هورمون ریشه زایی هورمونها در تعریف، مواد شیمایی هستند که در مقادیر کم تاثیرات شگرفی در گیاهان به جای می‌گذارند. امروزه از نظر علمی استفاده از عنوان «تنظیم کننده‌های رشد گیاهی» (Plants Growth Regulators) بیشتر توصیه میشود. (PGRs) یکی از اولین این تنظیم کننده‌ها گروه اکسین‌ها بودند که شناخت آنها از تحقیقاتی که توسط داروین روی نورگرایی گیاهان انجام شده بود آغاز شد. اکسینهای طبیعی به مرور شناخته شدند (IAA , IBA ,…) و اکسینهای مصنوعی و تاثیرات متقابل هورمونها و اثرات هورمونها به مرور شناخته شد. اعمال اصلی تحت اثر اکسین‌ها: – تشویق افزایش طول و رشد ساقه (نورگرایی و…) – تشکیل ریشه‌ها نابجا (ریشه‌های تشکیل شده در تمام قسمتهای گیاه به غیر از بذر) – جلوگیری از ریزش برگها – تشویق تقسیم سلولی (با مشارکت سایتوکاینین‌ها) – تشویق خواب جوانه انتهایی – چیرگی جوانه انتهایی – و …. در گروه اکسین‌ها مواد مختلفی وجود دارند که برای مصارف مختلف استفاده میشوند. این مواد در مقادیر خیلی خیلی کم باعث برخی اثرات در گیاهان و در مقادیر بیشتر اثرات دیگری میگذارند. برای مثال یک ماده از اکسینها به نام 2 و 4 دی‌کلروفنوکسی‌استیک‌اسید (2,4D) در کشت بافت و مقادیر کم برای تولید کالوس در برخی گیاهان و در مقدار زیاد در مزارع به عنوان علف‌کش (برای از بین بردن گیاهان) استفاده میشود. از کاربردهای مهم اکسین‌ها در باغبانی استفاده از آنها برای تشویق ریشه در قلمه‌های ساقه و برگ است. معمولا دو ماده IBA (ایندول 3 بوتریک استیک اسید) و NAA (نفتالین استیک اسید) در بیشتر ترکیبات هورمونهای ریشه‌زایی استفاده میشوند. از غلظت کم این مواد برای تحریک ریشه‌زایی در قلمه‌ساقه‌ها و قلمه‌برگها (و …) به عنوان محرک رشد ریشه‌ها استفاده میکنند. @jpz09113931202