فاطمه س، زن زندگی، زن انقلاب سوم مشهد، هیئت نخبگانی یاسین، دی۱۴۰۱ ✅ مقدمه: از مباحث دو جلسه قبل مشخص شد مساله ما بالاصاله زن یا مرد نیست. مساله ما انسان بودن است. لذا در حقیقت عنوان بحث ما را باید اینگونه گفت: فاطمه س؛ انسان زندگی، انسان انقلاب. وقتی مساله ما انسان بودن شد و زن و مرد بودن بالتبع بود باید جایگاه انسان در نظام اندیشه اسلامی را تبیین کرد. در این مساله از متفکرین مسلمان به ویژه علامه جوادی و شهید صدر بهره می بریم 🔹اصل۱ : همه انسان ها جانشین خدا روی زمین هستند [ خلافت نوعیه] احتمالات در مورد آیه( إنّي جاعلٌ في الأرض خليفةً) (۱) ۱:حضرت آدم ۲:انبیا و ائمه ۳: مومنان ۴: انسان ها اعم از مؤمن و کافر ۵: خلافت براي همه انسان ها به نحو ذومراتب( به حسب درجه فعلیت یافتن انسان ها خلافت دارند) 《نظر علامه جوادی》 نظر ۱،۲،۳ چون ادامه آیه فرشته ها از فساد و خونریزی انسان سخن می‌گویند معلوم می‌شود نوع انسان است 🔹اصل۲: شهید صدر: در سه گانه رابطه انسان با خود، طبیعت و سایر انسان ها تفاوت اسلام با سایر مکاتب این است خدا چهارمی نیست بلکه اشراب در همه روابط میشود لذا سه گانه خلق می‌شود [ نظریه استخلاف] (۲) ۱:مستخلف( انسان) ۲:مستخلف ( خدا) ۳: مستخلف عنه (طبیعت و زمین) 🔹اصل ۳: شهید صدر در ذیل آیه ۳۰ بقره احتمال جدیدی برای خلافت انسان طرح می‌کنند که منشا آثار بسیاری است. خلافت انسان ها به مثابه یک کل(حیثیت مجموعی انسان ها) ✔️ با اضافه شدن خدا تمام معادلات را تغییر می‌دهد. در اقتصاد ملکیت بالاصاله برای خدا و برای انسان ها اعتباری می‌شود. حکمرانی نیز از آن خداست البته انسان ها به عنوان خليفه او شان اساسی در اعمال اراده دارند 🔸شهید مطهری در جامعه و تاریخ درباره نسبت اصالت فرد و جامعه چهار نظریه طرح می‌کند: ۱: جامعه ترکیب تک تک افراد بدون هیچ پیوندی [ اصالت فرد] ۲: جامعه برساخن تک تک افراد به مثابه ماشین [ اصالت فرد] ۳: ترکیب انسان ها کنار هم در جامعه استعداد و وظایف جدیدی خلق می‌کند[ اصالت فرد و جامعه] ۴: ما جامعه داریم به مثابه یک کل نه فرد [ اصالت جامعه] عموم متفکرین مثل شهید صدر، بهشتی، مطهری و... به ترکیب اصالت فرد و جامعه معتقدند. با این مبنا خلافت انسان نوعیه و جمعی است. در تضاد فرد و جامعه مصلحت جامعه انسانی مقدم میشود ♦️آثار نظریه استخلاف در اقتصاد (۳) ۱: مال برای خداست ( وَ آتُوهُم مِّن مَّالِ اللَهِ الَّذِی آتَاکُمْ) و روی زمین به امانت در دست انسان ها به جانشین اوست( وَ آتُوهُم مِّن مَّالِ اللَهِ الَّذِی آتَاکُمْ) لذا ملکیت انسان اعتباری است. ۲: خدا چون مالک است می‌تواند در نوع مصرف و تبادل( خرید و فروش) قید و حد بزند. 🔻تفاوت بازار اقتصاد اسلامی با بازار آزاد در بازار آزاد تولید تابع مصرف است. این مصرف کنندگان هستند که نوع کالا و نوع تبادل را مشخص میکنند. در اسلام هم مبیع ( کالاهای حرام مثل گوشت خوک و شراب) و هم بیع ( معامله ربوی و غرری و...) قید می‌خورد. در اقتصاد اسلامی بازار تابع حکم خداست نه مصرف کنندگان‌! ۳: اموال برای خلیف خدا روی زمین است لذا معنای فی به معنای بازگشت به بخشی از بيت المال گفته میشود که حق تصرف آن برای مسلمین است ۴: اگر کسی احتکار گند به نفع جامعه انسانی اموال او مصادره و پخش می‌شود ۵: زمین و سایر مواهب برای عموم مردم است و جز با حیازت به اولویت یا ملکیت در نمی آید آثار سیاسی نظریه استخلاف و ارتباط این نکات با موضوع ( جلسه چهارم) ۱: تفسیر تسنیم، ج۳ ص۳۹ ۲:سنت های تاریخی قرآن، شهید صدر، جلسه۸ ۳: اسلام راهبر زندگی، طرح اجمالی اقتصادی 🔻تفصیل مطالب را در صوت بشنوید eitaa.com/m_amin_rezai/2910 🎙 eitaa.com/joinchat/3252879362C12bea3a2ca