♦️انسان کامل از دیدگاه مکتب عرفان و تصوف 🔻اين مكتب هم مانند مكتب فلاسفه مطالب و مسائلى دارد كه از نظر اسلام قابل قبول است ولى در عين حال خالى از انتقاد هم نيست و انسان كاملِ اسلام صددرصد با انسان كامل عرفا و متصوفه تطبيق نمى‏كند 🔻فلاسفه ذات و جوهر انسان را همان عقل او مى‏دانند. غير عقل هرچه هست، آن را خارج از ذات انسان و در حكم وسايل و ابزار مى‏دانند. عرفا «من» انسان را عقل و فكر انسان نمى‏دانند، بلكه عقل و فكر را به منزله يك ابزار- آنهم نه ابزار خيلى معتبر- مى‏دانند و «من» حقيقى هركس را آن چيزى مى‏دانند كه از آن به «دل» (مركز احساس و خواست در انسان ) تعبير مى‏كنند. 🔻عقل يك كانون و مركز است و دل كانون و مركز ديگرى است. عارف براى احساس و براى عشق به طور كلى- كه قوى‏ترين احساسها در انسان است- ارزش و اهميت زيادى قائل است. هرچه كه حكيم و فيلسوف براى فكر كردن و براى استدلال و دليل منطقى آوردن ارزش قائل است، عارف براى عشق ارزش قائل است. 🔻البته عشقى كه عارف مى‏گويد، با عشقهاى روزنامه‏اى ما فوق‏العاده متفاوت است. عشقهاى روزنامه‏اى عشقهاى جنسى است. عشق عارف عشقى است كه اولًا در انسان اوج مى‏گيرد تا او به خدا مى‏رسد و معشوق حقيقى عارف فقط خداست و بس. ثانياً عشقى كه عارف مى‏گويد، منحصر به انسان نيست. عارف معتقد است كه عشق در همه موجودات سريان دارد. 🔻در كتب عرفانى و بعضى كتب فلسفىِ متمايل به عرفان (مثل اسفار) بابى تحت عنوان «فى سريان العشق فى جميع الموجودات» وجود دارد؛ يعنى معتقدند عشق يك حقيقتى است كه در تمام ذرات وجود جريان و سريان‏ دارد. در اين هوا هم عشق هست، در آن سنگ هم عشق هست، در آن ذرات اتمى هم عشق هست و اصلًا حقيقت، عشق است و آنچه غير از عشق مى‏بينى مجازى است بر روى اين حقيقت. ▪️مجموعه آثار استاد شهيد مطهرى (انسان كامل)، ج‏23، ص: 198-197 - با تلخیص و ویرایش - —————————‏ ‏‏🇮🇷مجموعه‌ی فرهنگی سنگر🇮🇷 ‏🇮🇷سنگر جنگ نرم🇮🇷 ‏🇮🇷سنگر سردار دلها🇮🇷