🖌 چرخش فراگیر قدرت
رئیس جمهور محترم آقای دکتر پزشکیان در جلسه تودیع وزیر آموزش و پرورش گفته است که: " دکتر صحرایی گفتند که ما روستا زاده بودیم که وزیر شدیم ما هم یک دهاتی بودیم که رئیس جمهور شدیم." ( ٧/ ۶/ ١۴٠٣ ).
شهید جمهور آیت الله رئیسی ره هم قریب به این مضمون گفته بود که اگر دیگران فقر را خوانده اند من با آن زندگی کردم. شهید رجایی هم إبایی نداشت که بگوید روزگاری دستفروشی می کرده است. مسلماً در میان نمایندگان مجلس و سایر بخش های لشکری و کشوری نمونه های بی شماری از این قبیل افراد وجود دارد.
این واقعیتی است که تعدادی از کارگزاران روستازاده و از میان طبقه محرومان جامعه بوده و هستند که توانستند مراتب قدرت در جمهوری اسلامی را سپری کنند و به چنین جایگاهی نائل شوند.
البته افراد زیادی هم بودند که متعلق به این طبقه نبودند و شاید هم در زندگی خود هیچ تجربه ای از فقر و محرومیت نداشته اند ولی با وصف این توانسته اند تکیه به مراتب بالای قدرت بزنند.اما این واقعیت بیانگر نکات مهمی درباره ساختار قدرت در جمهوری اسلامی است.
اولاً ساختار قدرت در جمهوری اسلامی متصلب و تعریف شده نیست. بلکه این ساختار به گونه ای است که همه افراد با هرگونه تعلقات و خاستگاه اجتماعی و فرهنگی این امکان را دارند که در آن حضور پر رنگی پیدا کنند.
ثانیاً برخی های که مبتنی بر اندیشه سیاسی غربی سخن می‌گویند مرادشان از چرخش قدرت محدود است و در تحلیل آنها طبقه محرومان مد نظرشان نیست، اگرچه به جلب آرای این طبقه نیازمندند. لکن جمهوری اسلامی این مساله را به نحو فراگیر حل کرده است. بطوری که نخبگان و برگزیدگان طبقه محروم نیز می توانند وارد ساختار قدرت شوند. و این واقعیتی است که تحلیل گران سیاسی غربگرا و اپوزیسیون سیاسی سعی در کتمان و تکذیب آن دارند.
ثالثاً این واقعیت ماهیت دموکراتیک بودن نظام اسلامی را آشکار می سازد. چون چرخش قدرت از جمله شاخص های مهم نظام دموکراتیک است تا چه رسد به اینکه این اصل به نحو فراگیر همه طبقات جامعه را شامل شود.
وقتی در نظام سیاسی یک روستا زاده چنین امکانی را داشته باشد که خود را به مراتب عالیه قدرت برساند، چگونه می توان آن نظام را به غیر دموکراتیک بودن متهم کرد.
البته سویه فراگیر بودن چرخش قدرت در جمهوری اسلامی به ماهیت انقلابی آن باز می گردد که از اهداف اصلی انقلاب اسلامی، حضور طبقه و اقشار محروم جامعه در ساختار قدرت است. لذا طبیعی است که نظام انقلابی به میزان طی کردن فرایند عادی سازی سویه فراگیر هویت دموکراتیک آن هم کم رنگ تر می شود.
✍ داود مهدوی زادگان
👉 @mahdavizadegan