#روز_هفدهم؛ حکمت ۱۴۵ تا ۱۴۷
☘ حکمت ۱۴۵: بسا روزه‌داری كه بهره‌ای جز گرسنگی و تشنگی از روزه‌داری نبرد و با شب زنده‌داری چيزی جز رنج و بی‌خوابی به دست نياورد، خوشا خواب زيركان و افطارشان.
☘ حکمت ۱۴۶: ايمان خود را با صدقه دادن، و اموالتان را با زكات دادن نگاه داريد، و امواج بلا را با دعا از خود دور سازید .
(كميل بن زياد می‌گويد: امام دست مرا گرفت و به سوی قبرستان كوفه برد، آن‌گاه آه پردردی كشيد) و فرمود:
☘ حکمت ۱۴۷: ای كميل بن زياد! اين قلب‌ها مانند ظرف‌هایی هستند كه بهترين آن‌ها فراگیرترين آن‌هاست، پس آن‌چه را می‌گويم نگاه‌دار:
۱) اقسام مردم (مردم شناسی)
مردم سه دسته‌اند، دانشمند الهی و آموزنده‌ای بر راه رستگاری و پشه‌هایی که دست خوش باد و طوفان و هميشه سرگردان‌اند، كه به دنبال هر سر و صدایی می‌روند و با وزش هر بادی حركت می‌كنند، نه از روشنایی دانش نور گرفتند و نه به پناه‌گاه استواری شتافتند.
۲) ارزش‌های والای دانش
ای كميل! دانش بهتر از مال است، زيرا علم تو را نگهبان است و مال را تو بايد نگهبان باشی، مال با بخشش كاستی پذيرد اما علم با بخشش فزونی گيرد و مقام و شخصيتی كه با مال به دست آمده با نابودی مال نابود می‌گردد. ای كميل بن زياد! شناخت علم راستين (علم الهی) آيينی‌ست كه با آن پاداش داده می‌شود و انسان در دوران زندگی با آن خدا را اطاعت می‌كند و پس از مرگ، نام نيكو به يادگار گذارد، دانش فرمان‌روا و مال فرمان‌بر است.
۳) ارزش دانشمندان
ای كميل! ثروت‌اندوزان بی‌تقوا مرده‌اند گرچه به ظاهر زنده‌اند، اما دانشمندان تا دنيا برقرار است زنده‌اند، بدن‌هايشان گرچه در زمين پنهان اما ياد آنان در دل‌ها هميشه زنده است.
۴) اقسام دانش‌پژوهان
بدان كه در اين‌جا (اشاره به سينه‌ی مبارک كرد) دانش فراوانی انباشته است، ای كاش كسانی را می‌يافتم كه می‌توانستند آن را بياموزند، آری تيزهوشانی می‌يابم اما مورد اعتماد نمی‌باشند، دين را وسيله‌ی دنيا قرار داده و با نعمت‌های خدا بر بندگان و با برهان‌های الهی بر دوستان خدا فخر می‌فروشند. يا گروهی كه تسليم حاملان حق می‌باشند اما ژرف‌انديشی لازم را در شناخت حقيقت ندارند، كه با اول شبهه‌ای شک و ترديد در دل‌شان ريشه می‌زند، پس نه آن‌ها و نه اين‌ها سزاوار آموختن دانش‌های فراوان من نيستند. يا ديگری كه سخت در پی لذت بوده و اختيار خود را به شهوت داده است، يا آن‌كه در ثروت‌اندوزی حرص می‌ورزد، هيچ‌كدام از آنان نمی‌توانند از دين پاس‌داری كنند و بيش‌تر به چهارپايان چرنده شباهت دارند و چنين است كه دانش با مرگ دانشمندان می‌ميرد.
۵) ویژگی‌های رهبران الهی
آری، خداوندا! زمين هيچ‌گاه از حجت الهی خالی نيست، كه برای خدا با برهان روشن قيام كند، يا آشكار و شناخته شده، يا بيمناک و پنهان، تا حجت خدا باطل نشود و نشانه‌هايش از ميان نرود، تعدادشان چقدر و در كجا هستند؟ به خدا سوگند كه تعدادشان اندک ولی نزد خدا بزرگ مقدارند، كه خدا به وسيله‌ی آنان حجت‌ها و نشانه‌های خود را نگاه می‌دارد، تا به كسانی‌كه همانندشان هستند بسپارد و در دل‌های آنان بكارد، آنان كه دانش، نور حقيقت‌بينی را بر قلبشان تابيده و روح يقين را دريافته‌اند، كه آن‌چه را خوش‌گذران‌ها دشوار می‌شمردند آسان گرفتند و با آن‌چه كه ناآگاهان از آن هراس داشتند انس گرفتند در دنيا با بدن‌هایی زندگی می‌كنند، كه ارواحشان به جهان بالا پيوند خورده است، آنان جانشينان خدا در زمين و دعوت‌كنندگان مردم به دين خدايند. آه، آه، چه سخت اشتياق ديدارشان را دارم. كميل! هرگاه خواستی بازگرد.
#نهج_البلاغه