🌷نکته تفسیری صفحه ۱۶۴🌷
👈سِحر چیست؟:
بررسی های تاریخی نشان می دهد که پدیده ی «سِحر و جادو» از دوران بسیار کهن در میان مردم رواج داشته است و دقیقاً مشخّص نیست که چه کسی برای نخستین بار جادوگری کرده است. قرآن کریم بارها به جادو و جادوگران اشاره کرده است، و توجّه به آیات قرآن، شکّی باقی نمی گذارد که این مطلب حقیقت دارد؛ ولی از قرآن فهمیده میشود که سحر دو گونه است:
گونه ی یکم سِحر، مواردی ست که واقعیت ندارد؛ بلکه صرفاً تأثیری است که جادوگر بر خیال بیننده می گذارد و به او وانمود می کند که جادوی او حقیقت دارد؛ مانند جادوی ساحران فرعون که بر اساس این آیات، آنان چشمان مردم را سحر کردند و در دلهایشان ترس افکندند، و به فرموده ی آیه ی 66 سوره ی طه، حتّی حضـرت موسی هم چنین انگاشت که طناب ها و عصاهای ساحران حرکت می کند. البته دقیقاً روشن نیست که شیوه ی کار ساحران فرعون چه بوده است؛ ولی روشن است؛ که آنها در خیال مردم دخل و تصـرّف می کردند و واقعاً طناب ها و عصاها را به اشیای متحرک تبدیل نمی کردند. شاید بتوان چشم بندی و شعبده بازی های زمان حاضر را نیز جزء این بخش دانست.
گونه ی دوّم سِحر امّا جادوهایی ست که واقعیت دارد.
همانطور که در تاریخ آمده است، در زمان پیامبر، مردی یهودی با جادوی خویش، آن حضـرت را در بستر بیماری انداخت، و خداوند با فرو فرستادن سوره های فلق و ناس و سپس خواندن آن ها توسّط حضرت علی، سِحر آن جادوگر را باطل کرد. به هر حال، سحر و جادو از نظر اسلام حرام و جزء گناهان محسوب می شود، و به فرموده ی امیر مؤمنان علی، گناه آن در حدّ کفر به خداست. نکته ی دیگری که از این آیات استفاده می شود، تفاوت معجزه و سحر است. جادوگری، کاری آموختنی و یاددادنی است؛ ولی معجزه از عهده ی انسان های معمول خارج است و فرستادگان خدا به لطف و یاری او، آن را برای مردم انجام می دهند. اعجاز، فراگرفتنی و یاددادنی نیست و کاری منحصر به فرد است. از همین رو، ساحران زبردست فرعون که در جادوگری، سرآمد زمان خود محسوب می شدند، با دیدن معجزه ی حضرت موسی یعنی تبدیل عصای چوبین به ماری عظیم الجثه بروشنی فهمیدند که کار موسی، سِحر و جادو نیست و او جادو نکرده است. پس بلافاصله در برابر آن حضرت تسلیم شدند و به او ایمان آوردند و تا پای جان بر سر ایمانشان ایستادند .