📌لزوم رعایت اهلیت در سپردن وفبول مسئولیتها از بزرگ ترین آفات یک نظام، عدم رعایت اهلیت ها در مدیریت است. مشکلی که پس از پیامبر برای جامعۀ اسلامی پیش آمد، به سبب عدم رعایت اهلیت بود؛ افرادی بر سر کار آمدند که شایستگی و کفایت لازم را برای ادارۀ امور نداشتند؛ به همین دلیل در اقامۀ حق کوتاهی کردند و سیره و سنّت پیامبر را به تعطیلی کشاندند.در نظام اسلامی، انگیزۀ هرگونه پیوند اجتماعی صیانت پیوند بندگی با خدا است؛ لذا در تنظیم روابط اجتماعی بین انسان ها که بارزترین آن ها به صورت خدمات اداری و کارگشایی کارگزاران نظام اسلامی تجلّی می یابد، متخلّق بودن به اخلاق انسانی والاترین ملاک است؛ 🔹 چنان که علی علیه السلام می فرمایند: «علیکم بمکارم الأخلاق فإنّها رفعة». ارزش و اعتبار مردم به میزان مکارم اخلاق ایشان است. کسانی که عهده دار ادارۀ امور مردم می شوند بیش از دیگران به مکارم اخلاق نیازمند می باشند. هرچه حیطۀ مسئولیت آن ها وسیع تر گردد، بیش از دیگران به پایبندی به اصول اخلاقی نیازمندند. ▫️رعایت اهلیت در قبول مسئولیت نوع نگاه انسان به مسئولیت، از امور مهم در شکل گیری اخلاق مطلوب اداری است. قرآن کریم بر این اصل تأکید دارد که ادارۀ امور مردم امانت سنگینی است که باید به شایستگان و اهل آن سپرده شود. «إِنَّ اللّه یَأْمُرُکُمْ أَنْ تُودُّوا اْلأَمَانَاتِ إِلَی أَهْلِهَا»؛ همانا خداوند امر می کند شما را به این که امانات را به صاحبانشان برگردانید. پس در هر مدیریتی و ادارۀ هر کاری باید اهل آن را یافت و امانت را به وی سپرد؛ چنان که در روایات داریم: «فالتمسوا ذلک من عند أهله»؛ آن را از اهلش بخواهید. اگر کار به دست نااهل سپرده شود همه چیز تباه می شود و اگر امر مهمی مثل دین در میان باشد، دقت نظر بیش تر، ضرورت دارد. از بزرگ ترین آفات یک نظام، عدم رعایت اهلیت ها در مدیریت است. مشکلی که پس از پیامبر برای جامعۀ اسلامی پیش آمد، به سبب عدم رعایت اهلیت بود؛ افرادی بر سر کار آمدند که شایستگی و کفایت لازم را برای ادارۀ امور نداشتند؛ به همین دلیل در اقامۀ حق کوتاهی کردند و سیره و سنّت پیامبر را به تعطیلی کشاندند. جلوس فرد بر مسندی که اهلیت آن را دارا نیست، سبب بدبختی خود او و تباهی امور مربوط به او می شود. حضرت امیر علیه السلام به شریح قاضی فرمود: «یا شریح! قد جلست مجلساً لا یجلسه إلاّ نبیّ أو وصیّ نبیّ أو شقیّ»؛ ای شریح! تو در جایگاهی نشسته ای که نمی نشیند در آن منصب، مگر پیامبر یا وصیّ پیامبر یا شخص بدبخت. بنابراین، اهل ایمان خود را در معرض مسئولیتی قرار نمی دهد که اهلیت آن را نداشته باشد. پذیرش کاری که در عهدۀ طاقت و توانایی انسان مؤمن نیست، سبب ذلت و خواری او است. مؤمن عزیز است و خداوند ذلّت مؤمن را نمی پسندد و در ادارۀ امور نیز باید عزّت خود را حفظ کند. این دقت تا آن جا است که اگر به فردی مسئولیتی پیشنهاد شود و او بداند که فردی شایسته تر از او هست، هرگز خود را پیش نیندازد. وقتی فرد در جای مناسب خودش قرار نمی گیرد، مقهور و مغلوب کارها می شود. ▫️یکی از یاران پیامبر صلی الله علیه و آله به ایشان گفت: «ألا تستعملنی؟» آیا مسئولیتی به من واگذار نمی کنی؟ پیامبر دست بر شانۀ او زد و فرمود: «إنّک ضعیف وإنّها أمانة وإنّها یوم القیامة خزی وندامة إلاّ من أخذها بحقّها وأدّی الذی علیه فیها» تو ضعیف هستی و این پست ها امانت است و روز قیامت مایۀ رسوایی و پشیمانی است، مگر کسی که آن را آن گونه که باید، به عهده گیرد و وظیفۀ خود را در باره اش ادا کند. 📌شاخصۀ مدیریت صحیح و مبتنیِ بر سیرۀ ائمه علیهم السلام آن است که هر کس در مقام مناسب خود قرار گیرد؛ به گونه ای که توان ادارۀ درست امور را داشته باشد و کسی که کارهای بزرگ و مهم وی را درمانده نسازد و کثرت کارها او را آشفته خاطر نگرداند و مهم تر از همه امانت دار باشد. @irc_ir