➖غریزه جنسی
این غریزه نیز یكی از كششهای مهم نفس آدمی است كه ریشه در غریزه لذت جویی دارد. علاقه به همسر داری و میل به بهره مندی از لذایذ جنسی، لازمه ساختمان وجودی انسان و جزء لا ینفك آن است. از سوی دیگر رها كردن بی قید و شرط این محرّك پر نیرو نیز به منزله غفلت از حركت سیل خروشانی است كه دیر یا زود همه چیز را از جا كنده، به همراه خویش خواهد برد.
➖ راههای جهت دهی و مدیریت غریزه جنسی
اگر کسی داوطلبانه به دنبال كنترل غریزه شهوانی خویش باشد، میتواند از راههای زیر بهره ببرد؛
الف. شناسایی منشأ شهوات
➖ ۱.مال و ثروت
حضرت علی(ع)میفرماید: «الْمَالُ مَادَّةُ الشَّهَوَاتِ؛ دارایی و ثروت مایه اصلی شهوات [بشر] است.»(۳)
➖۲. چشم
امیر المؤمنین (ع): «نِعْمَ صَارِفُ الشَّهَوَاتِ غَضُّ الْاَبْصَارِ؛ بهترین عامل روی گردانی از خواهشها و امیال فرو بستن چشمهاست.» (۴)
➖آن حضرت در پاسخ به سؤال كسی كه پرسید: «بِمَا ذَا یسْتَعَانُ عَلَی غَضِّ الْبَصَرِ؛ چگونه چشمان خود را از [حرام] فرو بندیم؟» فرمود: «بِالْخُمُودِ تَحْتَ سُلْطَانِ الْمُطَّلِعِ عَلَی سِرِّكَ وَ الْعَینُ جَاسُوسُ الْقَلْبِ وَ بَرِیدُ الْعَقْلِ فَغُضَّ بَصَرَكَ عَمَّا لَا یلِیقُ بِدِینِكَ وَ یكْرَهُهُ قَلْبُكَ وَ ینْكِرُهُ عَقْلُكَ؛ با در نظر گرفتن قدرت خداوندی كه مطلع بر اسرار توست؛ در حالی كه چشم جاسوس قلب و رابط [بین چشم و] عقل است. پس چشمانت را از آن چیزی كه لایق دینت نیست و قلبت [از آن] اكراه دارد و عقلت آن را انكار میكند، فرو بند!»(۵)
ب. شناخت مقام معنوی خویش
در صورتی كه انسان به شأن و مقام و شخصیت خویش واقف گردد، خواهد توانست به راحتی بر لجام گسیختگی غریزه شهوت فائق آید؛ چنان كه حضرت علی (ع):
«مَنْ كَرُمَتْ عَلَیهِ نَفْسُهُ هَانَتْ عَلَیهِ شَهَوَاتُهُ» هر كس شخصیتش برایش كریم و بزرگ باشد، شهواتش برای او خوار میشود.(۶)
و نیز میفرماید: «مَنْ عَرَفَ شَرَفَ مَعْنَاهُ صَانَهُ عَنْ دَنَائَةِ شَهْوَتِهِ» كسی كه شرافت ذاتی خویش را بشناسد، [این شناخت] او را از پستی شهوت مصون میدارد.
ج. شناخت راههای كم شدن شهوت
➖ عقل و حكمت
امیر المؤمنین (ع) میفرماید: «مَنْ كَمَلَ عَقْلُهُ اسْتَهَانَ بِالشَّهَوَاتِ» كسی كه عقلش كامل گردد، شهوتش را خوار میكند.
و نیز میفرماید: «كُلَّمَا قَوِیتِ الْحِكْمَةُ ضَعُفَتِ الشَّهْوَةُ»هر گاه حكمت قوی گردد، شهوت ضعیف میشود.
➖عفت
حضرت علی (ع) میفرماید: «الْعِفَّةُ تُضْعِفُ الشَّهْوَةَ»عفت، شهوت را ضعیف میكند.
➖یاد مرگ
حضرت علی (ع)میفرماید: «فَأَكْثِرُوا ذِكْرَ الْمَوْتِ عِنْدَ مَا تُنَازِعُكُمْ إِلَیهِ أَنْفُسُكُمْ مِنَ الشَّهَوَاتِ وَ كَفَی بِالْمَوْتِ وَاعِظاً» وقتی نفس شما خواست شما را با شهوات به تباهی بكشاند، زیاد به یاد مرگ باشید؛ زیرا برای موعظه، یاد مرگ كافی است.
اگر جوان حاضر به چشم پوشی از غرایز شهوانی خویش نگردد و راههای یاد شده در او تأثیرگذار نباشد.
➖توجه به ضررها
توجه به ضررهای دنیوی، جسمی و روحی آزاد گذاشتن بی قید و بند غریزه شهوت آشنا میتواند در مدیریت عزیزه موثر باشد.
یكی از مواردی كه در تحریك غریزه شهوت تأثیر بسزایی دارد، چشم چرانی است و بازگو كردن ضررهای جسمی و روحی آن، باز دارندگی بسیار زیادی در جوان و نوجوان ایجاد خواهد كرد؛ ضررهایی همچون:
➖ حسرت طولانی
اگر چه نگاه حرام موجب لذت آنی است، اما گاه یك نگاه، انسان را برای همیشه در حسرت فرو میبرد و همین باعث به هم ریختن سیستم عصبی میشود. امام صادق (ع) میفرماید: «النَّظْرَةُ سَهْمٌ مِنْ سِهَامِ إِبْلِیسَ مَسْمُومٌ وَ كَمْ مِنْ نَظْرَةٍ أَوْرَثَتْ حَسْرَةً طَوِیلَةً» نگاه حرام تیری است از تیرهای زهرآگین شیطان و چه بسا نگاهی كه حسرت و پشیمانی طولانی از خود به جای میگذارد.»(۷)
➖ آینده مجهول
جوان چشم چران به هیچ وجه نخواهد توانست آینده خوبی داشته باشد؛ چرا كه به دلیل دیدن افراد متفاوت، هیچ كس را مناسب ازدواج نمیبیند و با هیچ فردی آرام و قرار نخواهد گرفت؛ به خلاف مؤمنان كه ازدواج بهترین راه رسیدن آنان به آرامش میباشد؛ همچنان كه قرآن مجید میفرماید:«وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أَنْفُسِكُمْ أَزْواجاً لِتَسْكُنُوا إِلَیها وَ جَعَلَ بَینَكُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً إِنَّ فی ذلِكَ لآَیاتٍ لِقَوْمٍ یتَفَكَّرُونَ» و از نشانههای او اینكه همسرانی از جنس خودتان برای شما آفرید تا در كنار آنان آرامش یابید و در میانتان مودّت و رحمت قرار داد. در این، نشانههایی است برای گروهی كه تفكر میكنند.
➖ضررهای جسمی و روحی
تپش قلب، ضعف و خستگی عمومی، سردرد، بی قراری، بی خوابی، كم اشتهایی، خستگی فكری از جمله ضررهای جسمی و روحی چشم چرانی است.