🌕 احکام روزه ۲۴
🌺احکام روزهی مسافر ۲
❇️ مسأله ۹۳۸. کسی که در ماه رمضان مسافر است، چنانچه نمازش قصر باشد، نباید در سفر روزه بگیرد،
و اگر نماز را در سفر چهار رکعتی میخواند (مانند مسافری که در مکانی قصد ماندن ده روز را دارد یا مسافرت شغل اوست) واجب است روزه بگیرد.
❇️ مسأله ۹۴۱. هرگاه مسافر پیش از ظهر وارد وطن شود یا به جایی برسد که قصد دارد ده روز توقف کند، اگر کاری که روزه را باطل میکند انجام نداده باشد، باید روزه بگیرد،
و اگر مبطلی انجام داده، باید بعداً قضا کند،
ولی اگر بعد از ظهر وارد شود، نمیتواند روزه بگیرد.
🍃 یکی از مسائل پرتکرار در این ایام، مسافرت و اقامت ده روزه است، لذا مسائل مرتبط با این بحث تقدیم میشود.
❇️ مسأله ۵۲۶. در صورت تحقق یکی از موارد زیر سفر پایان یافته و باید نماز را تمام خواند (قواطع سفر):
۱. عبور از وطن
۲. قصد اقامت حداقل ده روز در یک مکان، یا علم به آن
۳. ماندن سی روز در یک مکان، در حال تردید و بدون قصد اقامت ده روز.
2⃣ قصد اقامت ده روزه
🍃 این عنوان چند قید دارد:
۱. قصد یا علم و اطمینان
۲. اقامت
۳. ده روز (مقصود از روز)
۴. پیدرپی و مستمرّ
۵ مکان واحد
❇️ مسأله ۵۵۸. اگر مسافر قصد کند در مکانی ده روز اقامت کند، باید نماز را در آنجا تمام بخواند؛
امّا اگر بدون قصد و یا در حال تردید ده روز بماند، نمازش قصر است.
🍃 یکی از نکات کلیدی تصمیم جدّی بر اقامت ده روزه است.
❇️ مسأله ۵۵۹. اگر انسان قصد اقامت ده روزه نکرده است، ولی یقین یا اطمینان دارد که ده روز در مکانی خواهد ماند، باید نماز را تمام بخواند.
امّا اگر فقط گمان دارد که میماند؛ نمازش قصر است.
🍃 علم و اطمینان در حکم قصد است؛ و قصد باید همراه با اطمینان باشد.
❇️ مسأله ۵۶۰. ده روز اقامت باید متوالی و پشت سر هم باشد، و بین آن قصد سفری را که موجبِ قصر نماز است نداشته باشد.
بنابراین اگر قصد دارد پنج روز در محلی بماند، سپس به ده فرسخی برود و برگردد و مجدداً پنج روز دیگر بماند، قصد اقامت محقق نمیشود و از ابتدا نمازش قصر است.
❇️ مسأله ۵۶۱. اگر هنگام قصد اقامت تصمیم داشته باشد که در بین ده روز از محلّ اقامت خارج شود، و به مسافتی کمتر از چهار فرسخ برود (یعنی قصد خروج به مقدار کمتر از مسافت شرعی مقارن با قصد اقامت ده روز است)، درصورتیکه قصد داشته باشد به مقداری خارج شودکه عرفاً با ماندن ده روز در یکجا منافات ندارد؛ مانند اینکه بخواهد در این مدت دو سه بار، و هر بار حداکثر به مدّت نصف روز خارج شود، به قصد اقامت او خللی وارد نمی شود و نمازش تمام است.
🍃 در میزان زمانی که مخلّ به اقامت نیست بین مراجع اختلاف است:
🌱 مرحوم امام: در بين ده روز فقط يک مرتبه برود، و بيش از ۲ ساعت رفتن و برگشتن را طول ندهد
🌱 آیتالله سيستانى: اگر مدّت رفتن و آمدنش به اندازهای باشد كه در نظر عرف با اقامت ده روز منافات ندارد، نماز را تمام بخواند، و چنانچه منافات داشته باشد نماز را شكسته به جا آورد.
مثلًا اگر از اوّل قصد داشته باشد كه تمام يک روز يا تمام يک شب از آنجا خارج شود با قصد اقامت منافات دارد و بايد نماز را شكسته به جا آورد،
ولى چنانچه قصدش اين باشد كه مثلًا در نصف روز خارج شده و سپس برگردد، هر چند برگشتنش بعد از رسيدن شب باشد، بايد نماز را تمام به جا آورد؛ مگر در صورتیکه اين طور خارج شدن او به مقداری تكرار شود كه عرفاً بگويند در دو جا يا بيشتر اقامت دارد.
🌱 آیتالله مکارم: قصد اقامت در دو محل نزدیک به هم به فاصله ۳ الى ۴ کیلومتر مانعى ندارد، ولى بیش از این تا قبل از ۲۱.۵ کیلومتر (حدّ مسافت شرعى) تنها مىتواند روزى یکى دو ساعت برود و برگردد، (اینگونه اقامت را چه از ابتدا قصد کند یا نه، تفاوتى ندارد)، مگر اینکه بعد از گذشتن ده روز یا بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتى به جایى که کمتر از چهار فرسخ است برود و به محلّ اقامت خود بازگردد که در این صورت باید نماز را تمام بخواند.
❇️ مسأله ۵۶۲. مراد از "روز" در اقامت ده روز، معنای عرفی آن؛ یعنی از طلوع تا غروب خورشید است.
بنابراین اگر فردی هنگام طلوع خورشید وارد مکانی شود و قصد کند تا غروب روز دهم آنجا بماند، نمازش تمام است و لازم نیست که شب اول و آخر نیز در آنجا باشد.
🍃 در مراد از روز اختلاف است:
🌱 معمول مراجع، مرحوم امام، آیتالله سیستانی و مکارم: روز شرعی، از طلوع فجر
🌱 حضرت آقا: روز عرفی، از طلوع آفتاب
❇️ مسأله ۵۶۴. اگر مسافر بخواهد مقداری (هرچند به اندازه یک ساعت) کمتر از ده روز بماند، برای تحقق قصد اقامت کافی نبوده و نمازش قصر است.
❇️ مسأله ۵۶۵. کسی که قصد اقامت ده روز کرده، پس از اتمام ده روز تا زمانی که از آن محل خارج نشده، نمازش تمام است و نیاز به قصد مجدد ندارد.
🖋حجتالإسلام و المسلمین استاد اصغری
بر محور «رساله نماز و روزه» حضرت آیتالله العظمی خامنهای (دام ظلّه العالی)