جستجوی آب های زیرسطحی در شهرستان گناباد: با توجه به موقع جغرافیایی و میزان ریزشهای جوی، شهرستان گناباد فعلا بطور مطلق به منابع آب زیرسطحی خود وابسته است.با توجه به توپوگرافی (ناهمواری)منطقه منابع آبی شهرستان را به دو گروه می توان تقسیم نمود که هر یک مزایا و معایبی دارند. این دو گروه عبارتند از سفره های آب عمیق دشت ها و سفره های آب کم عمق دره های کوهستانی از جمله مزایای آب های دره ای کوهستانی کیفیت بهتر و شیرین بودن آن، تجدید پذیری پس از خشکیدگی،هزینه کم استحصال ،احیای مجدد پس از بارندگی و آبسالی و امثال آن و مزایای آب های دشتی حجم قابل توجه و نوسان کم،... از جمله معایب آب ها دره ای نوسان و ریسک زیاد،حجم کم آب،فضای محدود زراعی و هزینه بالای کاشت و معایب آب های دشتی نیز میزان شوری زیاد ،هزینه پمپاژ بالا و در صورت خشکیدن غیر قابل احیا و امثال آن است. در هر صورت با توجه به روند کنونی پارامتر های جوی و بهره برداری آب از سفره های آب زیرزمینی شهرستان گناباد به احتمال قریب به یقین تا یک دهه آینده مناطق روستایی بخش کاخک و هنگام گناباد به طور مطلق خالی از جمعیت و سکونتگاه های دشتها و مراکز شهری نیز تا دو دهه آینده به وضع مشابهی دچار خواهد شد. علاج واقعه قبل از وقوع باید تاکید می کنم این روند چون بطئی و نامحسوس است. کسی یا مسئولی عمق فاجعه را درک نمی کند.زمانی که کار از کار گذشت واویلا چه سود. در مورد سفره های آب زیر سطحی از جمله دره های کوهستانی نیاکان ما به دانش ،تجربه و مهارت کم نظیری دست یافته بوده اند.اگر بدقت به محل حفر کاریز در دره ها توجه کنیم اغلب مظهر آن ها در محلی است که رود و دره پیچ خوده و یا رگه ای از سنگ غیر قابل نفوذ امتداد رود را قطع و به صورت یک سد زیرزمینی عمل می کند.بویژه در جایی که بالادست آن دره وسیعتر و عمق رسوب بستر بیشتر است. به قلم مهدی نیکبخت به تاریخ 1دی1401 💠 @gonabad20ir