✅
#مصاحبه
⏪ خبرگزاری
#ایکنا با آیت الله ملک زاده
✅ موضوع:
#نظام_سازی_اسلامی
✅ آیت الله ملکزاده:
روح واحد بر احکام فقهی حاکم است/ التقاط و غربگرایی؛ محصول دوری از فقه نظام
⏪ استاد سطح خارج حوزه علمیه با بیان اینکه مراد قائلان به فقه نظام ایجاد ارتباط بین جزئیات احکام نیست تصریح کرد: معتقدیم روح واحدی بر احکام فقهی حاکم است زیرا از طرف شارع واحدی تشریع شده است. اگر فقه اجتماعی و فقه نظامات ایجاد نکنیم مردم نظامات خود را از غرب میگیرند و یا به التقاط میافتند.
⏪ پایگاه خبری – تحلیلی مفتاح؛ آیت الله محمدحسین ملکزاده، استاد سطح خارج حوزه علمیه در گفتوگویی، در پاسخ به این سؤال که آیا فقه، نظام دارد و نظامساز است با بیان اینکه باید برای اینکه بدانیم فقه نظام دارد یا خیر ابتدا به تعریف فقه برسیم گفت: فقه عبارت است از دانش فرایندهای استنباط قوانین الهی برای سامانبخشی به زندگی انسان و جهتدهی به وی یعنی عملیات استخراج قوانین الهی که سامانبخش زندگی بشر است.
وی افزود: اگر این دانش قرار است به زندگی انسان جهت بدهد پس خودش هم باید نظم و نظام داشته باشد؛ دانش فقه دانش کشف شریعت است و شریعت دارای هدف و غایت واحد است بنابراین در فقه از شریعت منظم سخن میگوئیم.
⏪ ملکزاده با بیان اینکه احکام فقهی به شکل جزیرهای نیست و همه در راستای هدفی خاص هستند تاکید کرد: داشتن چنین برداشتی به معنای داشتن نگاه سیستمی است و با این نگاه، نظام سازی میکنیم بنابراین اگر ازاین زاویه به فقه بنگریم نظاممند بودن آن طبیعی است و تصور بنده هم این است که مراد از قائلان فقه نظام هم این نوع برداشت از فقه است.
⏪ این محقق و پژوهشگر حوزه علمیه با بیان اینکه شارع احکام صلاه و صوم همان خدایی است که حکم جهاد و دیات و قصاص و … را قانونگذاری کرده است تصریح کرد: اگر یک شخص معمولی هم حرفی بزند که حرفهای دیگر او را نقض کند نکوهش میشود و پذیرفته نیست چه رسد که این مسئله را به خداوند نسبت دهیم؛ خدایی که علیم، حکیم، خبیر و … است.
وی با رد این مسئله که تا جایی که بنده مطلع هستم مراد معتقدان به فقه نظام ارتباط بین اجزای احکام هر باب دینی با باب دیگر در تمام جزئیات نیست افزود: بنده معتقدم همه احکام با همدیگر همافزایی دارند، و همه یک هدف را دنبال میکنند؛ یعنی این طور نیست که برخی احکام انسان را به فردیت و انزوا ببرد و برخی او را به جنبههای اجتماعی دعوت کند.
⏪ ملکزاده تصریح کرد: لذا روح حاکم بر قوانین و احکام شریعت، روح واحدی است مثلا اعتکاف که در ظاهر انزواطلبانهترین حکم دینی است در زمان و مکان خاص جاری است و در عین حال به همه مکلفان هم میگوید اگر میخواهید معتکف شوید باید در یک مسجد و یک زمان و در کنار برادران دینی خود دور هم جمع شوید بنابراین میبینیم که شلوغترین ایام سال مساجد در همین دوره شکل میگیرد.
⏪ ملکزاده با بیان اینکه باید به احکام اسلامی نگاه منظومهای و شبکهای داشته باشیم تصریح کرد: وقتی از یک دانش سخن میگوییم با رویکرد فلسفه علم ممکن است معانی مختلف ممکن است به ذهن بیاید؛ گاهی میگوییم منظور ما از دانش فقه حاصل تلاش فقیهان از ابتدا تاکنون است ولی گاهی مراد این است که آنچه باید باشد.
ظرفیت شریعت
⏪ استاد سطح خارج حوزه علمیه با بیان اینکه در تعریف اول، فقه کمبودهایی برای رفع نیازها به خصوص نیازهای روز دارد اظهار کرد: اگر مراد از فقه را کشف شریعت بنامیم میگوییم شریعت این ظرفیت را دارد که مباحث مورد نیاز خانوادگی، حقوقی، اجتماعی، فردی و تمدنی را برآورده کند.
وی افزود: اگر دانش فقه به صورت کامل به وظیفه خود عمل کند می تواند قوانین ۵ عرصه واجب، حرام، مکروه، مستحب و حلال را پیدا و ارائه کند که البته بخشی از آن انجام شده و بخش دیگری نیز باید انجام شود.
⏪ این استاد سطح خارج حوزه علمیه قم با بیان اینکه وقتی سخن از فقه نظام میکنیم به معنای تاسیس فقه جدید با مکلفان جدید نیست تصریح کرد: مراد از قائلان به فقه نظامات، استمرار فقه گذشته است با اصلاح و تعدیلهایی که لازم دارد و به خصوص اینکه صرفا به نگاه فردی به فقه نپردازیم و رویکرد اجتماعی را در آن لحاظ کنیم.
ملکزاده با بیان اینکه باید میان فقه و فقاهت تفاوت بگذاریم بیان کرد: فقه همین مطالب کتب موجود است ولی فقاهت، روش و دستگاه استنباط است که دارای ظرفیت های نظامسازی هست؛ البته از برخی ظرفیتهای آن به خوبی استفاده نشده است و این نیاز مطرح است که آیا فقاهت شیعه میتواند جامعه را اداره کند لذا دنبال نظام سازی رفته است.
استاد سطح خارج حوزه با تاکید لزوم نظامسازی بر مبنای دین و فقه بیان کرد: برخی سخنانی که برخی افراد در این زمینه میگویند ناشی از این است که این