و در نتیجه، حقوق و تکالیف متقابل داشته باشند. هر جا حق و تکلیف متقابلى مطرح باشد، یک نوع تأثیر و تأثر متقابل نیز وجود دارد؛ اما تأثیرى که پدر و مادر در به وجود آمدن فرزند خود دارند، به هیچ وجه براى فرزند نسبت به پدر و مادر خویش جبران‌پذیر نیست. 🔹️از این‌رو است که خداوند، در قرآن کریم، پیوسته احسان به پدر و مادر را توصیه مى‌کند و آن را ملاک ارزش، در رابطه فرزند با والدین خود قرار مى‌دهد. در هیچ آیه‌اى نداریم که فرزند باید با پدر و مادر خود به عدالت رفتار کند؛ زیرا در واقع، در رابطه فرزند با والدین خود، تحقق عدالت، ممکن نیست. 🔸️در این آیه، خداوند به دنبال امر به پرستش خدا و نهى از شرک، بلافاصله احسان به والدین را توصیه مى‌کند و این، اهمیت فوق‌العاده حقوق والدین بر فرزندان را نشان مى‌دهد. 📖اخلاق در قرآن جلد سوم صفحه ۵۷ 📝ترجمه آیه، از آیت الله مشکینی #معارف_قرآن 🌙 @mesbahyazdi_ir