امام صادق عليه السلام :  المَكارِمُ عَشْرٌ ، فإنِ اسْتَطَعْتَ أنْ تكونَ فيكَ فلْتَكُنْ ، فإنّها تَكونُ في الرّجُلِ و لا تكونُ في ولدِهِ ، و تكونُ في ولدِهِ و لا تكونُ في أبيهِ ، و تكونُ في العَبدِ و لا تكونُ في الحُرِّ : صِدْقُ البَأسِ ، و صِدقُ اللِّسانِ ، و أداءُ الأمانَةِ ، و صِلَةُ الرَّحِمِ ، و إقْراءُ الضَّيفِ ، و إطْعامُ السّائلِ ، و المُكافاةُ على الصَّنايعِ ، و التَّذَمُّمُ للجارِ ، و التّذَمُّمُ للصاحِبِ ، و رأسُهُنَّ الحَياءُ . مكارم [اخلاق] ده تاست ، اگر مى توانى آنها را داشته باش؛ زيرا گاهى شخص آنها را دارد، ولى فرزندش ندارد و گاهى در فرزند هست و در پدرش نيست و گاهى در بنده هست و در آزاد نيست [اين ده خوى كريمانه عبارتند از : ]پايمردى در جنگ، راستگويى ، امانتدارى ، صله رحم، ميهمان نوازى ، اطعام بينوا ، جبران كردن نيكيها ، مراعات حقّ همسايه ، مراعات حقّ رفيق، و در رأس همه، شرم و حيا . 🟢بیان وقتی گفته شود این خلقیات ممکن است در پدر نباشد اما در فرزند محقق شود یعنی اینکه این خصلت ها اکتسابی اند و میتوان با تلاش و مجاهدت و تهذیب نفس در خود ایجاد کرد. 🟢تلاش ،جهاد ،حرکت حدیث فوق از جمله سخنان راهبردی در ایجاد حرکت برای کسب فضایل است. ‌انسان سه ساحت وجودی دارد. هویت طبیعی و حیوانی، هویت عقلانی و انسانی و هویت الهی و عرفانی. انسان ابتدا یک موجود طبیعی است و حیوانیت بالفعل دارد و باید برای رسیدن به کمال خودسازی کند؛ یعنی از نفسانیت به سوی احیای عقل و انسانیت و سپس تقویت بعد عرفانی و هویت الهی خویش مهاجرت نماید. بنابراین خودسازی باعث می‌شود که انسان از حیوانیت خارج، و با علم و تفکر عقل خود را کامل و در یک مرحله بالاتر پس از تکمیل کمال انسانی و عقلانی به وادی عشق و عرفان قدم بگذارد و به کمال نهایی خود که هویت الهی است، برسد. ♻️راهکارهای ایجاد خلقیات پسندیده برخی از راه‌کارهای تحصیل خوش فضایل اخلاقی و مبارزه با خلقیات غلط بیان می‌شود: ➖توجه به ارزش و آثار معنوی و مادی خوش اخلاقى و آثار نیک آن و همچنین زشتى بداخلاقى و آثار بد آن براى این منظور بهترین راه، مطالعه آیات و روایاتی است که در زمینه خوش اخلاقی و بداخلاقی وارد شده است. ➖ تمرین و ممارست یعنی تمرین عملى خوش اخلاقى هنگام برخورد با دیگران. تمرین یکى از عوامل رشد و پرورش صفات اخلاقى است. براى انجام رفتار و کردار پسندیده‌ای همچون خوش اخلاقی و خوش‌رویی، باید تمرین کرد تا به آن عادت نمود. حضرت امام علی(ع) فرمود:«عَوِّدْ نفسَكَ فِعلَ المَكارِمِ» «نفست را به انجام اعمال پسندیده عادت ده».(۲) ➖ مطالعه احوال انسان‌های دارای اخلاق پسندیده در جامعه افراد خوش اخلاق و بد اخلاق فراوانند. با کمی دقت در احوال دیگران خواهیم دید که افراد خوش اخلاق در زندگی و روابط خود موفّق‌تر و شادتراند، سالم‌تر زندگی می‌کنند و بیشتر مورد احترام مردم هستند. و در مقابل؛ افراد بداخلاق منزوی، و دارای شخصیتی شکننده‌تر هستند و از زندگی خود جز رنج و زحمت نصیبی ندارند. ➖ پرورش عواطف انسانی یکى از ابعاد مهم وجودى انسان عواطف طبیعى، انسانى و ایمانى او است. دوست داشتن دیگران و ایجاد رابطه عاطفى با سایر انسان‌ها قابل رشد و تربیت است. انسان‌های اخلاقی و مهربان شاخص‌ترین و دوست داشتنی‌ترین افراد جامعه هستند. قسمت بزرگى از لذت و شادى زندگى از طریق ایجاد ارتباط عاطفى با دیگران تأمین می‌شود. چنان‌که امام على(ع) در توصیف مؤمن می‌فرماید: «شادى مؤمن در چهره او، و اندوه وى در دلش پنهان است». ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 📎پی نوشتها ۱.وسائل الشيعة ،ج۱۱،ص۱۴۰. ۲.غرر الحكم ،۶۲۳۲ .