🌸🌺🌼 کوثر در تفسیر کبیر فخر رازی فخر رازی در تفسیر «مفاتیح الغیب» در ذیل سوره کوثر، وجوه مختلفی را که برای کوثر بیان شده است، نقل می کند و می نویسد: وَ اخْتَلَفَ الْمُفَسِّرُونَ فيهِ عَلَى وُجُوهٍ: الأوّلُ: وَ هُوَ المَشْهُورُ وَ المُسْتَفيضُ عِنْدَ السَّلَفِ وَ الْخَلَفِ أنَّهُ نَهْرٌ فِي الْجَنَّةِ ...، الْقَولُ الثّاني: أنَّهُ حَوْضٌ وَ الأخْبارُ فيهِ مَشْهُورَةٌ ...، وَ الْقَولُ الثّالِثُ: الْكَوْثَرُ أوْلادُهُ قالُوا: لِأنَّ هذِهِ السُّورَةَ إنَّما نَزَلَتْ رَدّاً عَلَى مَنْ عابَهُ عَلَيهِ السَّلامُ بِعَدَمِ الأوْلادِ، فَالْمَعنَى أنَّهُ يُعْطيهِ نَسْلاً يَبْقُونَ عَلَى مَرِّ الزَّمانِ، فَانْظُر كَمْ قُتِلَ مِنْ أهلِ الْبَيْتِ، ثُمَّ الْعالَمُ مُمْتَلِئٌ مِنْهُمْ، وَ لَمْ يَبْقَ مِنْ بَنِي أمَيَّةَ فِي الدُّنيا أحَدٌ يُعْبَأُ بِهِ، ثُمَّ انْظُرْ كَمْ كانَ فيهِمْ مِنَ الأكابِرِ مِنَ الْعُلَماءِ كَالْباقِرِ وَ الصّادِقِ وَ الْكاظِمِ وَ الرِّضا عَلَيهِمُ السَّلامُ وَ النَّفْسِ الزَّكِيَّةِ وَ أمْثالِهِ. (مفاتيح الغيب، ج‏32، ص31) مفسّرین وجوه مختلفی را برای کوثر بیان کرده اند که عبارتند از: وجه اوّل: کوثر، نهری در بهشت است و این قول، قول مشهور و مستفیض نزد همه علماست. وجه دوم: کوثر، حوضی (در قیامت و بهشت) است و اخبار در این مورد نیز مشهور است. وجه سوم: کوثر، اولاد رسول خدا صلّی الله علیه و آله می باشند. گفته شده است: این وجه به این دلیل است که سوره کوثر، در ردّ کسی است که به پیامبر صلّی الله علیه و آله به دلیل نداشتن اولاد، عیب و ایراد گرفت. بنابر این، معنای این آیه چنین می شود که خداوند نسلی را به رسول خدا صلّی الله علیه و آله اعطا می کند که آنها با گذشت ایّام، باقی می مانند. دقت کن و ببین که چه بسیار کسانی از اهل بیت، کشته شدند، امّا هنوز عالَم از وجود آنها مملوّ و پر است، در حالی که کسی از بنی امیّه در دنیا نیست که به او توجّه شود. سپس بنگر که چه بسیار بزرگانی از علما در میان فرزندان رسول خدا صلّی الله علیه و آله بوده اند، نظیر حضرات باقر، صادق، کاظم، رضا علیهم السلام، نفس زکیّه و نظائر ایشان. ✅«اللّهمّ عجّل لولیّک الفرج»