🔴 تزریق گامبهگام تحریم از نوع آمریکایی
✍ مجید شاکری -اقتصاددان و کارشناس مسائل تحریمی- در کانال خود "اقتصاد سیاسی" نوشت:
☝️بر خلاف نگاه غالب که اکنون در رسانهها ترویج میشود، تشدید تحریم ها توسط آمریکا کاملا گام به گام و مبتنی بر یک سیستم واکنشسنجی و برآورد هزینه انجام میشد نه یک خروج دیوانهوار غير قابل پيشبيني از میراث "اوباما":
1⃣ ابتدا " تصويب" تحریم کاتسا روی میز آمد. آن هم به نحوی که اعمال آن با فاصله طولانی از زمان تصویب رخ میداد و واکنش ایران نسبت به فعل تصویب سنجیده میشد.
⚠️ تحریم کاتسا مفصلا و به وضوح ناقض بندهای ۲۷،۲۶،۲۵ و ۲۹ برجام و پی نوشت ۱۶ از پیوست دوم برجام بود.
❓واکنش ایران در آن زمان چه بود؟
☝️ضمن محکوم کردن این اقدام، آن را صرفاً جمعبندی تحریمهای قبلی و بیاهمیت دانست و از هر نوع اقدام عملی علیه این نقض همه جانبه برجام حتی در چارچوب برجام استنکاف ورزید. مقامات وزارت خارجه و بانک مرکزی این تحریم را فاقد اثر و یا بهقول جناب دکتر عراقچی"نقض غیر فاحش برجام" میدانستند.
🏦 رئیسکل وقت بانک مرکزی آقای دکتر سیف هم مواضعی نزدیک به همین جملات داشتند.(بعدها دکتر سیف با همین تحریم تگ SDGT خوردند و برنامه مفصلشان برای دوران بازنشستگی بی پنتیجه ماند و بیش از هر ایرانی دیگر اثر این تحریم بیاهمیت را در زندگی شخصی خود حس کرد!)
💡طرف آمریکایی مطمئن شد که "هیچ" واکنشی از طرف ایران وجود ندارد. این "هیچ" در ذات خود هم عدم تمایل و هم عدم امکان را جمع دارد. در واقع نقشه ارزی ایران بعد از برجام طوری سامان یافته بود که توان طرف ایرانی بر هر نوع واکنش اقتصادی به تحریم اقتصادی را به صفر میل می داد و طبعا سقف واکنش در سایر عرصهها (اعم از سیاسی و نظامی) را به طرز ناامید کنندهای توام با احتیاط میکرد.
2⃣ در گام بعدی و با فاصله زمانی چند ماهه، آمریکاییها فهرست اول افراد و شرکتهای تحریم شده ذیل کاتسا را منتشر کردند. فهرست تعمداً بدون اثر دامنهدار و بدون هر نوع واکنش زنجیرهای تنظیم شده بود. مثلاً تنها موسسه مالی جدی که مورد تحریم قرار گرفته بود، موسسه مهر اقتصاد بود که بهدلیل بانک نبودن از تمام شبکههای تسویه ریالی قطع بود؛ پنجره ای با بانک مرکزی نداشت، در بازار بینبانکی حضور نداشت و مانند آن.
💉 درواقع تحریم به نحوی سامانه یافته بود که با "دُز" کم تزریق شود و بر اساس واکنش ایران، درباره دُز تحریمهای بعدی تصمیم گرفته شود. واکنش ایران به این افزایش دُز تزریقی فریادکشیدن و محکوم کردن بود و به خوبی آمریکا را مطمئن کرد که در مقابل تزریقات شدیدتر ایران "امکان" واکنش نخواهد داشت.
💢 لازم است تاکید کنم وقتی درباره عدم "امکان" صحبت میکنم مجدداً از یک میانگین موزون تمایل و توان حرف میزنم. چه بسا ایران توان واکنش را داشته ولی بخشی از کشور به هر دلیل تمایلی به این واکنش نداشتهاند. خیلی مهم است که درک شود، منظور حقیر از واکنش خروج از برجام یا ماندن در برجام نیست و اساساً گزینههای واکنش محدود به این دو نیست.
3⃣ در گام بعدی و با فاصله زمانی دور دوم تحریم کاتسا، مجدداً با دُز بیشتر نسبت به بار قبل ولی باز هم تعمداً بدون اثر حیاتی بر اقتصاد ایران تنظیم شد. این بار یک سناریو هم به فهرست تحریم الصاق شده بود. فهرست تحریمی به مخاطب خود میگفت که افرادی مرتبط به سپاه در یمن اقدام به چاپ غیر قانونی پول یمنی کردهاند و افراد به این خاطر تحریم شدهاند.
⭕️ سناریو بدلایل فنی بسیار واقع بیانه نبود ولی اولین باری بود که همراهی یک فهرست تحریمی با یک سناریو تست میشد. واکنش ایران هم که قابل حدس بود: "هیچ".
🌀 موازی با این جنس افزایش تدریجی "دُز تزریق" از جهات دیگر کارهایی به مراتب مهمتر و موثرتر ظاهراً از جانبی غیر از آمریکا سامان مییافت که آثار بسیار پایدارتر و جدیتری بر اقتصاد ایران میگذاشت اما همچنان با همین الگوی مرحله به مرحله و آهسته و مبتنی بر سنجش واکنش احتمالی ایران اعمال میشد.
🇮🇷حزب الله سایبری
@hizbollahsyberi