♦️کمی عمیق‌تر درباره حادثه جان باختن کارگران #معدن_طبس خراسان جنوبی 1⃣ خراسان جنوبی جز پنج استان اول معدنی کشور بیش از ۸۰۰ معدن با ذخیره بالای ۷ میلیارد تن مواد معدنی دارد؛ چیزی حدود ۶٪ از ظرفیت کل معادن کشور و حدود ۱۳ درصد از ذخیره قطعی معادن کشور! انواع مختلف سنگ‌های معدنی(۴۹ نوع) مثل سنگ آهن، زغال سنگ، سنگ‌های تزئینی و ۶ معدن طلا و...در خراسان جنوبی موجود است. سالانه ۳۴ میلیون تن مواد معدنی از استان خارج می‌شود میزان درآمد سالانه حاصل از استخراج معادن بلیاردی است! سوال جدی این است چرا با وجود این ظرفیت معدنی خراسان جنوبی جز سه استان با محرومیت بالا به حساب می‌آید؟ و چرا مردم استان ما جز اقشار کم درآمد کشور به حساب می‌آیند؟ راه درمان چیست؟ 2⃣شهیدصدر در مقاله نظریه اسلام درباره توزیع منابع طبیعی (۱) در تفاوت اسلام با سرمایه‌داری در سه گانه تولید، توزیع، مصرف می‌گوید در اسلام ما دو توزیع داریم یک «توزیع قبل از تولید» و یک «توزیع بعد از تولید» در حقیقت یک چهارگانه شکل می‌گیرد: توزیع، تولید، توزیع، مصرف. اگر عدالت را در سه ساحت عدالت در منابع، عدالت در درآمدها و عدالت در فرصت‌ها تقسیم کنیم در نگاه شهیدصدر مهم‌ترین بخش که موجب تحقق عدالت در جامعه می‌شود عدالت در منابع «توزیع اولیه» است. مساله‌ای که اصل ۴۳،۴۴،۴۵،۴۸ و...قانون اساسی پشتوانه و ظرفیت خوبی در تحقق و مطالبه آن هست. از مصادیق توزیع اولیه می‌شود اشاره کرد به زمین‌های موات و معادن که در زمان غیبت بر اساس قول بعضی از فقها جز ثروت‌های عمومی و مباحات عامه و براساس قول بعضی از فقها من جمله امام خمینی(ره) معادن جز انفال به حساب می‌آید.(۲) اصل ۴۵ قانون اساسی نیز انفال را (از مصادیق آن معادن) را در اختیار حکومت می‌داند تا در جهت مصالحه عامه مردم خرج کند. 3⃣ متاسفانه ۵۲ کارگر #معدن_طبس جان خود را از دست دادند! چند وقت پیش یک جوان در شهرستان زیرکوه که نگهبان معدن بود جانش را از دست داد؛ به خانواده‌اش زنگ زدم گفتند تازه عقد کرده بود! فارغ از پیام‌های احساسی یک سوال جدی این است سهم مردم محروم خراسان جنوبی از معادن جز کارگر بودن چیست؟ وقتی اکثریت معادن به بخش خصوصی-خصولتی واگذار شده چرا عموم مردم در مالکیت این معادن شریک نباشند؟ چرا از معادن سود چندصد میلیاردی صرفا برای دولت و یک عده سرمایه‌دار باشد و سهم مردم عادی صرفا یک حقوق کارگری حداقلی است؟! آیا این وضعیت با پیوست عدالت که سال‌هاست رهبری می‌گویند در تضاد نیست؟ اساسا کسی به این سوال‌ها فکر می‌کند؟ اینکه چگونه می‌شود مردم سهامدار معادن بشوند و سود حاصله از معادن استان به سر سفره مردم عادی بیاید. 4⃣ یکی از راهکارها(۳) این است بر اساس ماده ۱۴ قانون معادن، صاحبان معادن بر اساس نوع سنگ معدنی و نرخ به روز آن باید درصدی (در بعضی سنگ ها ۸ درصد) سود سالانه را به عنوان «حقوق دولتی» به دولت بپردازند. تبصره ۴ از ماده ۱۴ قانون معادن «دولت را مکلف می‌کند درآمد حاصل از اجرای این ماده را هر در بودجه سالانه منظور کند.» بر اساس تبصره ۶ این ماده «دولت مکلف است ۱۵% از حقوق دولتی وصولی را به اعتبارات همان استان اضافه نماید، به طوری که تمام اعتبار یاد شده جهت ایجاد زیرساخت و رفاه و توسعه شهرستان با اولویت بخشی که معدن در آن واقع شده، اختصاص یابد.» درباره خراسان جنوبی که سالانه ۳۴ میلیون مواد معدنی استخراج می‌شود ۱۵ درصد از حقوق دولتی معادن عدد بزرگی است باید صرف رفع محرومیت شود آیا می‌شود؟ 5⃣راهکار بنیادین‌تر اما این است ما در عمل می‌بینیم اکثر معادن بزرگ با حفظ اصل مالکیت آن به بخش خصوصی واگذار شده است. مسأله جدی این است در دنیا این تنها روش واگذاری نیست؛ می‌شود بجای واگذاری حق استفاده معادن به سرمایه‌دارها، معادن را در قالب تعاونی‌های فراگیر به صورت سهام‌های کوچک به مردم واگذار شود. بر اساس ظرفیت اصل ۴۵ قانون اساسی حاکمیت می‌تواند برای مردم محلی استان و کارگران معادن که جز طبقات محروم هستند هم اولویت تخصیص قرار دهد. با این روش کارگران و مردم محلی در اصل سود حاصله از معادن نه صرفا اجرت (دستمزد کارگری) سهیم می‌شوند. این مسأله بیشتر یک روش سیاست گذارانه است و نیاز به قانون جدید نیست؛ قوانین و فتاوای موجود از آن پشتیبانی می‌کنند. مسأله سرمایه‌گذاری اولیه در معادن بزرگ هم از تجمیع ثروت‌های خرد از طریق سهام و کمک‌های دولت تا حد زیادی قابل حل است. راه اصلی درمان محرومیت مردم مناطق محروم من جمله خراسان جنوبی سهیم کردن مردم از منابع ثروت‌های اولیه است که در استان ما زمین‌های موات و معادن جز مصادیق این امر هستند. مسئولین امر، روحانیت و فعالان رسانه‌ای اگر می‌خواهند کاری انجام دهند میدان اصلی اینجاست. ۱: بارقه‌ها، شهید صدر ص ۱۳۹ ۲.مقالات فقهی ۳.قانون معادن کشور ✍ #محمدامین_رضایی @m_amin_rezai eitaa.com/joinchat/3252879362C12bea3a2ca