💠تمام مسلمانان و بهویژه پیروان مکتب اهلبیت علیهالسلام، امیرمؤمنان علی بن ابیطالب علیهالسلام را الگوی رفتاری خود میدانند و پیوسته میکوشند تا رفتار خود را با رفتار آن حضرت منطبق کنند.
✳️گام نخست، اساسی و بسیار ضروری در مسیر این همرفتاری، شناخت سیره و سنت آن بزرگوار و در واقع، شناختن و شناساندن الگوست تا زمینه الگوبرداری، الگوپذیری، رفتار مشابه و همگون فراهم شود.
❇️به طور کلی سیره و سنت اهلبیت علیهمالسلام در ابعاد گوناگون سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اخلاقی، مدیریتی، عبادی، اقتصادی، نظامی، علمی، آموزشی، تربیتی، خانواده و ... زوایای ناکاویده و پنهان بسیاری دارد که امید است با همت عالی و توجه ویژه بزرگان و تلاش خستگیناپذیر پژوهشگران به زودی بازکاوی و شناخته شود.
▶️عالمان سلف، کوششهای خود را بیشتر بر گردآوری فضایل و کرامات و جنبههای ماورایی و اندکی بیان زندگی آن حضرات متمرکز کردهاند که هر چند در جای خود، کاری بایسته و در خور تقدیر است، اما محتوای آثار آنان برای علاقهمندان و پیروان اهلبیت قابل الگوبرداری، تجربه و تکرار نبوده، در نتیجه، تلاش آنان نتوانسته است زمینههای لازم را برای شناخت الگو و اسوه و نیز الگوبرداری و همرفتاری پدید آورد.
⏺در عصر حاضر و با وجود نعمت جمهوری سلامی و توجه ویژه به سیره اهلبیت علیهمالسلام و وجود پژوهشگران توانمند و ماهر و زمینههای مساعد، امید آن میرود که این آرزوی دیرینه محقق شود.
♈️پژوهشکده تاریخ و سیره اهلبیت علیهمالسلام که فلسفه وجودی و یکی از مهمترین اهداف پیدایش آن، پژوهش در همین ابعاد و زوایای پنهان است، با بهرهگیری از تازهترین روشها و اصول و قواعد پژوهشهای تاریخی و با همت و تلاش پژوهشگران متخصص، توانمند، متعهد و کاردان به این مهم دست زده و گروه علمی ویژهای به نام سیره اهلبیت علیهمالسلام با اعضای هیئت علمی تأسیس کرده که سالهاست مشغول تحقیق و پژوهش است.
▶️کتاب سیاستهای مالی امام علی علیهالسلام که یکی از دستاوردهای این گروه است به همت محقق پر تلاش حجهالاسلام آقای محمدحسین علی اکبری به بار نشسته است.
♈️ محقق در این طرح در صدد پاسخگویی به پرسشهای بسیاری در باره سیره و سیاستهای مالی و اقتصادی امیرمؤمنان علیهالسلام در دوران خلافت است، مانند منابع در آمد دولت اسلامی ( خمس، زکات، فیء، جزیه و خراج )، منابع جدید در آمد، مقایسه نظر امام با نظر رسول خدا صلیاللهعلیهوآله و خلفا در باره بیتالمال، تدابیر و راهکارهای جمعآوری اموال، نگهداری بیتالمال، چگونگی مصرف و موارد آن، چگونگی مواجهه با کسری بودجه و بحرانهای مالی، پیشگیری از اسراف، کارگزاران مالی و تنبیه و تشویق آنان، تساوی در تقسیم، راههای افزایش در آمد رعایا و کاهش و افزایش مالیاتها.
✳️در این تحقیق، کوشش بر آن بوده است که سیره و روش امام علی علیهالسلام در موارد یاد شده به صورت مستند و با تکیه بر منابع معتبر و به صورت روشمند و هوشمندانه و با توجه به جزئیات و به شکل روشن و واضح، شناسایی و به گونهای بیان شود که برای آحاد ملت و دولتمردان قابل فهم و تجربه و تکرار باشد. پژوهشگر محترم در سراسر این نوشته و در همه مسائل مطرح شده، به عهد خود وفادار مانده است.
♈️نتایج و یافتههای این تحقیق این امکان را به ما میدهد که با مقایسه تصمیمها و رفتار خود با رفتار آن حضرت از تفاوتها و تشابهها آگاه شویم و درستی و نادرستی تصمیمها و رفتارمان را تشخیص دهیم.
پژوهش انجام شده هر چند امتیازات و نکات قوت بسیاری دارد، با این حال، خالی از نقص و ضعف نیست، از این رو از خوانندگان تیزبین، پژوهشگران ریزبین و اصحاب قلم باریکبین تقاضا دارم برای غنای بیشتر و پیشرفت این گونه پژوهشها نکات مورد نظر خود را به اطلاع این پژوهشکده برسانند.
✳️در اینجا لازم است از تلاشهای خستگیناپذیر و زحمات نویسنده کتاب حجهالاسلام آقای محمدحسین علی اکبری، مدیر محترم گروه سیره اهلبیت علیهمالسلام حجهالاسلام آقای حمیدرضا مطهری، مدیر محترم دفتر پژوهش حجهالاسلام آقای علیرضا شالباف و اعضای محترم شورای علمی گروه و شورای پژوهشی پژوهشکده و بهویژه از جناب آقای دکتر سیدعلیرضا واسعی مدیر محترم قبلی پژوهشکده که این اثر در دوره مدیریت ایشان پایان یافته است، تشکر و قدردانی شود. به امید پژوهشهای تازهتر و غنیتر در باره اهلبیت عصمت و طهارت علیهمالسلام.
دکتر محمد اللّهکبری
مدیر پژوهشکده تاریخ و سیره اهلبیت علیهمالسلام