📚 درسهایی از نهج البلاغه
شرح نامه ۵۳/ جلسه ششم
حجت الاسلام محسن قنبریان
فراز اخلاق رهبری (لا تنصبن نفسک لحرب الله...فان الله یُذل کل جبار و یهین کل مختال)
✔️ یادآوری و اتصال به قبل:
رعایت نکردن مردم و نداشتن قلب رحیم ، درنده خویی و غنیمت شماری تجاوز به حقوق مردم، گذشت نکردن از عمد و خطای آنها ،با اقتدار حرف زدن با آنها؛ را حضرت بمثابه جنگ با خدا می شمارد! چرا؟!
چون چنین عملکردهایی یک خُلق درونی (ابهت و اختیال)پدید می اورد⬅️ چنین خُلقی در محضر الهی ، اعلان جنگ با خداست!
• همین مضمون در خطبه قاصعه(۱۹۲) هم هست:
"سپاس برای خداوندی است که لباس عزت و کبریایی پوشید و این دو را انحصاری خود کرد و این دو را حرم و حریم خویش قرار داد و برای جلال خویش برگزید. لعنت و دوری از رحمت را بر کسی از بندگان قرار داد که در این دو با خداوند نزاع کند!"
- سپس حضرت امتحان فرشتگان در ماجرای سجده بر آدم را از همین حیث می شمرد(لیمیز المتواضعین منهم من المستکبرین)
- مثال حج در بیابان خشک و مثال موسی (ع) در لباس چوپانی نزد فرعون و... را مثالهای دیگر برای این اصل مهم می شمارد( فان الله سبحانه یختبر عباده المستکبرین فی انفسهم باولیائهم المستضعفین فی اعینهم)
• در خطبه قاصعه روی سخن با مردم در اطاعت نکردن از بزرگان قبایل است اما در نامه ۵۳ از همان اخلاق زشت در حاکمان نهی می کند. و به حاکم می گوید با مردم دارد امتحان میشود: وابتلابهم!
و تصریح می کند:" ایاک و مساماه الله فی عظمته و التشبه به فی جبروته فان الله یذل کل جبار و یهین کل مختال: برحذر باش از خود برابر داری با خداوند در عظمت او و شبیه شمردن خود در جبروت او به درستی که خداوند هر جباری را ذلیل و هر اهل نخوتی را بی مقدار می کند.
• فراز مورد بحث:
"خود را براى جنگ با خدا بسيج مكن كه تو را در برابر خشم او توانى نيست و از عفو و بخشايش او هرگز بى نياز نخواهى بود.
- هرگاه كسى را بخشودى، از كرده خود پشيمان مشو و هرگاه كسى را عقوبت نمودى، از كرده خود شادمان مباش.
- هرگز به خشمى، كه از آنت امكان رهايى هست، مشتاب
- و مگوى كه مرا بر شما امير ساخته اند و بايد فرمان من اطاعت شود. زيرا، چنين پندارى سبب فساد دل و سستى دين و نزديك شدن دگرگوني ها در نعمتهاست."
• درمان این رذایل در حاکم:
"- هرگاه، از سلطه و قدرتى كه در آن هستى در تو نخوتى يا غرورى پديد آمد به عظمت ملك خداوند بنگر كه برتر از توست و بر كارهايى تواناست كه تو را بر آنها توانايى نيست.
اين نگريستن سركشى تو را تسكين مى دهد و تندى و سرافرازى را فرو مى كاهد و خردى را كه از تو گريخته است به تو باز مى گرداند.
بپرهيز از اين كه خود را در عظمت با خدا برابر دارى يا در كبريا و جبروت، خود را به او همانند سازى كه خدا هر جبارى را خوار كند و هر خودكامه اى را پست و بى مقدار سازد"
* نکات و لطایف بیشتر را در فایل صوتی بشنوید
☑️
@m_ghanbarian