انواع شکیات نماز و احکام آن
تقریبا میتوان گفت که همه ما تاکنون در نماز شک کرده ایم که در کدامین رکعت از نماز هستیم و یا اینکه عملی از واجبات نماز را انجام دادیم و یا خیر؟ این شک حاصل از حواس پرتی و تفکر به اموری غیر از خود نماز بوجود می آید و مسلمانان نیز باید با شک های ۲۳ گانه نماز آشنا باشند تا اگر در حین نماز شکی برای آنها ایجاد شد، بدانند که نماز آنها باطل شده است یا نباید اعتنا کنند و یا حتی این شک صحیح است و باید عمل خاصی انجام دهند؟ با ما در این مقاله همراه باشید تا انواع شکیات نماز و احکام آنها را بررسی کنیم.
شکیات نماز چیست؟
شکیات نماز، شک در انجام احکام و وظایف نمازگزار است و شامل شک در جزئیات، شرایط، صحت و یا اصل نمازی است که خوانده است. بنا بر نظر برخی از مراجع، دانستن احکام شکیات نماز برای برخی واجب می باشد.
شکیات نماز چند تا هستند؟
شکیات نماز بصورت کلی به ۲۳ بخش تقسیم میشوند که از این تعداد ۸ نوع شک ، باطل کننده نماز ، ۹ نوع شک صحیح و ۶ نوع شک از جمله شک هایی هستند که نباید به آنها اعتنا نمود.
واجب بودن یادگیری شک های نماز
بنابر نظر عمده مراجع تشیع، قطع نمودن نماز بصورت عمدی حرام می باشد. به همین خاطر یادگیری مسائل مربوط به شک در نماز، به اندازه ای که عمدتا فرد دچار آن میشود، واجب است. اما اگر یک فرد ، مطمئن است که دچار شک در هیچ یک از اقسام نماز نمیشود ، یاد گرفتن شکیات نماز واجب نیست.
شک های باطل کننده نماز
شک در تعداد رکعات نماز دو رکعتی
شک در تعداد رکعات نماز سه رکعتی
شک بین یک رکعت و بیشتر در نمازهای چهار رکعتی
شک بین دو و بیشتر در نماز چهار رکعتی پیش از تمام شدن دو سجده
شک بین دو و پنج یا بیشتر در نماز چهار رکعتی
شک بین سه و شش یا بیشتر در نماز چهار رکعتی
شک بین چهار و شش یا بیشتر در نماز چهار رکعتی
شک بین رکعتهای نماز، به گونهای که نداند چند رکعت خوانده است
شک های صحیح در نماز و عملی که بعد از آن باید انجام گیرد
شک بین دو و سه پس از اتمام دو سجده: باید بنا را بر سه گذاشته و نماز را تمام کند و پس از نماز، یک رکعت نماز احتیاط ایستاده و یا دو رکعت نشسته بخواند.
شک بین سه و چهار ، باید بنا را بر چهار گذاشته و پس از اتمام نماز یک رکعت نماز احتیاط ایستاده و یا دو رکعت نشسته بخواند.
شک بین دو و چهار بعد از دو سجده: باید بنا را بر چهار گذاشته و پس از نماز، دو رکعت نماز احتیاط ایستاده بخواند. شک بین سه و پنج قبل از رکوع نیز به شک بین دو و چهار پس از دو سجده باز میگردد و محکوم به حکم آن است. و این شک اگر از رکوع باشد موجب بطلان نماز میشود.
شک بین دو و سه و چهار پس از اتمام دو سجده: باید بنا را بر چهار گذاشته و نماز را تمام کند. دو رکعت نماز احتیاط ایستاده و دو رکعت نشسته بخواند.
شک بین چهار و پنج بعد از سر برداشتن از سجده دوم: نمازگزار باید پس از تشهد و سلام، دو سجده سهو به جا بیاورد. ولی اگر شک یاد شده در حال ایستاده باشد، به شک بین سه و چهار بر میگردد و محکوم به حکم آن است و اگر چنین شکی بعد از رکوع و قبل از سجود عارض شود، حکم شک بین چهار و پنج را دارد. شک بین پنج و شش در حال قیام نیز به شک بین چهار و پنج بازگشت میکند و فرد باید به مقتضای آن عمل کند.
شک هایی که در نماز نباید به آنها اعتنا کرد
شک بعد از محل: مثل شک در انجام رکوع بعد از رسیدن به سجده یا شک در اینکه در رکعت قبلی سجده کرده ایم یا خیر