تشابه میان ماجرای حضرت ابراهیم و اسماعیل علیهما‌السلام با ليلة المبيت در نصوص کهن امامیه فرسته‌ی دوم ما پیشتر در برخی جلسات درس و منبر به این نکته اشاره کردیم که ماجرای لیلة المبیت علاوه بر اینکه مصداق ایثار امیر المؤمنین صلوات‌الله‌علیه است در عین حال امتحانی بس بزرگ برای رسول خدا صلّی‌الله‌علیه‌وآله بوده است. در واقع در این دو واقعه‌ی مهم رسول خدا به حضرت ابراهیم و امیر المؤمنین به حضرت اسماعیل صلوات‌الله‌علیهم‌أجمعين تنظیر شده‌اند. (به عنوان نمونه رک: جلسه بیستم از مباحث سیر تکون عقاید شیعه) https://t.me/kashani1395/6772 اخیرا متنی در غرب چاپ شده که به اعتقاد برخی فضلای معاصر کتاب حذو النعل بالنعل تألیف متکلم و فقیه امامی قرن سوم جناب فضل بن شاذان است. رک: https://t.me/azbarresihayetarikhi/4323 در این متن کهن نیز عبارات مهمی در تشابه ماجرای امتحان حضرت ابراهیم علیه‌السلام و لیلة المبیت وارد شده است و عبارت "وابتلى محمّدا صلّى‌الله عليه‌وآله بأحب الخلق إليه..." تصریح به این مهم دارد در واقع رسول خدا صلّى‌الله عليه‌وآله مورد امتحان و ابتلای الهی قرار گرفتند که محبوب‌ترین فرد نزد خود بلکه جانِ خود را در بستر قرار دادند. متن ابن شاذان چنین است: قال الله عزّ وجلّ: {وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ} كانت محنة منها ذبح أحبّ خلقه إليه ابنه إسماعيل فقال: { يَا بُنَيَّ إِنِّي أَرَى فِي الْمَنَامِ أَنِّي أَذْبَحُكَ فَانظُرْ مَاذَا تَرَى قَالَ يَا أَبَتِ افْعَلْ مَا تُؤْمَرُ سَتَجِدُنِي إِنْ شَاءَ اللَّهُ مِنَ الصَّابِرِينَ} فوجده صابرا بما وعد أباه عليهما السلام، قال الله تعالى ذكره: {وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ إِسْمَاعِيلَ إِنَّهُ كَانَ صَادِقَ الْوَعْدِ وَكَانَ رَسُولًا نَبِيًّا} وابتلى محمّدا صلى الله عليه وآله بأحب الخلق إليه أن قال له: يا علي إنّ كفار قريش همّوا بقتلي الليلة، فهل أنت يا علي تنام على فراشي؟ قال: يا رسول الله تنجو بنفسك؟ قال: نعم، فنام على فراشه مستيقنا بتلف نفسه فأنجاه الله من القتل مثل ما أنجى إسماعيل عليه السلام وشكر سعيه، قال الله عز وجلّ: {وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْرِي نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاةِ الله} @kashani1395