بورس از کجا ضربه خورد؟
چگونه احیا میشود؟ - ۱
🔹یکی از جفاهایی که برخی مدیران در دولت سابق مرتکب شدند، خلافگویی و خلافنمایی واقعیات بود. وهم و خیال، «واقعیت» جا زده شد و رونماهای اقتصاد آراسته شد، بیآنکه پایههای آن تقویت شود. در شرایطی که زنجیره سوءتدبیرها، تیشه به ریشه اقتصاد میزد، وانمود میشد اقتصاد رونق گرفته است.
🔹یکی از شعبده بازیهای پر هزینه، درباره بورس اتفاق افتاد. قاعده همهجایی بورس این است که رونق یا رکود آن، نسبت مستقیمی با رونق و رکود اقتصادی دارد. اما سال 98، در حالی که اقتصاد ایران به اعتبار معطلی چندین ساله در مذاکرات و برجام، دچار رکود شدید شده بود، بورس هیجانی شد.
🔹دولت با تزریق برخی حمایتها و آراستن بورس، مردم را تشویق میکرد همهچیز خود را به بورس بسپارند؛ و حال آنکه سازوکار بورس و شرکتهای زیرمجموعه آن، فاقد شفافیت لازم بود. دولت میخواست بیآنکه به اقتصاد سامان بدهد، رونق بورس را بازنمایی کند(!)
🔹در اوج رکود اقتصادی، بورس از زمین و سکه و طلا و ارز هم جلو زد و سودآورترین بازارها شد. بخشی از مردم هم بیتوجه به هشدار کارشناسان و براساس دعوتهای پیاپی دولتمردان، به خیال کسب سود بیشتر، اقدام به فروش همه مایملک خود و خرید سهام کردند. حبابی بزرگ شکل گرفت و در عرض یک سال ترکید. آنچه میخوانید، روایتی از این ماجراست:
۱) اظهارنظرهای آقای روحانی و برخی دولتمردان در دو مقطع رشد بورس و سقوط آن، کاملاً متفاوت است. یکی تشویق علیالاطلاق مردم به سرمایهگذاری در بورس است و دومی، پس از آنکه سرمایهگذاران متضرر شدند، دادن هشدار دیرهنگام است.
روحانی حتی ۱۶ مرداد ۹۹ (چند روز قبل از آغاز سقوط بورس) گفته بود: «با شرایطی که بورس نشان می دهد، اوضاع بهتر خواهد شد؛ مردم باید همهچیز را به بورس بسپارند»!
او حتی پس از شروع ریزش، رفتاری پرخاشگرانه در قبال هشدارها داشت، چنانکه 30 شهریور 1399 گفت «اینکه آمار تورم نشان داد علیرغم مشکلاتی که در اسفند و فروردین داشتیم، تورم ما کاهشی بود ، دومرتبه عصبانی میشوند و میگویند چرا در دنیا همه بدبخت شدند، وضع شما خوب شد؟ خوب شد، چه کار کنیم؟ شما اگر ناراحت هستید، گوش نکنید و راهش این است که در گوشتان یک پنبه بگذارید، این حرفهای خوب را نشنوید. بورس ما خوب شده، عصبانی هستند و میگویند بورس تمام دنیا بههمریخته، چرا بورس ایران خوب است؟».
۲) در نتیجه ورود نقدینگی ۱۰۰ هزار میلیارد تومانی، شاخص بورس تا رقم ۲ میلیون واحد هم صعود کرد. طبق آمار رسمی، بازدهی بورس در ده سال گذشته، (به اعتبار جهش در ابتدای سال 99)، رشد 967 واحدی را نشان میداد. بورس، تبدیل به پرسودترین بازار شده بود؛ حتی بالاتر از بازار سکه، ارز، مسکن، خودرو و سپرده بانکی. این اتفاق خوبی بود، مشروط بر اینکه در خدمت حمایت از تولید درمیآمد.
خبرگزاری دولتی ایرنا تیر ماه 99، در گزارشی درباره رونق بورس نوشته بود: «رشد ۹۶۷ درصدی شاخص بورس در دولت تدبیر و امید نمایان است. شاخص ضریب نفوذ بازار سرمایه از نزدیک به ۶.۵ میلیون نفر در سال ۱۳۹۲، به بیش از ۱۱ میلیون نفر تا پایان فروردین۱۳۹۶ رسید. این عدد در سال ۱۳۹۹ با اجرایی شدن آزادسازی سهام عدالت، به حدود ۶۰ میلیون نفر رسیده است».
💢ادامه دارد💢
#محمد_ایمانی
@hagigei