سیروس کامران - قرآن: 🌷🌷مبحث ۹۸۷ آبان ۱۴۰۱ شمسی با یاد خدا و عرض سلام ن وَالْقَلَمِ وَمَا يَسْطُرُونَ نون ، ﺳﻮﮔﻨﺪ ﺑﻪ ﻗﻠﻢ ﻭ ﺁﻧﭽﻪ ﻣﻰ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪ ، (سوره قلم آیه ١) ن: از حروف ۱۴ گانه مقطعه و یا رمز در قرآن مجید است و کسی جز خدا و پیامبر و امام معصوم علیهم السلام از معنی آن، خبر ندارد هرچند برخی از مفسرین اهل سنت و شیعه و عرفا و حاملان علوم قرآن راجع به آن نظراتی داده اند، اما این گفته ها جزمی نیست! و : واو سوگند است القلم : اسم معرفه یعنی قلم معروف شاید منظور قلم تقدیر باشد و یا قلمی که قرآن را کتابت کرد و یا قلم مفسرین و یا قلمی که حق را مینگارد و یا قلم قاضی عادل که بر اساس دو شهپر( علم و حق) حکم صادر میکند و یا قلم اندیشمندان و دانشمندان و یا قلمی که شهادت به حق میدهد و : واو عطف است ما: آنچه ، هرچه مینویسد یسطرون: سطر میکند به نظم مینویسد کلمات را به صف میکند مفسران قرآن کریم در ذیل آیه «ن والقلم مایسطرون»، تفاسیر مختلفی داشته‌اند که هر کدام براساس روش‌ها و پیش فرض‌های خاصی این آیه نورانی را تفسیر نموده‌اند. مرحوم علامه طباطبایی در تفسیر المیزان در ذیل آیه «ن والقلم مایسطرون» می‌نویسند: «(ن) از حروف مقطعه و رموز قرآن است که گفته شده اشاره به نصرت خداست. (قلم) وسیله نوشتن و (سطر) صفی از کلمات نوشته شده است. می‌فرماید: قسم به قلم و آنچه با آن می‌نویسند، و این امر از بزرگ‌ترین نعمت‌های الهی است که موجب حفظ معارف بشری می‌شود. البته بعضی مفسرین مراد از قلم را قلم اعلی یا قلم آفرینش دانسته و (مایسطرون) را به اعمالی که فرشتگان کرام الکاتبین می‌نویسند تفسیر نموده‌اند و بعضی دیگر آن را به لوح محفوظ تعبیر کرده‌اند». آیت‌الله مکارم شیرازی در تفسیر این آیه می‌نویسند« این سوره تنها سوره‏اى است که با حرف مقطع«ن» آغاز شده است، مى‏فرماید: (ن) و در باره تفسیر حروف مقطعه بارها مخصوصا در آغاز سوره«بقره»، و «آل عمران» و« اعراف» (جلد ۱- ۲- ۶) بحث کرده‏ایم، چیزى که در اینجا باید بیفزائیم این است که: بعضى در اینجا «ن» را مخفف کلمه «رحمان» و اشاره به آن دانسته‏اند و بعضى آن را به معنى«لوح» یا به معنى«دوات» و یا «نهرى» در بهشت تفسیر کرده‏اند، ولى هیچ یک از این تفسیرها قرینه و شاهد روشنى ندارد». «بنابر این تفسیر این حرف مقطع از تفسیر کل حروف مقطعه که در بالا اشاره کردیم جدا نیست. سپس به دو موضوع از مهم‌ترین مسائل زندگى بشر سوگند یاد کرده، مى‏افزاید: سوگند به «قلم و آنچه را با قلم مى‏نویسند» (وَ الْقَلَمِ وَ ما یَسْطُرُونَ)». «چه سوگند عجیبى؟ در واقع آنچه به آن در اینجا سوگند یاد شده است ظاهرا موضوع کوچکى است: یک قطعه نى، و یا چیزى شبیه به آن، و کمى ماده سیاه رنگ، و سپس سطورى که بر صفحه کاغذ ناچیز رقم زده مى‏شود. اما در واقع این همان چیزى است که سرچشمه پیدایش تمام تمدن‌هاى انسانى، و پیشرفت و تکامل علوم، و بیدارى اندیشه‏ها و افکار، و شکل گرفتن مذهب‌ها، و سرچشمه هدایت و آگاهى بشر است، تا آنجا که دوران زندگى بشر را به دو دوران تقسیم مى‏کند «دوران تاریخ» و «دوران قبل از تاریخ»، دوران تاریخ بشر از زمانى شروع مى‏شود که خط اختراع شد، و انسان توانست ماجراى زندگى خود را بر صفحات نقش کند، و یا به تعبیر دیگر دورانى است که انسان دست به قلم گردید، و از او «ما یَسْطُرُونَ» یادگار ماند». «عظمت این سوگند هنگامى آشکارتر مى‏شود که توجه داشته باشیم آن روزى که این آیات نازل گشت، نویسنده و ارباب قلمى در آن محیط وجود نداشت، و اگر کسانى مختصر سواد خواندن و نوشتن را داشتند تعداد آنها در کل سرزمین مکه که مرکز عبادى و سیاسى و اقتصادى حجاز بود به بیست نفر نمى‏رسید، آرى سوگند به قلم یاد کردن در چنین محیطى عظمت خاصى دارد». «بعضى از مفسران«قلم» را در اینجا به قلمى تفسیر کرده‏اند که فرشتگان بزرگ خدا وحى آسمانى را با آن مى‏نویسند، و یا نامه اعمال آدمیان را با آن رقم مى‏زنند، ولى مسلما آیه مفهوم گسترده‏اى دارد که این تفسیر بیان یکى از مصداق‌هاى آن است، همانگونه که«ما یَسْطُرُونَ» نیز مفهوم وسیعى دارد، و تمام آنچه را در طریق هدایت و تکامل فکرى و اخلاقى و عملى بشر به رشته تحریر مى‏آورند شامل مى‏شود و منحصر به وحى آسمانى یا اعمال انسان‌ها نیست» .  مراقب قلم و نوشته هایمان باشیم! 🌷سیروس کامران ماوردیانی🌷