📎پیوست قسمت سوم برنامه علامت: امام علی(ع) و معضل خانواده!
#حجت_الاسلام_قنبریان
🔘
بازتولید جاهلیت: مَهیرات_ کنیزان
• درجاهلیت برده بودن مادرانشان را برای خود عار می شمردند و در سروده هایشان، ضمن افتخار به مادران آزادشان، خود را از اینکه زادۀ مادری کنیز باشند، مبرا می کردند.
- قَتال کلابی چنین سروده است:
أنا ابن اسماء اعمامی لها و أبی
إذا ترامی بنو الإمْوان بالعار
أما الإماء فلا یدعوننی ولدا
إذا تحدّث عن نقضی و إمراری
لا أرضع الدهر إلا ثدی واضحة
لواضح الخد یحمی حوزة الجار
یعنی: من پسر اسماء هستم که عموها و پدرم از اویند؛ آن گاه که کنیززادگان به خفت و ننگ خوانده شوند. زمانی که سخن از حسب و نسب من، شود کنیزان مرا فرزند خویش نمی خوانند. تنها از سینۀ زنی با اصل و نسب شیرخورده ام که رویش سفید است (سیاه و کنیز نیست) و همسر سفیدرویی است که از همسایه اش حمایت می کند (ابن منظور، ۱۴۰۸ ق، ج ۱۸، ص ۴۷).
- و در بیتی دیگر چنین سروده است:
لقد ولدتنی حُرّةٌ رَبعیة
من اللاء لم یحضِرن فی القیظ دِنْدنا
«مرا آزاده زنی از قبیلۀ ربیعه زاییده است؛ از آن زنانی که در شدت گرمای تابستان برای گردآوری هیزم حضور نمی یابند.» (اصفهانی، بی تا، ج۲۴، ص ۴۶۹).
- شنفری شاعر عیار نیز به مادر آزادۀ خویش می نازد و می گوید:
انا ابن خیار الحجر بیتاً و منسباً
و أمی ابنة الأحرار لو تعرفینها
«من از نظر خاندان و نسب، فرزند صاحبان دامن های نیک هستم؛ و اگر مادرم را بشناسید، او نیز دختر آزادگان است» (همان، ج۲۱، ص ۲۰۵)
- مقدام بن زید بزرگ بنی حی بن خولان نیز افتخار به مادرش را با افتخار به پدرش در سروده اش جمع کرده، می گوید:
نمتنا الی عمرو عروقٌ کریمة
و خولان معقود المکارم و الحمد
و أمی ذات الخیر بنت ربیعه
ضَریة من عیصِ السماحة المجد
«رگ و ریشه های ارجمندی، ما را به عمرو می رساند و به دایی هایی که حمد و ستایش بر آنها بسته شده است. و مادرم که نیک است دختر قبیلۀ ربیعه است که از عنصر مجد و بزرگواری است» (حموی، ۱۴۱۰ق، ج۵، ص ۴۳۲).
• گاهی در جاهلیت از زنان آزاد با عنوان
«مَهیرات» تعبیر می کردند، زیرا مهریه فقط به زنان آزاد تعلق می گرفت.
- خَنْساء در سوگواری برادرش صخْر می گوید:
یابن القروم ذوی الحجا
وابن الحضارمه المرافد
وابن المهائر للمها
ئر زانها الشیم المواجد
«ای پسر بزرگان خردمند و کریمانی که عطایشان قطع نمی شود، ای پسر زنان آزاده که اخلاق و سرشت بزرگوارانه آنان را زیور بخشیده است» (خنسا، ۱۳۸۸، ص ۶۲).۱
•
چنانچه در ارائه و گفتگوی قسمت سوم بیان شد این فرهنگ جاهلی دوباره احیاء شد که یکی از مشکلات فرهنگی دوره علوی است!
راه حلهای امام دراینباره را در ارائه و گفتگوی قسمت سوم ببینید:
🎵
صوت این جلسه
🎞
بخش ارائه این جلسه
📺
مشاهده فیلم کامل این جلسه
...............................
۱. نقل از مقاله : بررسی تطبیقی جایگاه مادر در فرهنگ جاهلی و اسلام/ مریم مشهدی پور/ دو فصلنامه تاریخ اسلام در آیینه پژوهش سال۹۹ش۳۳
☑️
@m_ghanbarian