🔴 #هزار_و_یک_نکته ✅ #نکته_بیست_و_ششم ✍ #انصراف_يا_عدم_انصراف_رجب_و_صفر 🌕✍برخی از اسماء ماههای قمری (مثل «شوال» و «محرّم» و «ربيع») به اتفاق علما منصرف و برخی (مثل «رمضان» و «شعبان» و «جُمادَی») غير منصرفند اما برخی مثل «رجب» و «صفر» منصرف يا غير منصرف بودنشان اختلافيست. ☝️✍جناب فيّومی در کتاب المصباح المنير ذيل ماده «رجب» می فرمايد: «رجبٌ: من الشهور, منصرفٌ, و له جموعٌ: أرجابٌ و أرجِبَةٌ و أرجُبٌ». ✌️اما برخی معتقد به تفصيلند و آن اينکه در صورتی که از اين دو قصد تعيين شود غير منصرف و در غير اين صورت منصرف هستند. نظير کلمه «سَحَر» که جناب ابن مالک در الفية می فرمايد: و العدلُ و التعريفُ مانعا سَحَر إذا به التعيينُ قصداً يُعتَبَر يعنی کلمه «سحر» در صورتيکه از آن سحرِ معينی قصد شود مثل «جئتُ يومَ الجمعةِ سَحَرَ» غير منصرف می شود بخاطر تعريف و عدول از «السحَر». اما در صورتيکه از آن سحرِ نامشخصی اراده شود منصرف خواهد بود مثل آيه شريفه (و نَجَّيناهم بسَحَرٍ). حال به عقيده برخی «رجب» و «صفر» هم در اين حکم مثل کلمه «سَحَر» می باشند. 💫✍جناب ابن سيدة در كتاب المحكم و المحيط الأعظم مى فرمايد: قال ثعلبٌ: الناسُ كُلُّهُم يَصْرِفونَ صَفَراً إلا أبا عبيدةَ، فإنه قال: لا يَنْصِرِفُ. فَقِيلَ له: لِمَ لا تَصْرِفُهُ؟ فإنّ النحويِّين قد أجْمعُوا على صَرْفِه و قالُوا: لا يَمْنَعُ الحَرْفَ (أي الاسمَ) من الصَّرْفِ إلا عِلتَّانِ، فأَخْبِرْنا بالعِلَّتَيْنِ فيه حتى نَتَّبِعَكَ. فقال: نَعَمْ العِلّتان المَعْرِفةُ و السّاعةُ. قال أبوعُمَرَ: أراد أن الأَزْمِنَةَ كُلَّها ساعاتٌ و السَّاعَاتُ مُؤَنَثَّةٌ. انتهى. 💫✍جناب صبان در حاشيه خود می فرمايد: «هو (أي رجب) كصفر, إن أريد به معيَّنٌ فغير منصرف؛ للعلميّة و العدل عن المحلّى بـ «أل», و إلا فمنصرف. نقله الدنوشريّ عن السعد و غيره. و نقل شيخُنا عن شرح المواهب لشيخه الزرقاني أنّ رجب من أسماء الشهور مصروفٌ [مطلقاً أي] و إن أريد به معيَّنٌ كما في المصباح». 📕دوستان عزيز در صورت تمايل می توانند به حاشيه خضری ج 2, ص 246 و حاشيه ياسين بر التصريح, ج 2, ص125 و يا به النحو الوافي, ج 4, ص 246 مراجعه کنند. 📙📝 تنبيهان: ۱) کلمه «رَجَبان» در تثنيه رجب و شعبان و «صَفَران» در تثنيه محرّم و صفر بصورت مثنای تغليبی بکار می رود. در صورت مشاهد روی هشتک زیر بزنید #تغلیب ۲) تمامى اسامى ماههاى قمرى مذكر هستند جز "جمادى" که مونث بوده و احکام مونث بر آن جاری می شود و اگر احیانا در برخی اشعار حکم مذکر جاری شده بخاطر تاویل به "شهر" و لحاظ آن است.(ان شاالله تعالی در رابطه با قاعده تذکیر و تانیث تاویلی خواهم گذاشت) 🌺🍃🌺🍃🌺🍃🌺🍃🌺🍃🌺🍃 💯❌💯 #کپی با ذکر منبع، مجاز است. (🌺(کارگاه ادبیات عرب)🌺) https://eitaa.com/joinchat/4073979936C33f5684249