🕸نقدى از نظرگاه تشيع(۷) ۴ - در اين خصوص كه مسدود شدن نايب منصوص، دليل آن نمى‌شود كه مقام نيابت و بابيت مسدود باشد، بايد به اطلاع رسانيد كه البته در توقيع‌هاى مباركه، مسدود شدن بابيت و رجوع به علما و راويان حديث، بطور اعم ذكر شده است، كه هم منصوص را در بر مى‌گيرد و هم غير منصوص را و شيخ صدوق در «اعتقادات» فرموده‌اند كه اين ضرورى دين اماميه است. (۱) آنچه مسلم است شيخ احمد احسائى، در سير و سلوك بوده مردى متقى متشرع، سرشار از ذوق و استعداد، صاحب مقامات معنوى، و مؤلف اين كتاب هيچ جاى شكى ندارد كه شيخ از زاهدان و عالمان تشيع است اما آيا توانسته است، حفظ اسرار سلوك و رموز فيض را تا آنجائى بنمايد كه به تصديق ضمنى سالكان متشرع، اعتدال در شناخت و كشف را از كف ننهد وداعيۀ بيش‌از مراتب‌سيرش نداشته باشد، مسلماً از ظواهر امر چنين برمى‌آيد كه نه و تفصيل چنين مطلبى در اين مقام و مكان نيست. خدايش رحمت كند. ۵ - و اما در مورد داعيۀ بابيت و معصوميت شيخ، كه اگر چه مشايخ شيخيه صريحاً چنين ادعائى را تكذيب مى‌كنند، و چنانچه گذشت براى او، حتى مقام نجبائى را اثبات نمى‌كنند، امانكاتى موردنظر مؤلف‌اين كتاب قرار گرفته كه به ذكر آن خود را ملزم مى‌دانم: اولاً: سيد كاظم رشتى در كتاب «دليل المتحيرين» دربارۀ مقام شيخ، تصريح مى‌كند: «وحيد عصر و يگانۀ دهر بود، اخذ كرده علوم را از معدنش، و برداشته است از سرچشمه‌اش، كه از ائمۀ طاهرين است و اين علوم در خواب‌هاى صادق و نوم‌هاى صالح از ائمه عليهم السلام به شيخ مى‌رسيد... پس اوّلاً جناب امام حسن عليه السلام را در خواب ديد و از طرف حضرت مؤيد و توجه شده فيوضات كامله شامل حالشان گشت». (۲) مشايخ شيخيه در اين خصوص، پيرامون علم شيخ (۳) قلم فرسائى‌ها كرده‌اند. و شيخ، خود در: «رسالۀ رشتيه» (۴) ضمن شرح صفات ابواب امام زمان، يا به تعبير او: قريۀ ظاهره، تلويحاً و در پرده، خود را صاحب منصب چنين مقامى خوانده، و سيد كاظم در رسالۀ: «شرح آية الكرسى» (۵) شيخ را «قريۀ ظاهره» به شمار آورده است. و از اين جا است كه مى‌يابيم، اعتراضات علماى اماميه سر منشأ جدى بخود گرفته، و پس از چنين اعتراضاتى است كه شيخ و سيد، و بعدها مشايخ شيخيه، در صدد پاسخ و رفع اتهام، به طرح روپوشى بر آمده‌اند. (۶) ۱) . ترجمۀ: «العقائد»، شيخ صدوق ۲) . ترجمۀ العقائد، رسالۀ «شيخ عبد اللّٰه»، و قصص العلماء، ص ٣٧ ۳) . مراجعه كنيد به «رساله در جواب مسائل»، حاج محمد خان كرمانى، مندرج در «مجمع الرسائل فارسى»،ص٢۴١ ۴) . جوامع الكلم، در جواب ملا على رشتى. ۵) . رساله در تفسير آيه مباركه آية الكرسى، « مٰا فِي السَّمٰاوٰاتِ وَ مٰا فِي الْأَرْضِ » . ۶) . به عقيده حقير، قسمت اعظم كتب مشايخ شيخيه، پس از شيخ احمد احسائى، پاسخ به ايرادات، و تعبير جملات، و تفسير نكات مورد ايراد اهل علم مى‌باشد و اين رويه، صورت مورثى بالنسبه به شيخ ما قبل خود، مداوم و مستمر است. و از اين لحاظ بيشترين رساله‌ها و كتب طائفۀ شيخيه به صورت تكرار مكررات، و سعى در تصحيح اشتباهات گذشته در آمده است، كه اگر از جمع آنها جدا شود، تأليفات مشايخ شيخيه به يك دهم از آنچه هست اختصاص مى‌يابد. 📗بهائیان، نجفی، محمد باقر،صص۱۴۸_۱۴۹ @ravanedel