واما بعد⬇️⬇️ اهمیت خواندن نماز مستحبی در ماه رمضان یکی از آداب ماه مبارک رمضان خواندن نمازهای مستحبی‌ست. امام صادق(علیه السلام) فرمودند: خواندن نماز مستحبی در ماه رمضان سیرۀ پیامبر(صلوات الله علیه) است. پیامبری که قرآن ایشان را اسوۀ حسنه معرفی می‌کند. (احزاب:۲۱) یعنی کسی‌که قابلیت اقتدا و پیروی دارد. لذا در باب نمازهای مستحبی چون سیرۀ ایشان خواندن نماز مستحبی در ماه رمضان بوده است، ما هم ملزم به پیروی از ایشان هستیم. امام صادق(علیه السلام) در حدیثی دیگر فرمودند: پیامبر(صلوات الله علیه) در ماه رمضان خواندن نمازهای مستحبی را بیشتر می‌کردند. من هم (که خلیفۀ او هستم) اضافه می‌کنم؛ شما هم (که پیرو هستید) اضافه کنید! این دستور پیامبر خدا(صلوات الله علیه) و امام معصوم(علیهما السلام) است، و پیروی از هر دوی ایشان بر ما واجب است. این فرمایش حضرت صادق(علیه السلام) حکایت از آن دارد که هر کس در طول سال باید یک برنامۀ عبادی داشته باشد،‌ اما آن برنامه را در ماه رمضان بیشتر کند. ادامۀ بحث انسان از نگاه قرآن در جلسۀ گذشته گفتیم که انسان‌ها در رابطه با معرفت نفس به چهار گروه تقسیم می‌شوند؛ و به دو گروه از آن‌ها یعنی: "غافلان" و "پوچ‌انگاران" اشاره کردیم. دو گروه بعدی عبارتند از: گروه سوم: دنیاگرایان این عده انسان‌هایی هستند که جستجو کرده و به پاسخ هم رسیده‌اند؛ اما بر اساس یک مبنای کاملا غلط زندگی می‌کنند و آن اینکه: ظاهر زندگی را خواسته‌اند. آن‌ها فقط ظاهری از زندگی دنیا را می‌دانند و از آخرت غافل هستند. (روم:۷) یعنی وقتی دنیا با دین تعارض پیدا می‌کند، دین را قربانی کرده و به دنبال دنیا و وهمیات خودشان می‌روند. آن‌ها گفتند: «چیزی جز همین زندگی دنیای ما در کار نیست؛ گروهی از ما می‌میرند و گروهی جای آن‌ها را می‌گیرند؛ و جز طبیعت و روزگار، ما را هلاک نمی‌کند!» آن‌ها به این سخنی که می‌گویند علم ندارند؛ بلکه تنها حدس می‌زنند. (جاثیه:۲۴) گروه چهارم: الهیون (دین‌داران حقیقی) این عده با سرمایۀ خدادادی "عقل" که حضرت حق به ایشان عطا کرده، و همچنین با راهنمایی و استعانت از شخصیت‌هایی که خداوند متعال آن‌ها را راهنما قرار داده است (پیامبران و امامان)(علیهما السلام)، به مقصد رسیده‌اند. یعنی هم از حجت باطن (عقل) و هم از حجت ظاهر (پیامبران و امامان)(علیهما السلام) بهره برده‌اند. لذا به واسطۀ شکستن حصار عالم غیب، از عالم مُلک خارج شده و به عالم غیب وارد می‌شوند. این افراد تنها گروهی در نظام خلقت هستند که معرفت نفس برای آن‌ها راهگشاست. چون اولا از سرمایۀ خدادادی (عقل) بهره می‌بردند و لجبازی نمی‌کنند؛ ثانیا راه را درست طی می‌کنند: فاسئلوا اهل الذکر (نحل:۴۳)؛ ثالثا خودشان را به راهنمایان الهی می‌سپرند. فلذا به مقصد می‌رسند. وصف حال این گروه در سورۀ آل عمران آیات ۱۹۰ به بعد آمده است. تمام حرف همین است که هر کس باید از خودش سؤال کند؛ و آنچه که باید مورد سؤال واقع شود هم، در یک روایت از حضرت امیرالمومنین(علیه السلام) آمده است. این روایت ممکن است در منابع اصیل روایی نیامده باشد؛ اما اولا تایید آیات قرآن را دارد، ثانیا تواتر معنوی دارد، ثالثا مفسران ما از این روایت استفاده کرده‌اند. حضرت امیرالمومنین(علیه السلام) فرمودند: رحمت شده است کسی‌که: ۱. برای خودش عوامل سعادت را فراهم کرده ۲. برای آخرتش آماده شده ۳. و بداند که از کجا آمده، در کجا هست، و به کجا می‌رود! پس مبنای تفکر باید پاسخ به این سه سؤال باشد: ۱. از کجا آمده‌ام؟ ۲. در کجا هستم؟ ۳. به کجا می‌روم؟ هر کس به پاسخ این سه سؤال رسید، ‌آن وقت معلوم می‌شود که کجای عالم قرار گرفته است. الهیون، به پاسخ این سه سؤال رسیده‌اند. آن هم به واسطۀ استفاده از "عقل" و پیروی از رهبران آسمانی. پس با توجه به اینکه مهم‌ترین اثر معرفت نفس رسیدن به معرفت پروردگار است، باید به عوامل شکوفایی عقل هم آگاهی پیدا کرد. ادامه مطلب⬇️⬇️