🌹بسم الله الرحمن الرحیم🌹
🌴با معارف قرآن بیشتر آشنا شویم🌴
🌻سوره یوسف آيه 70-72 🌻
🌴70- فَلَمَّا جَهَّزَهُم بِجَهَازِهِمْ جَعَلَ السِّقَايَةَ فِى رَحْلِ أَخِيهِ ثُمَّ أَذَّنَ مُؤَذِّنٌ أَيَّتُهَا الْعِيرُ إِنَّكُمْ لَسَرِقُونَ
🌹ترجمه:
⚪️پس چون بارهاى برادران را مجهّز و مهیا ساخت ظرف آب خورى (گران قیمتى) را در خورجین برادرش (بنیامین) قرار داد، سپس منادى صدا زد؛ اى كاروانیان! قطعاً شما دزدید.
🌴71- قَالُواْ وَأَقْبَلُواْ عَلَيْهِمْ مَّاذَا تَفْقِدُونَ
🌴72- قَالُواْ نَفْقِدُ صُوَاعَ الْمَلِكِ وَ لِمَن جَآءَ بِهِ حِمْلُ بَعِيرٍ وَ أَنَاْ بِهِ زَعِيمٌ
⚪️(برادران یوسف رو به ماموران كردند و ) گفتند: شما چه چیزى را گم كرده اید.
⚪️گفتند: پیمانه و جام مخصوص شاه را گم كرده ایم و براى هركس آن را بیاورد یك بار شتر (جایزه) است و من این را ضمانت مى كنم.
🌹نکته ها:
💧«سقایه» پیمانه اى است كه در آن آب مى نوشند. «رحل» به خورجین و امثال آن مى گویند كه روى شتر مى گذارند. «عیر» به معنى كاروانى كه مواد غذایى حمل مى كنند.(117)
🍃این چندمین بارى است كه یوسف علیه السلام طرح ابتكارى مى دهد، یك بار بهاى غلّه را در بار برادران گذاشت تا دوباره بازگردند و این بار ظرف قیمتى را در محموله برادر گذاشت تا او را نزد خود نگاه دارد.
🌷حضرت یوسف علیه السلام در مرحله ى قبل بضاعت را توسط غلامان در بار برادران گذارد، «اجعلوا بضاعتهم فى رحالهم» ولى در سفر دوم شخصاً سقایه را در بار بنیامین قرار داد. (چون موضوع سرّى بود). «جعل السقایة فى رحل اخیه»*
🌾در تفاسیر آمده است كه در جلسه دو نفره اى كه یوسف و بنیامین با هم داشتند، یوسف از او پرسید آیا دوست دارد در نزد وى بماند. بنیامین اعلام رضایت كرد، ولى یادآور شد كه پدرش از برادران تعهد گرفته كه او را برگردانند. یوسف گفت: من راه ماندن تو را طراّحى مى كنم و لذا با موافقتِ بنیامین این نقشه كشیده شد.
♦️نظیر فیلم ها، نمایش ها و صحنه هاى تئاتر كه افراد در ظاهر و در شكل مجرم و گناه كار احضار و مخاطب مى شوند و یا حتّى شكنجه مى گردند، ولى آن ها به خاطر توجیه قبلى و رضایت شخصى و مصلحت مهم ترى آن را پذیرا شده اند.
⁉️سؤال: چرا در این ماجرا به بى گناهانى نسبت سرقت داده شد؟
⚪️پاسخ: بنیامین با آگاهى از این طرح و اتّهام، براى ماندن در نزد یوسف اعلام رضایت كرد و باقى برادران هر چند در یك لحظه ناراحت شدند، ولى بعد از بازرسى از آن ها رفع اتهام گردید. علاوه بر آن كه كارگزاران از این كه یوسف خود پیمانه را در میان بار گذارده «جَعَلَ» خبر نداشتند و به طور طبیعى فریاد زدند: «انّكم لسارقون»
🌹پیامبر اكرم صلى الله علیه وآله فرمودند: «لا كِذبَ على المصلح» كسى كه براى اصلاح و رفع اختلاف دیگران دروغى بگوید، دروغ حساب نمى شود، و آن گاه حضرت این آیه را تلاوت فرمودند.(118)
117) مفردات. 118) تفسیر نورالثقلین.
🌾«صواع» و«سقایة» به یك معنى بكار رفته اند، پیمانه اى كه هم با آن آب مى خورند و هم گندم را كیل و اندازه مى كنند كه نشانه صرفه جویى، بهره ورى و استفاده چند منظوره از یك وسیله است. «صواع» ظرفى است كه گنجایش یك صاع (حدود 3 كیلو) گندم را دارد.
🍃«حِمْل» به بار گفته مى شود و «حَمْل» نیز به معناى بار است، امّا بارى كه پنهان باشد، مثل بارانى كه در دل ابر است یا فرزندى كه در شكم مادر است.(120)
🍂جمله ى «لمن جاء به حمل بعیر» هركس چنین كند من چنان پاداش مى دهم، در اصطلاح فقهى «جُعاله» نامیده مى شود كه داراى سابقه و اعتبار قانونى است.
120) مفردات راغب.
🌹پيام ها:
⚪️ 1- گاهى صحنه سازى براى كشف ماجرایى جایز است و براى مصالح مهم تر، نسبت دادن سارق به بى گناهى كه از قبل توجیه شده باشد، مانعى ندارد.(119) «انّكم لسارقون»
🌹 2- اگر در میان گروهى یك نفر خلاف كار باشد، مردم تمام گروه را خلاف كار مى نامند. «انّكم لسارقون»119) تفسیر المیزان.
⚪️3- برادران با جمله ى «ماذا تَفقدون» توصیه كردند كه قبل از اثبات موضوع دزدى كسى را نباید متهم كرد.*
🌹 4- جایزه تعیین كردن، از شیوه هاى قدیمى است. «ولمن جاء به حِمل بعیر»
⚪️ 5- جوایز باید متناسب با افراد و زمان باشد. در زمان قحطى بهترین جایزه، یك بار شتر غلّه است. «حِمل بَعیرٍ»
🌹 6- ضامن باید فرد معیّن ومشخّصى باشد. «و انا به زعیم»*
⚪️ 7 - ضامن باید معتبر باشد. «و انا به زعیم»*
🌹8- ضامن گرفتن براى جلب اطمینان، سابقه تاریخى دارد. «انا به زعیمٌ»