✡ زرسالاران یهودی و پیدایش بابی‌گری (١) 1⃣ برخلاف نظر مورخینی چون احمد کسروی و فریدون آدمیت، که اولیّه را جنبشی خودجوش و ناوابسته به قدرت‌های استعماری می‌دانند، پژوهش من بر پیوندهای و پیروان او با کانون‌های معینی تأکید دارد که شبکه‌ای از خاندان‌های قدرتمند و ثروتمند در زمرهٔ شرکای اصلی آن بودند. این تصویر، بابی‌گری را از اساس و از بدو پیدایش، فرقه‌ای مشابه با دونمه‌های ترکیه و فرانکیست‌های اروپای‌شرقی جلوه‌گر می‌سازد. 2⃣ ارائهٔ تمامی مستندات خود را دربارهٔ پیوند بابی‌گری اوّلیه با کانون فوق به فرصتی دیگر موکول می‌کنم و در اینجا تنها دو نکته را مورد تأکید قرار می‌دهم: 3⃣ اول، حضور ۵سالهٔ علی‌محمد باب در تجارتخانهٔ دایی‌اش در بوشهر و ارتباط او با و انگلیسی مستقر در این بندر و کارگزاران ایشان. 4⃣ اندکی پس از این اقامت ۵ساله بود که باب در سال ١٢۶٠ق./ ١٨۴۴م. دعوی خود را اعلام کرد و با حمایت کانون‌های متنفّذ و مرموزی به‌سرعت شهرت یافت. 5⃣ دوران اقامت باب در بوشهر مقارن است با سال‌های اولیهٔ فعالیت (متعلق به سران ) در بوشهر و بمبئی. 6⃣ در دهه‌های بعد به «امپراتوران تجاری شرق» بدل شدند و در زمرهٔ دوستان خاندان سلطنتی بریتانیا جای گرفتند. بنیانگذاران ایران بودند و با تأسیس بانک شاهی انگلیس و ایران نقش بسیار مهمی در تحولات تاریخ معاصر ایران ایفا نمودند. 7⃣ دوم، ارتباط نزدیک ، رئیس شبکهٔ اطلاعاتی حکومت هند بریتانیا در ایران در سال‌های ١٨۵۴-١٨٩٠، با سران بابی و از جمله با شخص (بهاء). ✍ استاد عبدالله شهبازی ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter