از بازارهای کوثری تا سیتی‌سنترهای تکاثری 🔹 به نقل از یکی از همراهان امام خمینی(ره) در نوفل لوشاتو: روزی به علت ارزانی، حدود ۲ کیلو پرتقال خریدم؛ فکر کردم که هوا خنک است و برای سه تا چهار روز پرتقال خواهیم داشت. امام با دیدن پرتقال‌ها فرمودند این همه پرتقال برای چیست؟ من هم برای اینکه کار خودم را توجیه کرده باشم عرض کردم پرتقال ارزان بود، برای چند روز این‌قدر خریدم. 🔹 ایشان فرمودند شما مرتکب دو گناه شدید، یک گناه برای اینکه ما نیاز به این همه پرتقال نداشتیم و دیگر این که شاید امروز در نوفل‌ لوشاتو کسانی باشند که تا به حال به علت گران بودن پرتقال، نتوانسته‌اند آن را تهیه کنند و شاید با ارزان شدن آن می‌توانستند مقداری از آن را تهیه کنند. ببرید مقداری از آن را پس بدهید. گفتم پس دادن آنها ممکن نیست. ایشان فرمودند باید راهی پیدا کرد. عرض کردم چه کار می‌توانیم بکنیم؟ فرمودند پرتقال‌ها را پوست بکنید و به افرادی بدهید که تا حالا پرتقال نخورده‌اند، شاید از این طریق خداوند از سر گناه شما بگذرد. 🔹 پی‌نوشت: این نوع توجه به مفهوم قناعت، از شاخصه‌های سبک زندگی اسلامی است که صرفا محدود به اعتقادات فردی اسلاف ما نبود، بلکه در نظام کالبدی شهرهایمان نیز تجلّی می‌یافت که از مهمترین نمودهایش، نحوه معماری بازارهای سنتی بود. بازارهایی که با هندسه خطی و راسته بازارهای ممتد، محلی برای عبور و خریدهای صرفا ضروری بود. کمااینکه اساسا واژه "سوق:بازار" نیز به لحاظ لغوی، متناظر با مفهوم حرکت و عبور است و نه توقف و مکث؛ در حديثى درباره راه رفتن پيامبر(ص) با اصحابشان چنین آمده است که «کانَ یَسوقُ اصحابه» که ناظر بر آن است که ایشان به خاطر فروتنی، اصحاب خویش را بر خود پیش و مقدّم می‌داشت و به اصطلاح، به جلوتر از خود سوق می‌داد. لذا با توجه به ریشه لغوی واژه سوق، بازار اساسا فضای سوق دادن و حرکت است و نه مکان مکث و توقف. 🔹 اما برخلاف هندسه خطیِ راسته بازارهای سنتی، سیتی‌سنترها و مالها و مراکز تجاری معاصر، غالبا مبتنی بر هندسه‌های مرکزی و غیرخطی احداث می‌شوند؛ هندسه‌هایی متناسب با مکث و توقف حداکثری برای دامن زدن هرچه بیشتر به مفهوم مصرف‌گرایی که این مفهوم، از مهمترین ارکان اقتصاد سرمایه‌داری است. تفاوت از آن بازارهای سنتی تا این مالهای معاصر، تفاوت از اقتصاد کوثری و "إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَر" تا اقتصاد تکاثری و "أَلْهَاكُمُ التَّكَاثُر" است. حیف نبود که آن بازارهای سنتی و کوثریِ مبتنی بر فرهنگ قناعت را با این مالهای تکاثریِ مبتنی بر فرهنگ مصرف جایگزین کردیم؟! 🇮🇷 مجمع عالی اقتصاد مقاومتی مازندران 🇮🇷 🆔 @jahadeghtasadi