🔻شرح و ترجمه سخن ابن حجر عسقلانی درباره مراتب راویان حدیث ابن حجر در کتاب «تقریب التهذیب» چند قسم برای روات حدیث در زمینه اعتبار و وثاقت آنها بیان می کند: 1. مرتبه اول صحابه هستند که از نظر اهل سنت اجماع در وثاقت آنها وجود دارد. 2. مرتبه دوم، رواتی است که در مرتبه بعد از صحابه قرار دارند و مورد مدح و توثیق قرار گرفته اند. از اینها با عنوان «ثقه ثقه» یاد می کنم. 3. مرتبه سوم، کمی پایین تر است و با تعبیر «ثقه ثبت» از آنها یاد می شود. 4. مرتبه چهارم که باز جزء ثقات محسوب می شود در درجه پایین تری از مرتبه سوم قرار دارند و از آنها با تعبیر «صدوق و لاباس به» یاد می شود. 5. مرتبه پنجم درجه پایین تری هستند و با تعبیر «صدوق یهم» یا «صدوق قد یخطا» به آنها اشاره شده است. این درجه هم پذیرفته شده اند. در همین قسم است کسانی که صادق هستند اما اهل بدعت هستند و از جهت مذهب نقص دارند. این نقص مخل به اعتبار حدیث آنها نیست. ابن حجر می گوید: من این راویان را مورد قبول دارم و اینگونه از آنها تعبیر می کنم. در مورد این اقسام اگر معارضه ای صورت نگیرد، روایات آنها پذیرفته می شود اما اگر معارضه ای واقع شود، روایتی که درجه بالاتری قرار دارند پذیرفته می شود. 6. مرتبه ششم کسانی هستند که کم حدیث نقل کرده اند و چیزی هم در مورد ضعف از آنها نقل نشده است، البته مدح هم ندارند. روایات این راویان قبول است به شرط اینکه روایت متابع داشته باشند. 7. مرتبه هفتم راویانی هستند که افراد زیادی از آنها روایت نقل کرده اند اما توثیقی ندارند. با عبارت مستور از آنها یاد می شود و روایاتشان نه رد و نه قبول می شود. 8. مرتبه هشتم، راویانی است که فرد معتبری آنان را توثیق نکرده است و از آن طرف ضعف هم دارند اما ضعف آنها مفسر نیست یعنی وجهی برای آن بیان نشده و فقط به صورت کلی گفته شده ضعیف است. ابن حجر می گوید به نظر من این قسم راویان ضعیف هستند. 9. مرتبه نهم راویانی هستند که تنها یک نفر از آنها روایت نقل کرده و توثیقی هم ندارند و مجهول هستند. 10. مرتبه دهم کسانی هستند که توثیقی ندارند و تضعیف هم شده و قدح دارند. اینها را متروک یا ساقط می گوییم. 11. مرتبه یازدهم کسانی هستند که نسبت کذب به آنها داده شده است. 12. مرتبه دوازدهم کسانی هستند که واضع و جاعل حدیث هستند. در میان این مراحل دوازده گانه تا مرتبه پنجم، قابل قبول هستند اما مراتب ششم به بعد دیگر روایاتشان مقبول نیست. @kharejkalam