🌷🌷مبحث ۱۱۷۶ خرداد ۱۴۰۲ شمسی
با نام و یاد خدا و عرض سلام🌺💝
شيوۀ برخورد با خطاهاى دوستان و عزیزان💞
🌸🍃وَيْلٌ لِكُلِّ هُمَزَةٍ لُمَزَةٍ
🌺🍃واى بر هر عيبجوى طعنه زن.(چاه زیر پای همه شکنندگان دیوار محبت و طعنه زنان عیب گیر)(۱)
⭕️همز، در اصل به معنای شکستن است؛ زیرا عیبجویان شخصیت دیگران را درهم می شکنند.(۲)
🚫خطا در عرصۀ دوستى، امرى گريزناپذير است و هر زمين‌خوردنى، فرصتى براى تقويت و برخاستن بعدى.
♨️انتظارِ مطلقاً بى‌اشكال بودن در ميدان دوستى، خود، خطاست؛
هم بزرگ كردن اشتباهات، نادرست است
و هم، چشم پوشى از آن‌ها.
بهتر اين است كه خطاها را به ديدِ بيمارى‌هاى درمان پذير ببينيم.
نگاه نخستِ هر فرد بايد به خود باشد و در جست‌وجوى مشكلات و عيب‌هاى خويش.(۳)
💞امام على علیه السلام در اين باره مى‌فرمايد :
💚«خوشا به‌حال كسى‌كه [توجه به] عيب خودش، او را از توجه به عيوب ديگران باز داشته است.»(۴)
👌با اين نگاه، آرام آرام، خودپسندى جاى خويش را به واقع‌نگرى مى‌دهد
و انسانِ مُنصف به جاى توجيه خويش، زبان به اعتراف و اعتراض بر خود مى‌گشايد
و راه توبۀ او باز شده و از خطاهاى خود در نزد دوستان، عذرخواه مى‌شود
و اين، آغاز يك فرهنگ ارزشى اجتماعى مى‌شود؛ دوستان او نيز منعطف مى‌شوند
و حق به جانب گرفتن‌ها به كنار مى‌رود و حق‌جستن‌ها آغاز مى‌شود.
🌙✨وقتی خداوند ستارالعیوب است و گناهان بندگانش را می بخشد و خطاها را می پوشاند، چرا ما پند نگیریم. !
🌸🍃ثُمَّ عَفَوْنَا عَنْكُمْ مِنْ بَعْدِ ذَلِكَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ.
🌺🍃سپس بعد از آن [کار زشت] از [گناه] شما درگذشتیم، تا سپاس گزاری کنید.
[ سپس گذشت کردیم از پس آن ( کار ناپسند گوساله پرستی) بدان امید که سپاسگزاری میکنید] (۵)
💝دوست شفيق را كه از هر گوهرى كمياب‌تر است، بايد حفظ كرد
و راهِ آن، آميزه‌اى از كرامت، تغافل، چشم‌پوشى از برخى خطاها و نيز نصيحت خردمندانه، به همراه خواستن از خدای عزوجل مى‌باشد.
در اصلاح رفتار نامطلوب دوست، بُردبارى و دقت، شرط اول است
و آشنايى با روش‌هاى تأثيرگذارى، گام بعدى. مى‌توان گفت :
🍀«من طور ديگرى فكرى مى‌كنم»،
«آيا به‌نظر شما، اگر اين‌طور انجام مى‌دادى، بهتر نبود؟»،
«بگذار حقايق را با هم بررسى كنيم»،
«سخن تو البته توجيه‌كردنى است، اما اينجا نظر ديگرى هم وجود دارد»،
«برخى هم اين‌گونه مى‌انديشند كه... .»
🤔با اين همه، براى تغيير رفتار بايد انتظار كشيد و صبور بود و درعين‌حال، از تحقير و توهين يا قهر و محروم‌سازى از محبت نيز بايد اجتناب كرد.
گاه، سخن‌نگفتن و زمينه‌سازى براى تأثيرگذارى در ميدان عمل يا موانع را به تدريج برطرف‌كردن، از بسيارى توصيه‌ها و اندرزهاى گفتارى سودمندتر است.
بهره‌گيرى از عناصرى همچون تشويق، تنبيه (به‌معناى محروم‌ساختن از محبّتى اضافى و نه تنبيه جسمى)، فضاسازى و تغيير فضاهاى مشكل‌زا، القاى مطالب در قالب داستان و كنايه، تقدير از رفتارهاى شايسته، جلوه‌آفرينى الگوها و مدل‌هاى مثبت، طرح پرسش‌هاى تنبّه‌آفرين و مانند آن، در اين مرحله كارگشاست.(۶)
آری❗️
🤝دین فرمان می دهد که، حقوق برادری را مراعات کنیم.
💖با دوستان خویش با ایثار و مواسات و صداقت رفتار کنیم.
👅از بد زبانی، غیبت، تهمت، عیجویی و تحقیر بپرهیزیم.
💛به اتکای دوستی، حقوقِ دوستان را زیر پا نگذاریم.
💞آیا با مراعات این دستورها، دوستی ها دیرپاتر نخواهد بود؟
⚘کمال سر محبت ببین نه نقص گناه
⚘که هر که بی‌هنر افتد نظر به عیب کند(۷)
⚘کسی به حمد و ثنای برادران عزیز
⚘ز عیب خویش نباید که بی خبر باشد
⚘ز دشمنان شنو ای دوست تا چه می‌گویند
⚘که عیب در نظر دوستان هنر باشد(۸)
📚منابع :
(۱)سوره هُمزه، آیه ۱، ترجمه خرمشاهی+ کامران
(۲)تفسیر نمونه، مکارم و همکاران، ج ۲۷،
ص ۳۰۹
(۳)دوستی، مهارت ها و ظرایف، محمود مرویان حسینی، ص ۴۴ و ۴۳
(۴)بحارالانوار، ج ۷۱، ص ۱۷۳
(۵)سوره بقره، آیه ۵۲، ترجمه انصاریان+ کامران
(۶)همان شماره ۳ ، ص ۴۵
(۷)گنجور، حافظ، غزلیات، غزل شماره ۱۸۸
(۸)گنجور، سعدی، مواعظ، قطعات، شماره ۶۸
🌷سیروس کامران ماوردیانی گیلانی🌷