🔰حقیقت دینی در عصر ما
ابوالفضل محمودی،چ1،قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی،1379، 134 صفحه.
⬇️خلاصه ی کتاب
پیشرفت حیرتانگیز علوم تجربی كه از قرن هفدهم آغاز شد و در قرون بعدی به اوج خود رسید، با توسعهای كه در صنعت و فنآوری به بار آورد، انسان را بیش از پیش بر طبیعت مسلط ساخت. همزمان، احساس پوچی، از خود بیگانگی و اضطراب در بشر افزایش یافت؛ ازاینرو بشر از همیشه نیازمند دستاویزی برای رهایی است و ادیان همواره چنین نقشی را به بهترین وجه ایفا كردهاند. ایفای این نقش از سوی ادیان، متوقف به شرایطی است. از جمله نگرش دقیق به آنها، توجه به مشتركات میان آنها و راههایی كه برای حل مشكلات بشری عرضه كردهاند.
◀️دینداری پایا و بایسته آنگونه نیست كه هویت خود را در تأكید بر لایههای برونی و رعایت ظواهر بنیاد نهاده باشد، بلكه بر لایههای ژرفتر ایمان دینی نظر دارد و بر تعقل، تأمل و تجربۀ درونی تأكید میورزد.
چگونگی بیان حقیقت در ادیان، متأثر از نارساییهای ذهن و زبان آدمی است. این نارساییها، سختی و گاهی ناممكن بودن مقایسۀ نظری را در میان اظهارات ادیان مختلف نشان میدهند. آنچه در هر دینی مهم است دیدگاه جامع آن در مورد واقعیتهایی است كه زندگی انسان باید دائماً با آنها سروكار داشته باشد.
⬅️با اینهمه، با توجه به تفاوتهای ادیان مختلف و موانع گوناگون اجتماعی، فرهنگی و سیاسی، نمیتوان انتظار داشت در آیندهای نزدیك، تمایزات و مرزها را از میان برداشت، اما همگرایی ادیان، دستكم در دو جبهه اجتنابناپذیر است: یكی در رویارویی با نیروهای ضددینی جهان، همچون ماتریالیسم و سكولاریسم و دیگری، مشاركت در تحقق آرمانهای والای انسانی، مانند صلح، عدالت و اخلاق. رسیدن به هر نوع همگرایی و اشتراك نیازمند گفتگو و پیشزمینۀ هر گفتگویی رسیدن به زبان مشترك و محورهای مورد اتفاق است و بسیاری از متفكران معاصر كوشیدهاند پاسخگوی چنین نیازی باشند.
🔰ویژگیهای این اثر آن است كه اولاً نویسندۀ آن، ویلیام مونت گمری وات، از متفكران برجستۀ غربی و اسلامشناس برجستهای است كه با آنكه مسیحی است اما دلبستگی خاصی به اسلام دارد و بدین جهت بیشتر مثالهای خود را در كتاب از فرهنگ اسلامی استفاده كرده است. ثانیاً وی در این كتاب، به مهمترین مشكلات و عناصر مانع همگرایی ادیان از قبیل، نارسایی ذهن و زبان آدمی و تلقی افراد از حقیقت و غیره ... اشاره كرده و آنها را تحلیل مینماید.
✳️نویسنده در این كتاب، تلاش میكند، ابتدا به صورت تحلیلی به مسائل مهم از قبیل، حقیقت و واقعیت بپردازد و آن گاه گزارشی از مصداق حقیقت در متون مقدّس مسیحیت، عهد جدید و عهد عتیق، و در فرهنگ اسلام ارائه میدهد و در آخر نیز به وضعیت ادیان در جهان امروز و مشكلات نظری و عملی آنها، اشاره میكند.
▶️ویلیام مونتگمری وات، اسلامشناس برجستۀ اسكاتلندی، از جمله متفكرانی است كه معتقدند ادیان با همۀ گوناگونی، مشتركاتی دارند و در این اثر، «حقیقت دینی در عصر ما» تلاش كرده تا نشان دهد كه چگونه میتوان حقیقت را در نظامهای دینی مختلف كشف كرد و از آن به عنوان زبان مشترك در همگرایی سود جست.
🔵نویسنده در كتاب حقیقت دینی در عصر ما، موضوعات اساسی را، همچون محدودیتهای ذهن و زبان و ماهیت حقیقت و واقعیت، مطرح و آن گاه با طرح حقایق اصلی عهدین و قرآن پرداخته و درنهایت، جایگاه كنونی ادیان و مشكلات نظری و عملی فراروی آنها را به بحث میگذارد. این كتاب در شش فصل صورتبندی شده است:
فصل اول، در باب نارساییهای ذهن و زبان آدمی است؛
در فصل دوم حقیقت و واقعیت بحث شده، و در فصل سوم حقیقت در عهد عتیق و در فصل چهارم، حقیقت در عهد جدید بررسی میشود، فصل پنجم اختصاص به موضوع خدا در سایر ادیان دارد و فصل ششم دربارۀ ادیان در جهان امروز سخن گفته میشود.