🔵حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی؛ سیاست صحیح یا غلط؟
📝مهدی خطیبی
این روزها بحث حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی بسیار داغ است.
برای قضاوت راجع به آن توجه به چند نکته ضروری است:
1. در بین اقتصاددانان اختلاف دیدگاهی وجود دارد که شرایط ایده آل اقتصادی که در آن اشتغال کامل اتفاق بیفتد در چه صورتی رخ می دهد. اقتصاددانان کلاسیک و نیو کلاسیک ها معتقدند در صورتی که دولت در اقتصاد دخالت نکند نظام قیمت اقتصاد را به تعادل رسانده و بهترین شرایط بر اقتصاد حاکم خواهد شد.
2. در مقابل کینزین ها معتقدند دخالت دولت باید جدی باشد و اقتصاد ذاتا تمایلی به اشتغال کامل ندارد و دولت باید آن را به سمت اشتغال کامل هدایت کند. نهادگرایان نیز توجه به نهاددها را مورد توجه قرار داده اند و نظام قیمت ها را به تنهایی کافی نمی دانند.
3. دیدگاه اول الان هم در بین بسیاری از اقتصاددانان مورد قبول واقع شده است و اصلاح نظام قیمت ها را تنها راه نجات اقتصادهای بیمار می دانند.
4. اصلاح نظام قیمتها معمولا تلفاتی دارد. یکی از اساتید از وزیر اقتصاد ترکیه نقل می کرد که گفته بود در دوران اصلاح نظام قیمت ها در ترکیه خانواده هایی بوده اند که به مدت سه سال امکان تهیه غذای گرم برایشان فراهم نبود. اینکه نقل شده مرحوم آقای هاشمی رفسنجانی معتقد بود: ایرادی ندارد اگر عدهای زیر چرخهای توسعه لِه شوند(ناقل: الیاس نادران در مناظره با ترکان) اشاره به همین واقعیت دارد. این در حالی است که در نظام اسلامی اهمیت حمایت از اقشار مستضعف بیش از رشد و توسعه اقتصادی است.
5. در کشوری مثل ترکیه اصلاح نظام قیمت ها در شرایطی انجام شد که تحریم سیستمی بر علیه ترکیه اجرا نشده بود و فشار سیاسی و اقتصادی فرامرزی در کار نبود.
6. ایران حدود ده سال از که با تحریم بانک مرکزی (شبکه سوئیفت) و نفت مواجه است. در داخل هم تورم شدید که تا 60 درصد هم رسیده اوضاع را متشنج کرده است. در ده سال گذشته نیز رشد اقتصاد ایران حرکت سیسنوسی داشته و تقریبا در همان 600 میلیارد دلار سال 90 باقی مانده است. (تاره بانک جهانی 200 میلیارد دلار اعلام کرده است) در چنین شرایطی اصلاح نظام قیمت ها حتی اگر سیاست درستی باشد و منطبق بر مبانی اسلامی باشد، چندان عاقلانه به نظر نمی رسد.
7. پیشنهاد آن است که:
الف: دولت کریمه فشار بیرونی را به حداقل برساند و امکان استفاده از ظرفیت فروش نفت به مقدار 2.5 میلیون را مجددا به دست آورد. (بالاخر این همه بیل زدند لااقل میوه برجام را بخوریم)
ب: نظام جامع اطلاعات اقتصادی راه اندازی شود و 16 مرکز تولید اطلاعات اقتصادی به هم لینک شوند. تا شناسایی فقیر و غنی امکان پذیر باشد.
ج: در شرایطی که کشور به لحاظ اقتصادی آرام است اصلاح قیمت ها آغاز شود.
هیچ یک از سه شرط فوق الان مهیا نیست.
https://eitaa.com/mahdikhatibifigheghtesad
🌺