🔻علیرضا پناهیان در نشست تخصصی نوحهسرایان و نغمهپردازان:
🔸معارف دینی تا زمانی که به زبان شعر در نیاید و در نوحهها جاری نشود، در سینهها باقی نمیماند
🔘هیچگاه از ادبیات کهن فارسی جدا نشوید؛ برای تقویت حماسهسرایی حتماً شاهنامه را مطالعه کنید
🔘امتیاز مهم نوحهسرایان، توصیف حقایق بهجای اثبات آنها است
🔘نوحۀ خوب میتواند به حل بحرانهای فرهنگی جامعه کمک کند
🔘امروز نیاز داریم نیمۀ دوم ولایتمداری یعنی ولایت عرضی و فداکاری برای یکدیگر در نوحهها مطرح شود
---------------------
#علیرضا_پناهیان:
سخنرانیها و معارف دینی ما تا زمانی که در اشعار ثبت نشود و به زبان شاعران نیاید، در سینهها باقی نمیماند. مضامین این اشعار هم تا وقتی که در متن نوحهها جاری نشود، ماندگار نمیشود.
تا زمانی که ساعتها سخنرانی، به کتاب تبدیل نشود و کتابها به شعر تبدیل نشود و شعرها به نوحه تبدیل نشوند و در قالبهای ملودیک در هیأتها خوانده نشود، آنچنان بقاء و گسترش پیدا نمیکند.
جنس قیام امامحسین(ع) تبلیغی است. براساس روایات، کسی که یک بیت شعر برای امامحسین(ع) بگوید و کسی که آن را بخواند پاداش باعظمتی برایش خواهد بود. لذا پاسخدادن به نوحه در هیأت هم دارای ثواب و پاداش است. (مَنْ أَنْشَدَ فِی الْحُسَیْنِ بَیْتاً... ؛ کامل الزیارات، ص104)
نوحهها باید هنرمندانه سروده شود و غیرمستقیم باشد و در آن، هرچه بیشتر از استعاره استفاده شود. در اشعار باید جملاتی وجود داشته باشد که بعدها به ضربالمثل تبدیل شود و افراد در اوقات مختلف زندگی، آن را بخوانند. مثلاً در روز دختر، مناسب است این شعر را پدرها برای دخترانشان بخوانند «دختر فکر بکر من، غنچۀ لب چو وا کند ؛ از نمکین کلام خود حق نمک ادا کند».
هیچگاه از ادبیات کهن فارسی جدا نشوید، مثلاً برای تقویت حماسهسرایی حتماً شاهنامه را مطالعه کنید که به روحیه حماسی شما در شعر گفتن کمک میکند. ترکیب نوحهها با اشعار کهن فارسی هم بسیار مهم است.
شما در نوحهها، روایت میکنید که در اصطلاح مداحی به «زبان حال» مشهور است. به تصویر کشیدن، مهمترین شاخصۀ کار شماست و ما در ادبیات دینی خودمان در این زمینه، ضعف داریم.
ما معمولاً حقایق دینی را اثبات میکنیم ولی سراغ توصیف آن نمیرویم. در ادبیات انقلابی هم همین ضعف را داریم. اما شما نوحهسرایان قدرت توصیف دارید و باید آن را حفظ کنید.
برخی روضهها هست که تاکنون خوانده نشده است. سوز روضه وداع حضرت زینب(س) با امامحسین(ع) بهخاطر، جدایی یک خواهر از برادرش است یا وداع با امام زمانش؟ بهخاطر وداع با امام زمانش است، ولی ما در این خصوص، کمتر شعر داریم.
پیشنهاد میکنم برای روضهخوانی زاویۀ دیدهای جدید را ارائه کنید. آیا گریه امامحسین(ع) برای حضرت علی اکبر(ع) صرفاً به دلیل از دست دادن فرزند بود؟ نه؛ بهخاطر این بود که او «اشبه الناس به رسولالله خَلقاً و خُلقاً» بود و چنین فردی را شهید کرده بودند. چرا این رویکردها را کمتر در روضهها داریم؟
مضامین انقلابی را با زاویۀ دید مسائل عاشورایی میتوان رشد داد. نوحۀ خوب میتواند به حل بزرگترین بحرانهای فرهنگی جامعه کمک کند؛ ناشکری، ناامیدی و ندیدن نیمه پر لیوان، از جمله معضلات امروز جامعه است. این موضوع را میتوان با امامحسین(ع) که دارای دعای عرفه است حل کرد؛ دعایی که از ۱۱۰ سطرش، ۵۰ سطر آن تشکر از خداست!
مثلاً احساس افتخار را چگونه میتوان با زاویه دید خود بیان کرد؟ راه کربلای امامحسین(ع) باز شده است ولی ما هنوز در هیأتها میگوییم «این دل تنگم غصهها دارد و کربلا میخواهد...» الآن وقت بیان حرفهای جهانی دربارۀ امامحسین(ع) است.
ما امروز نیاز داریم که نیمه دوم ولایتمداری را در جامعه بیان کنیم. البته بیان رویکرد نوکر و ارباب هم خوب است اما باید به بحث «ولایت عرضی» و رابطۀ بین مؤمنین ولایتمدار وارد شویم. از شما تقاضا دارم موضوعاتی مانند «به هم پیوستن» و اینکه ما برای هم بمیریم و با هم مهربان باشیم و... را در قالب نوحه، میان هیأتیها ترویج کنید. الآن مشکلات جامعه ما با اصلاح حکمرانی مردمی حل میشود.
🚩 نشست تخصصی نوحهسرایان و نغمهپردازان - ۱۴۰۲/۰۴/۱۳
.