✅به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، بیست و پنجمین فصلنامه علمی ـ پژوهشی «اسلام و مطالعات اجتماعی» به صاحب امتیازی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با مدیر مسؤولی نجف لک زایی و سردبیری حمید پارسانیا منتشر شد.
🔵در این فصلنامه در 7 مقاله و در 174 صفحه منتشر شده است و عناوین، نام نویسندگان و چکیده مقالات به شرح زیر است:
✅عقلانیت کُنشِ اجتماعی، از منظر حکمت اسلامی در مواجهه با سنت وِبِری
نصرا... آقاجانی، اصغر اسلامی تنها و منصور محمدی
عقلانیت و کنش، واژههایی هستند که از حیث انتزاعی، بهمعنای برخاستگی از عقل و ارادهاند، اما از حیث انضمامی، مبتنی بر چگونگی نگاه به ماهیت و قوای إدراکی و حرکتیِ انسان، معنای خاص خود را پیدا میکنند. بر همین اساس، در تحلیل وِبِر، عقل و کُنش، به روش و عمل برآمده از عقل عملی خودبنیاد و عقلانیت کُنش اجتماعی، نیز به داشتن محاسبه ریاضیوار برای دستیابی به اهداف زندگی، تقلیل و جامعه غربی، جامعهای عقلانی و در عینحال، مبتلا به بحران معنویت دانسته شده است. اما حکمای اسلامی، مبتنی بر نگاه خود، به ماهیت و قوای انسان، عقل را بهمعنای ظرفیت ادراک معانی؛ و کُنش را نیز منبعث از إراده برخاسته از قوه شوقیه متاثر از قوا وگرایشات نفوس سافل و عالی انسان میدانند؛ بنابراین، عقلانیت کُنش اجتماعی را بهمعنای مبتنیکردن کُنشهای اجتماعی، بر ظرفیت ادراک معانی مجرد، در مراتب و مصادیق مختلف آن، تعریف و رعایت روش و محاسبه منطقی در کُنشِ اجتماعی را تنها یکی از معیارهای عقلانیبودن در نظر میگیرند و از این حیث، جامعه را نیز دچار بحران معنویت نمیکنند.
🔵مؤلفههای ارتباط میانفردی شیعیان با اهلسنت از دیدگاه معصومین(ع)؛ مورد مطالعه کتاب جامع الأحادیث الشیعة
میثم فرخی و زهرا جعفری
هدف پژوهش، پاسخ به این پرسش است که مولفههای ارتباط میانفردی شیعیان با اهلسنت از دیدگاه معصومین(ع) طبق کتاب جامع احادیث الشیعه چیست؟ بنابراین، با روش تحلیل محتوای کیفی عرفی و با رویکردی استقرایی، ابتدا دادههای موجود، تحلیل شده و با استخراج مفاهیم کلیدی و مقولات اصلی و فرعی، نتیجه نهایی حاصل گشت. بر اساس یافتههای پژوهش، در احادیث بر شیوههای ارتباطی در دو مقوله اصلی تاکید شده؛ نخست، شیوههای ارتباطات کلامی شیعیان در تعامل با اهلسنت، مشتمل بر چهار مقوله فرعی: جدال أحسن، تقیّه زبانی، فاشنکردن أسرار و رعایت آداب کُنش گفتاری است که همگی بر سنجیدهبودن کلام شیعیان در شرایط گوناگون تاکید دارند. دوم، شیوههای ارتباطات غیرکلامی شیعیان در تعامل با اهلسنت است که هفت مقوله فرعی: أسوهسازی شیعیان، تقیّۀ رفتاری، برجستهسازی هویت شیعی، تبلیغ غیرمستقیم، همزیستی مسالمتآمیز، ایجاد فضای تکریم ائمه(ع) و به کارگیری برخوردهای سلبی را در بردارد. علت تنوع این مقولات، اهمیّت توجه به زمینه و شرایط ارتباط و ویژگیهای مخاطب است که شیعیان ارتباطگر را ملزم به انتخاب بهترین شیوه ارتباط میانفردی با اهلسنت در هر موقعیتی میسازد. در پژوهش حاضر سعی شده به این بُعد از سخنان معصومین(ع) پرداخته شود.
❇️نگاه فرایندی به سنتهای اجتماعی در سوره اسراء
حسن غفاری فر و صفورا سالاریه
کل نظام هستی، هدفمند و بر پایۀ قانون علّی - معلولی استوار است. بر همین مبنا، روابط حاکم بر عالَم انسانی و غیرانسانی، مبتنی بر اصل تاثیر و تأثر است. روابط اجتماعی انسان نیز خارج از این سیستم و حتمیبودن نیست. قرآن ـ که دربردارندۀ قوانین چیستی و چرایی عالم هستی است ـ از هست اجتماعی سخن گفته و بر این دسته از قوانین إلزامی، نام «سُنن» نهاده است که در علوم اجتماعی به آن «سنتهای اجتماعی» گویند. با توجه به گستردگی قرآن و محدودیت ظرفیت مقاله، در نوشتار حاضر با روش توصیفی - تحلیلی و با کمک منابع تفسیری، تاریخی وجامعهشناسی برای شناسایی سنتهای اجتماعی، تنها سورۀ مبارکۀ اسراء ـ که کلیدیترین سنتهای اجتماعی را یادآور شده ـ بررسی میشود تا مُدل فرایند تحقق سنتها در جوامع بشری از مبدأ تا مقصد، شناسایی و بهعنوان دانشی بنیادین، مفید برای تفسیر وقایع گذشته و تحلیل پدیدههای پیشرو باشد. قوانین و سنتهای شناساییشده در این سوره عبارتند از: اصل هدایتگری خدا و هدایتپذیری بشر، اصل تربیتی تشویق و ترغیب، اصل مُرید و مختاربودن انسان، اصل بازخوردگیری و ارزیابی أعمال، سنت إستمهال، پاداش در قالب تنبیه مجرمین و طالحین و پیروزی صالحین و در نهایت، جانشینی اهل حق بر باطل یا سنت استخلاف.
❇️ادامه گزارش از سایت پژوهشگاه مطالعه کنید.
💠
https://b2n.ir/isca
#اداره_نشریات_پژوهشگاه_علوم_وفرهنگ_اسلامی
#فصلنامه_اسلام_ومطالعات_تجتماعی
#مرکز_مطالعات_اجتماعی_وتمدنی
✳️
https://eitaa.com/isca24/5566