مذاکرات وین،یا اوکراین/نفت ایران چه کیشود؟
چند ماه پیش از تهاجم نظامی آمریکا به کویت که به جنگ اول خلیجفارس مشهور است، شرکت ملی نفت ایران تصمیم میگیرد بخشی از نفت خام خود را در نفتکشها ذخیره کند تا با تحلیلهایی که درباره افزایش قیمت نفت وجود داشت، نفت را به قیمت بالاتری به فروش برساند ولی هیچگاه چنین نشد. صفرعلی کرامتی، معاون سابق نفت خام در امور بینالملل شرکت ملی نفت ایران، در کتاب ناگفتههای فروش نفت روایت جالبی را دراینباره نقل میکند:
همزمان با این تحولات دو نگاه در امور بینالملل شرکت نفت شکل گرفت. یک نگاه که مبدعش آقای فریدون فشارکی بود که روی افزایش قیمت نفت تأکید داشت. ایشان به ایران آمد و برای ما تحلیل کرد که اگر آمریکا به کویت حمله کند قیمت نفت بهشدت صعود کرده و به ۱۰۰ دلار میرسد. نگاه دیگر هم این بود که حضور آمریکا در خاورمیانه هوشمندانه خواهد بود و طوری عمل نمیکند که قیمت نفت جهش داشته باشد. خب ما طرفدار تحلیل دوم بودیم ولی آقای هدایت زاده (مدیر وقت امور بین الملل) و سایرین روی تحلیل آقای فشارکی مانور داده و آن را درست میدانستند. آقای هدایت زاده دنبال مجوز رفت و موفق شد اجازه ذخیرهسازی انبوه (۱۰۰ میلیون) بشکه نفت خام را کسب کند. در فرآورده چیزی نداشتیم که ذخیره بکنیم لذا استراتژیِ اصلی روی نفت خام بود.
آن زمان تحلیل این بود که برخی میگفتند صدام کویت را نابود میکند و به اینکه آمریکا دخالتِ جدی خواهد کرد باور نداشتند. در مقابل یک عده میگفتند خلیجفارس شوخی ندارد؛ منطقه، منطقهای است که منبع انرژی است، پس آمریکا دخالت میکند. دولت بوش پدر گفته بود شب ژانویه و آخر دسامبر به کویت حمله میکنیم که حمله هم کردند.
نفت در نفتکشها ذخيره شده و روي آب بود. نفتکشهای زیادی از کشورهای دیگر اجاره کردند. متأسفانه نفت را در دورانی که قیمتش به ۴۰ دلار هم رسیده بود٬ نفروختند. میگفتند بگذارید، جنگ شود و قیمتها بالا برود تا بفروشیم. آقای فشارکی این تحلیل را داشت.
در بینالمللِ نفت هم خیلی افراد میگفتند: نه! آمریکاییها نمیزنند.
خلاصه جنگ آغاز شد و با نخستین شلیک بجای آنکه بهای نفت افزایش یابد، کاهش یافت. آمریکاییها در ابتدا یک سیاست هوشیارانه در پیش گرفتند و نفتکشهای منطقه را اسکورت کردند و در مرحله بعد بخشی از ذخایر نفت خود را آزاد کردند تا قیمتها افزایش نیابد. فکر کنم قیمت نفت به ۱۵ یا ۱۶ دلار رسیده بود و ما مانده بودیم با ۱۰۰ میلیون بشکه نفت چه کنیم. زمانی که میشد ۴۰ دلار بفروشیم، نفروختیم تا درنهایت زیر قیمت و با ثمن بخس به فروش برسانیم. اين ميزان نفت حدود ۷، ۸ ماه روی آب بود که بهمرور زمان به نفتکشهای مشتریانمان که در آبهای بینالمللی منتظر بودند تزریق شد.
بر اساس تجارب قبلی، فرصت فعلی فروش نفت را نباید از دست داد و به آینده موهوم قیمتی گره زد! بخصوص که در حال حاضر نیاز مبرمی به ورود و ذخیره ارز و صاف کردن بدهی ارزی دولت به بانک مرکزی داریم!
اتفاقا همین الان هم نفت بسیاری روی دریا داریم، چیزی شبیه به شرایط قبل از جنگ کویت..بنابر برخی آمار،بیش از ۵۰میلیون بشکه! که چه با توافق وین و چه بدون توافق و یا در اثر آغاز جنگ،امریکا خواهان ورود نفت ایران به بازار انرژی برای کاهش تورم ناشی از انرژی در اروپا و امریکاست...
#جانجان
#حسینکمیل