📝جامعه اسلامی، جامعه برهها نیست
⭕️برشی از کتاب (بایدها و نبایدها) اثر شهید آیت الله بهشتی
🔹طبق روایت امام جعفر صادق (علیهالسلام) خدا تودهها را به كيفر گناه زبده ها مشمول عقاب و كيفر خويش نمى كند. اما چه وقت؟ وقتى كه زبده ها فقط گناهان شخصى سرّى داشته باشند؛ گناهانى داشته باشند سرّى، كه آثارش به خارج سرايت نمى كند، بلكه فقط يك تخلف شخصى سرّى است؛ اما وقتى زبده ها آشكارا مرتكب كارهاى ناپسند شوند و توده در صدد جلوگيرى از اين زبده ها برنيايد، هر دو مستحق كيفر خداى عزوجل خواهند بود.
🔸اين حديث ناظر به مسئوليت توده ها براى نگهدارى زبده ها در راه خير و صلاح است و از آن حديث هاست كه بايد زمينه اصلى يك بخش عمده از مسائل مربوط به نظام ادارى و اجتماعى و اصلاح كار قرار مى گيرد… آقايى كار خلافى مى كند و فردى عامى به او مى گويد آقا، اين كار شما خلاف است؛ چرا كردى؟ پاسخ مى شنود: «برو! عالم را با جاهل بحثى نيست». بنده خدا هم سرش را زير مى اندازد و مى رود. امير مرتكب خلافى مى شود؛ يك فرد عادى به او مى گويد آقا، چرا اين خلاف را كردى؟ پاسخ مى شنود: «پس انضباط اجتماعى كجا رفته! به من مى گويند مافوق و به تو مى گويند مادون. مادون را با مافوق بحثى نيست!» برو بابا با آن علمت اى عالم! برو بابا اى رئيس و مافوق با آن انضباط تشكيلاتى ات! برو كشكت را بساب! اينها به درد اسلام نمى خورد. به تو مى گويند عالم، نمى گويند معصوم؛ به تو مىگويند مافوق، نمىگويند معصوم.
🔹هيچ زيربناى اجتماعى از آن زيربناى شوم خطرناكتر نيست كه انسانى، يا انسانهايى، بتوانند هر چه مى خواهند بكنند بى آنكه بشود بر آنها خرده گرفت و بى آنكه بشود از آنها بازخواست كرد. مسئوليت در جامعه اسلامى مسئوليت متقابل است. همه نسبت به يكديگر مسئولند. «كُلّكُم راع و كلّكم مسئولٌ عَن رعية».
🔸جامعه اسلامى جامعه هوشيارها و زباندارهاست. جامعه اسلامى جامعه مردم فضول است؛ نه از آن فضولیهاى بيجا و نه زباندار ؛ به اين معنا كه بره نيست. جامعه بره ها نيست؛ جامعه آدمهاست. آدمى كه انتقاد مى كند و در كار همه دقت مى كند. اما به خاطر چى؟ به خاطر پاسدارى از محترمترين چيزها: حق و عدل.
🔹حق و عدل از همه كس محترمتر است؛ پاسدارى از آيين حق و آيين عدل، فضيلت و عدالت و حقپرستى و خداپرستى، نورانيت و روشنى، مبارزه با ظلمت و حمايت از نور. اين حديث را اول به گوش كسانى بخوانيد كه انتظار دارند آنچه مى كنند كسى بر آنها خرده نگيرد. بعد به گوش مردم عوام، يعنى توده ها كه خيال مى كنند فقط براى اطاعت و باركشى و باربرى و فرمانبرى آفريده شده اند، بخوانيد.
🔸انسانها فرمان مىبرند اما از فرماندهاى كه براى ديگران حق انتقاد نسبت به خود را محفوظ مىداند. فرمان مىبرند، ولى با حفظ حق انتقاد؛ با حفظ حق رسيدگى و پرسش.
https://eitaa.com/joinchat/2367553583C4b7a5731ec