❎ اشنایی کامل با درخت زغال( ذغال)اخته شامل گیاهشناسی ، اکولوژی ، روش کاشت پراکنش کاشت و خواص ان
✔️زغال اخته با نام علمی Cornus mas جزءگیاهان دولپه(Dicotyledon)درختی است بومی ایران و منطقه رویشی آن در جنگل های ارسباران است.
👈البته در منابع این گیاه را بومی جنوب اروپا و جنوب غربی آسیا معرفی کرده اند
👈منطقه ی قزوین و رودبار به ویِژه در حاشیه البرز، بیش ترین تولید کننده و صادر کنندگان زغال اخته ی کشور محسوب می شوند.
❇️ مشخصات ظاهری و گیاهشناسی :
✔️زغال اخته گياهي است خزان پذير با نرخ رشد کم كه ارتفاع آن به 4/5 تا 6 متر و در موارد اندكي تا 7/5 متر نيز مي رسد. جز گیاهان هرمافرودیت است.
✔️ زغال اخته در تقسیم بندی گیاهان چوبی از نظر ارتفاع و بلندی جز دسته درختک ها (درخت کوچک) است. یعنی گیاهان چوبی که تنه واحد داشته و ارتفاعی کمتر از 6 یا 7 متر دارا است.
✔️از جمله ویژگی های گیاه شناسی بارز این درختچه و طرز قرار گرفتن جوانه ها یا برگ ها در روی شاخه ها است که به صورت متقابل متلاقی است. در اين حالت زاويه انحراف 90 درجه است. زيرا هرجوانه با جوانه متقابل زاويه انحرافش 180 درجه است اما چون با جوانه بالاتر و پايين تر به صورت متلاقي قرار گرفته، لذا زاويه بين جوانه ها 90 درجه است
✔️ شكوفه هاي درخت ذغال اخته در اواخر فصل سرد زمستان، تقريباً سه هفته آخر، يا اوايل فصل بهار و پيش از پيدايش برگ ها پديدار مي شود. شكوفه هاي زغال اخته رنگ زرد بسيار زيبايي دارند و در خوشه هاي مدور بر روي شاخه هاي سخت گرد هم مي آيند . از اين رو به خوبي در زمينه تيره رنگ شاخه ها ديده مي شوند. شكوفه هاي كوچك اخته در اواسط تابستان به ميوه هاي شفتي تبديل مي شوند .
✔️ ميوه هاي بيضي شكل ذغال اخته به طول 1 تا 2/5 سانتي متر و پهناي يك سانتي متر ، در ابتدا زرد رنگ هستند و به تدريج رنگ آنها رو به قرمزي مي رود و میوه های آن طعم ترش و شیرینی دارد.به طوري كه ميوه هايي كه به رنگ قرمز تيره يا آلبالويي شوند قابل خوردن هستند . علاوه بر انسان پرندگان نيز ميوه هاي ترش اخته را بسيار دوست دارند و چنانچه در چيدن آنها تاخير شود، به سرعت توسط پرندگان خورده مي شوند.
🔸 پو ست تنه آن قهوه ای ما یل به زرد است.
❇️ اکولوژی
✔️دوره رشد این گیاه در بهار و تابستان است
👈زغال اخته ،معرف خاکهای بازی( اسیدی ) با ph کمتر از 7 میباشد در بعضی منابع ذکر گردیده که این درخت مقاومت کمی به خشکی دارا است.
💦 بارندگی سالیانه مورد نیاز ان بین 760 تا 1270 میلی متر در سال عنوان شده است
✔️در شهریور ماه این گیاه میوه می دهد.می تواند سرما تا 25- درجه سانتی گراد را می تواند تحمل نماید.
✔️گرده افشانی(Pollination) آن توسط زنبور عسل (Beer) انجام می گیرد. گلهای این درختچه زرد زنگ وخوشه ای میباشد وبه علت شهد فراوان زنبورعسل را به خود جلب می کند
برگهای این درختچه ، سبز پررنگ وبراق ونوک تیزی دارد
فاصله کاشت درختچه 5×5 در نظر گرفته میشود
این درختچه به همراه سایر درختان با هدف پرچین با فواصل 3×3 یا 3×4 کاشته میشود.
✔️از نظر ژنتیکی این درخت جز درختان جنگلی نیمه سایه پسند محسوب می شود. این گیاه خاک های مرطوب را ترجیح می دهد.
✔️درختچه زغال اخته در آب و هوای کرج در بهمن ماه گل می دهد.
✔️درختک زغال اخته حدود 300 سال عمر می کند.
🔻مصرف دارویی
👈در روسيه و قفقاز مصرف زيادي در صنعت شربت سازي و مربا سازي دارد.
👈زغال اخته سرشار از ويتامين ث و ب است و مقدار زيادي آهن و كلسيم و منيزيم دارد.
👈براي رقيق شدن خون و خونريزي است. خون ترش را قليايي مي كند و براي تصفيهْ خون به كار مي رود.
👈كليه قسمتهاي گياه مقوي و قابض است. پوست درخت اثر تب بر دارد. ميوه هاي رسيده آن در بيماريهاي عفوني و تب اسهال و ورم روده ها و خونريزي ها به كار مي رود.
👈از جوشانده پوست درخت براي معالجهْ بيماري مالاريا استفاده مي شود. 👈تقويت كنندهْ معده،وتسکین دهنده عطش نیز میباشد .
👈زغال اخته باید در محیط داری تهویه نگهداری شود
❇️ زمان کاشت :
✔️پس از چیدن میوه ان دربهار سال بعد ، هسته ی ان را ازقسمت گوشتی میوه جدا میکنید ودرپاییز سال بعد( یعنی بعد از 2 سال از چیده شدن میوه) هسته را درماسه بخوابانید و سپس ان را بکارید در واقع باید دوسال بعد از چیدن، هسته کاشته شود
نکته ❗️
✔️با توجه به اینکه ذغال اخته نسبت به خشکی مقاوم است اما برای تولید محصول خوب باید به موقع و به قدر کافی ابیاری شود
🔹نکته قابل توجه ❗️
✔️گیاه #زغال_اخته باگیاه بلوبری از لخاظ شکل ظاهری وخواص شبیه هم ومفید هستند که بعضی از باغداران هردوی این میوه را یکی میدانند درحالیکه از نظر کیفیت واندازه میوه باهم تفاوت دارند ، #میوه زغال اخته هم به رنگ ابی وهم به رنگ قرمز با اندازه بزرگتر میباشد و میوه بلو بری به رنگ ابی و کوچکتر از میوه زغال اخته میباشد.
@jpz09113931202