♨️ موسیقیِ شعر حافظ
ما نگوییم بد و میل به ناحق نکنیم
جامهٔ کس سیه و دلق خود ازرق نکنیم
رقم مغلطه بر دفتر دانش نزنیم
سر حق بر ورق شعبده ملحق نکنیم
🏷️ من تردیدی ندارم که حافظ در انتخاب هجای «-ق» در قافیه و صامت «ق» در درون شعری با این حال و هوای اعتراض‌آمیز و خطابی، کاملاً از روی آگاهی و توجه به تأثیر موسیقایی آن عمل کرده است.
🏷️ ابن‌جنّی در کتاب الخصایص اشاره می‌کند که اعراب کلمهٔ «قَضْم» -به معنی شکستن- را در مورد اجسام خشک و کلمهٔ «خِصْم» -به معنی شکستن- را برای اجسام نرم به کار می‌برند و این به سبب قوت «ق» و ضعف «خ» است. از این روی صوت قوی‌تر را برای فعل قوی‌تر و صوت ضعیف‌تر را برای فعل ضعیف‌تر به کار برند. ابن‌سینا نیز وقتی می‌خواهد توضیح دهد که اصوات حروف از حرکت‌های غیرگفتاری هم شنیده می‌شود، دربارهٔ صوت حاصل از حرف «ق» می‌نویسد که از شکافتن جسم‌ها و کنده شدن ناگهانی آنها شنیده می‌شود.
📝 گمشده لب دریا
تقی پورنامداریان، ص ۹۹
📌 #مدرس_هشت
کانال تخصصی ادبیات در ایتا
@madras8