و اما بعد⬇️⬇️
در ماه رمضان زیاد استغفار کنید
رسول اکرم(صلوات الله علیه) فرمودند: منادی در ثلث اول هر شب از ماه رمضان و یا در ثلث آخر آن ندا می‌دهد: آیا درخواست‌کننده‌ای هست که درخواستی داشته باشد تا اجابت کنیم؟ آیا آمرزش‌خواهی وجود دارد که آمرزش بخواهد تا او را بیامرزیم؟ آیا توبه‌کننده‌ای هست که توبه کند تا توبه‌اش را بپذیریم؟
در این حدیث مقصود از «شب»، همان زمان نیمه‌شب شرعی تا اذان صبح است؛ این زمان را که به سه قسمت تقسیم کنید، ثلث اول و آخر آن مشخص می‌شود.
نکتۀ مهم اینکه: پذیرش خواسته‌ها در این دو زمان را مشروط نکرده‌اند؛ یعنی قطعی‌ست. اینکه ما این ندا را نمی‌شنویم مربوط به ثقل سامعه نیست؛ بلکه به نقص سلوک ما ارتباط دارد. یعنی چشم و گوش ما، ملکوت‌بین و ملکوت‌شنو نیست.
حضرت امیرالمومنین(علیه السلام) فرمودند: بر شما باد به کثرت دعا و استغفار در ماه رمضان.
دعا بلا را دفع می‌کند و استغفار گناهان شما را محو می‌کند. از بین بردن عمل گناه بهواسطۀ توبه اتفاق می‌افتد و از بین بردن اثر گناه بهواسطۀ استغفار. مقصود حضرت امیرالمومنین(علیه السلام)این است که علاوه بر ذکر استغفار، ادعیۀ استغفار را نیز بخوانید. مانند: استغفار هفتاد بندی از امیرالمؤمنین(علیه السلام). حضرت این استغفار را هر روز بعد از نماز صبح می‌خواندند.
اگر بتوانید هر شب ۱۰ بند از این استغفار را بخوانید، در طول یک هفته یک‌بار کامل آن را خوانده‌اید؛ و این مسئله به از بین بردن اثر گناهان شما کمک شایان توجهی می‌کند. در نتیجه در لیالی قدر نه عمل گناه در پروندۀ شما وجود دارد و نه اثر گناه.
یک دستورالعمل بسیار مهم
اما عملی که انجام آن در این ماه بسیار اهمیت دارد و تمام حرف‌های ما هم برای کمک به رسیدن به این نقطه است:
رسول خدا(صلوات الله علیه) فرمودند: قسم به آن کسی‌که جان من در دست اوست، هر کس در هر شب و روز از ماه‌های رجب و شعبان و رمضان سورۀ فاتحه، آیة‌الکرسی، سورۀ کافرون، سورۀ ناس و سورۀ فلق را (هر کدام) سه بار قرائت کند؛ و در عین حال سه مرتبه «سبحان الله و الحمد لله و لا إله إلا الله و الله أكبر و لا حول و لا قوة إلا بالله العلي العظيم»، و سه مرتبه «اللهم صلّ على محمد و آل محمد» و سه مرتبه «اللهم صلّ على محمد و آل محمد و عل کل نبی»، و سه مرتبه «اللهم اغفر للمؤمنین و المؤمنات» را بگوید و به چهارصد مرتبه «أستغفر الله و أتوب إليه» ختم کند، خداوند گناهان او را می‌بخشد و در روز عید فطر به او ندا می‌دهد: ای بندۀ من! تو حقیقتا و حقیقتا دوست خاص من هستی!
در حدیث، ترتیب آیات و اذکار بی کم و کاست به همین صورت باید حفظ و اداء شود.
البته شروع این دستورالعمل از ماه رجب است؛ اما اگر کسانی هستند که نتوانسته‌اند انجامش بدهند، از فردا شروع کنند.
در ماه رمضان هم به ذکر استغفار توصیۀ اکید شده؛ و هم به مناجات استغفار.
ادامۀ بحث انسان از نگاه قرآن
در جلسۀ گذشته گفتیم که ما در دنیا مسافر هستیم و مبداء حرکت ما هم نفس بهیمی و نفس سبعی است. سیر این حرکت هم در مراتب نفس است که از «نفس اماره» شروع می‌شود و به «نفس مرضیه» پایان می‌یابد.
همۀ ما باید به نفس مرضیه برسیم، لذا شناخت نفس و مراتب آن وجوب پیدا می‌کند. در مسیر این سفر روحانی، همچون سفرهای مادی موانعی وجود دارد که مهم‌ترینِ این موانع هوای نفس است.
پس علاوه بر شناخت نفس، شناخت هوای نفس هم واجب است.
حضرت امیرالمومنین(علیه السلام)فرمودند: بالاترین حکمت، معرفت نفس است.
حکمت را در جلسۀ گذشته معنا کردیم و گفتیم که حقیقت انسان آنچنان ظرفیتی دارد که می‌تواند انعکاس‌دهندۀ تمام خلقت و تمام عوالم باشد. اینکه علما و عملا می‌تواند تشبه به خداوند پیدا کند. این، حکمت است.
در نتیجه راه رسیدن به حکمت، شناخت نفس است.
کسی‌که عالَم علم در او انعکاس پیدا کرده، در جای خود دَرِ خیبر را از جا می‌کند؛ و در جای خودش هم وقتی به همسرش جسارت می‌کنند، هیچ اقدام عملی انجام نمی‌دهد. ایشان می‌شود: حکیم.
حضرت امیرالمومنین(علیه السلام) فرمودند: هر کس نفسش را شناخت، یقینا پروردگار خود را شناخته است.
در یک حدیث دیگر این فرمایش را تفسیر کردند: تعجب می‌کنم از کسی‌که به خودشناسی نرسیده است، چگونه قادر است پروردگار خود را بشناسد؟
پس خودشناسی یک امر واجب است و یک چنین ثمره‌ای دارد. پس:
تنها راه شناخت و رسیدن به پروردگار شناخت نفس است؛
و تنها راه شناخت عوالم وجود نیز شناخت نفس است.
حضرت امیرالمومنین(علیه السلام) در حدیثی دیگر فرمودند: کسی‌که خود را نشناسد از راه نجات دور است.
ما در زیارت امام حسین(علیه السلام) می‌گوییم: السلام علیک یا باب نجاة الامة. کسی‌که به خودشناسی نرسیده باشد، از این لطف امام حسین(علیه السلام) به دور است.
امام هادی(علیه السلام) فرمودند: کسی‌که نفس خود را نشناخته باشد، از شر او در امان نیستی.
ادامه مطلب⬇️⬇️