✍نماز عید فطر، تلفیقی از "شکوه اجتماعی" و "تواضع فردی" خداوند متعال در قرآن کریم می فرماید: 🔸«وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ ارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعِينَ؛ نماز را برپا دارید و زکات را بپردازید و همراه با رکوع کنندگان رکوع کنید.» (بقره: 43) 🔰خداوند در این آیه شریفه، ابتدا بطور کلی به مؤمنین دستور به اقامه نماز می دهد: (وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ). اما دستورات دوم و سوم، دستوراتی خاص هستند که باید باهم و در سیاقی هماهنگ، تفسیر و معنا شوند. چراکه در بسیاری از روایات اهل بیت(ع)، «زکات» در این آیه شریفه، به «زکات فطره» تفسیر شده است.(البرهان فی تفسیر القرآن؛ ج1، ص202) و همچنین مطابق روایات اهل بیت(ع)، منظور از رکوع کنندگانی که باید همراه آنان و با اقتداء به آنان، رکوع کرد، ائمه معصومین (ع) هستند. (البرهان فی تفسیر القرآن؛ ج1، ص204 و 203) به عبارت دیگر، به قرینه تفسیر زکات به زکات فطره، منظور از «رکوع در معیّت رکوع کنندگان» نیز «اقامه نماز جماعت عیدفطر به امامت امام معصوم(ع)» است که در زمان غیبت، این وظیفه، بر عهده نائب امام زمان(ع) است. 🔰نکته دیگر این است که طبق بیان این آیه شریفه که عبارت «آتُوا الزَّكاةَ» را قبل از «ارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعِينَ» بیان فرموده است، باید زکات فطره را قبل از اقامه نماز عیدفطر پرداخت کرد؛ همچنانیکه از امام صادق(ع) در ذیل این آیه شریفه همین معنا نقل شده است. (البرهان في تفسير القرآن، ج1، ص 204) 🔰اما چرا برای بیان اقامه نماز جماعت در روز عید فطر، از این تعبیر استفاده شده است و مثلاً نفرمود: «اسجدوا مع الساجدین»؟ پاسخ این است که خداوند علاوه بر بیان مفهوم نماز جماعت عید فطر، همزمان، درصدد القاء مفهوم دیگری هم بود که از معنای لغوی «رکوع» برمی آید و آن «تواضع و اظهار ذلت» است. همچنانیکه از امام حسن عسگری(ع) نقل شده است که در معنای این بخش از آیه شریفه فرمودند: «تَوَاضَعُوا مَعَ الْمُتَوَاضِعِينَ.» (البرهان فی تفسیر القرآن؛ ج1، ص202) و در نماز عید فطر باید به امام عادلی اقتدا کرد که خود در نهایت تواضع نسبت به دیگران باشد. 🔰در جمع بندی مفاهیم متعالی این آیه شریفه می توان گفت خداوند در این آیه ابتدا بصورت مطلق و کلی، به مؤمنین دستور به اقامه نماز می دهد(که می تواند مصداق عملی آن در خصوص روز عید فطر، اقامه «نماز صبح» باشد که پیش از پرداخت زکات فطره و اقامه نماز جماعت عید فطر خوانده می شود) و سپس دستور به پرداخت زکات، که طبق بیان اهل بیت(ع) منظور زکات فطره است؛ و پس از آن دستور به اقامه نماز عید فطر اولاً بصورت جماعت(ارکعوا)، ثانیاً به امامت امام معصوم(ع) (و در زمان غیبت به امامت نائب برحقش) (راکعین) و ثالثاً همرا با نهایت تواضع و ذلّت(رکوع). و این تواضع و ذلتی است که از یک ماه روزه داری نصیب انسان شده است. چرا که طبق فرمایش امیرالمؤمنین(ع) اصولاً هدف خداوند از وادار کردن انسان ها به عبادت های سخت چیزی جز خروج تکبر از دلها و جایگزینی تواضع در آنها نیست: 🔸«و عن ذلك ما حرس اللّه عباده المؤمنين بالصّلوات و الزّكوات، و مجاهدة الصّيام في الأيّام المفروضات، تسكينا لأطرافهم، و تخشيعا لأبصارهم، و تذليلا لنفوسهم، و تخفيضا لقلوبهم، و إذهابا للخيلاء عنهم؛ و به همين جهت است كه خداوند، بندگان با ايمان خود را با نمازها و زكات ها و مجاهدت ها به وسيله روزه واجب (از بغى و ظلم و كبر) حراست فرموده، تا اعضا و جوارحشان آرام شود؛ چشمانشان خاضع، و نفوس آنان رام گردد؛ قلبهايشان خضوع پذيرد و تكبّر را از آنان بزدايد.» (نهج البلاغه؛ خطبه192) به امید روزی که مفاهیم این آیه شریفه بطور کامل تحقق یابد و به امامت امام زمان(ع)، نماز عید را بخوانیم. 🌸عید سعید فطر را به همه مؤمنین روزه دار تبریک عرض می کنم.