#رویت_هلال
بسم الله الرحمن الرحیم
بحث رویت هلال و اعلام عید فطر همانند سال‌های گذشته معرکه آراء علما شد و منشا این اختلاف در تفاوت مبنایی در حقیقت رویت است و اینکه مقصود از رویت، رویت مسلح یا غیرمسلح و نیز تمایز در وحدت یا اختلاف افق است.
روایات شیعه و اهل سنت بر رویت تاکید می‌کند و بی‌شک مقصود از رویت، رویت متعارف در عرف جامعه است.
پس موضوع افطار و امساک شرعی، تولد هلال نیست که با محاسبات ریاضی به صورت یقینی کشف می‌شود چون متعلق چنین یقین ریاضی، تولد هلال است نه رویت هلال که موضوع حکم شرعی است. موضوع حکم شرعی، رویت معرفت‌شناسانه است نه تولد هستی‌شناسانه هلال.
این مفهوم متعارف عرفی از رویت در اعصار مختلف مصادیقی دارد؛ از جمله مشاهده هلال با چشم غیرمسلح در حیاط یا پشت بام منزل، مشاهده هلال با چشم غیرمسلح در مکان‌های مرتفع و بالای کوه‌ها که در عصر ائمه استفاده می‌شد، مشاهده هلال با چشم مسلح متعارف همچون عینک و دوربین‌های معمولی نه تلسکوپ و سی سی دی کمیرا.
پس نباید گرفتار یکسان‌انگاری مفهوم رویت عرفی با مصداق آن در عصر نبوی یا ولوی شد.
بنابراین مصداق مشاهده متعارف هلال در عصر ما اعم از رویت مسلح(عینک و دوربین‌های متعارف) و رویت غیرمسلح است که به عنوان رویت شرعی به شمار می‌آید.
شایان ذکر است که هلال پس از دوازده ساعت از تولدش با چشم غیرمسلح قابل رویت است؛ هر چند موانع جوی وجود داشته باشد و لکن قابلیت رویت هست و همین برای حکم شرعی کفایت می‌کند و فقیه باید به مصداق استهلال عرفی دست یازد.
لذا در وضعیت متغیرهای جوی در دنیای کنونی و تحولات سماوی باید فقیه با کمک کارشناسان متدین از زمان تولد هلال مطلع گردد.
همچنین اگر رویت شرعی در نقطه‌ای از زمین تحقق یابد؛ نقاط دیگری که قریب الافق یا در عرض جغرافیایی مقارن(با وجود اختلاف در طول‌های جغرافیایی) رویت به شمار می‌آید. پس اشتراک نقاط مختلف زمین در بخشی از شب کفایت می‌کند.
✍ عبدالحسین خسروپناه
حوزه علمیه قم
اول شوال ۱۴۴۱
🆔 @khosropanah_ir