⚡️قرائت آیات قرآن یا تدبر در معانی و مفاهیم آن
قرآن به پيامبرصلى الله عليه وآله میفرمايد:
✨«قُلْ هذِهِ سَبِيلِي أَدْعُوا إِلَى اللَّهِ عَلى بَصِيرَةٍ أَنَا وَ مَنِ اتَّبَعَنِي»؛سوره يوسف آيه۱۰۸
« بگو: این راه من است که من و هر کس که پیرو من است با بصیرت و بینایی به سوی خدا دعوت می کنیم.».
✅ اما تدّبر در قرآن عبارت است از تامل(اندیشه و تفکر) در عواقب يك امر.
آيات قرآن، از معارف و دستورهايى سخن میگويد؛ از مسئوليتهاى انسان و نظام پاداش و جزا میگويد و عواقب مثبت و منفى رفتارش را متذكر میشود. تدبر در آيات قرآن؛ يعنى، توجه به عواقب و لوازم آيات و آثار مترتب بر عمل كردن يا نكردن بر مقتضاى آن با اين تدبر است كه دل و قلب انسان راه می افتد و از بشارتهاى قرآن بهره میگيرد و تهديدهايش در او مؤثر می افتد.
📖 قرآن در اين زمينه میفرمايد:
«أَ فَلا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلى قُلُوبٍ أَقْفالُها»؛سوره محمد آيه۲۴
« پس آیا در این قرآن تدبر و اندیشه نمی کنند یا بر دل های آنها قفل های[عناد و قساوت و لجاجت] نهاده شده است؟!»
❕ پس تفكر و تدبر در قرآن، به ايجاد روح بصيرت و روشن بينى و زنده شدن و فعال شدن قدرت درک قلب و جان آدمى است. در روايات نيز ثواب تدبّر در آيات قرآن، از قرائت آن بيشتر معرفى شده است:
⭕️ «لا خير فى قرائة ليس فيها تدبر»؛
خيرى در تلاوت قرآن بدون تفكّر و ارزيابى آن وجود ندارد.
(بحارالانوار، ج۹۲ ص۲۱۱)
☑️ اصولاً از مقايسه آيه ۱۲۱ سوره بقره «الذين آتينا هم الكتاب يتلونه حق تلاوته اولئك يؤمنون به» و آيه ۲۹ سوره «جن» - كه هدف از نزول قرآن را بهره مندى و تدبر در آن میداند در می یابيم كه «تلاوت راستين» در جريان تدبر در آيات است. در اين باره توجه به چند نكته، لازم است:
۱. الهى بودن قرآن بدون «تدبر در آن» معلوم نخواهد شد: «أَ فَلا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ وَ لَوْ كانَ مِنْ عِنْدِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِيهِ اخْتِلافاً كَثِيراً»؛ سوره نساء آيه۸۲
۲. بدون تدبر در قرآن، نمیتوان از ذخاير بیكران و پر خير و بركت كلام خدا بهره اى جست.
۳. بدون تدبر نمیتوان از ظلمت شك و ترديد و سرگردانى نفاق، خود را رهانيد و به ايمانى راسخ و استوار، دست يافت.
۴. بدون تدبّر، عمق و مغز آيات را نمیتوان دريافت و به حقايق شگفت و حيرت آورش پى برد.
۵. تدبّر كننده در قرآن با تمام وجود، در جاى جاى قرآن، حضور خدا را حس میكند و دل و جانش را از نور خدا سرشار مینمايد.
🔶 بهتر است برای تدبر در قرآن ، علاوه بر خواندن ترجمه آیات، از قرآن هایی که همراه با شرح آیات منتخب است و به قرآن حکیم معروف است، استفاده نمود. همچنین برای درک کامل تر مفهوم آیات، میتوان به کتب جامع تفسیری مراجعه کرد.
📚منابع:
تقى پور، ولی اللَّه، پژوهشى پيرامون تدبر بر قرآن، قم انتشارات اسوه، ۱۳۷۱چاپ اول، ص ۳۱ /سایت پرسمان دانشجویی