اهداف جهاد در اسلام اصولا جهاد در اسلام براى چند هدف مشخص تشریع شده است که در دو مورد از آنها «ضرورت حضور و سازماندهی همگانی در جهاد»، مفهوم بسیج مردمی را آشکار و نمایان می کند؛ این موارد عبارتند از: الف) جهاد ابتدايى آزادى بخش: خداوند دستورها و برنامه هايى براى سعادت و آزادى و تكامل و خوشبختى و آسايش انسانها طرح كرده است، و پيامبران خود را موظف ساخته كه اين دستورها را به مردم ابلاغ كنند، حال اگر فرد يا جمعيتى بر سر راه دعوت انبياء موانعى ايجاد نمايند، آنها حق دارند نخست از طريق مسالمت آميز و اگر ممكن نشد با توسل به زور اين موانع را از سر راه دعوت خود بردارند و آزادى تبليغ را براى خود كسب كنند. همچنين اگر كسانى مؤمنان را تحت فشار قرار دهند كه به آيين سابق باز گردند براى رفع اين فشار جهاد ابتدایی جایز خواهد بود. ب) جهاد دفاعى‏: آيا صحيح است وقتی كسى به انسان حمله می كند، او از خود دفاع ننمايد؟ يا ملتى متجاوز و سلطه گر هجوم بر ملت ديگر ببرند و آنها دست روى دست گذارده نابودى كشور و ملت خويش را تماشا كنند؟ در اينجا تمام قوانين آسمانى و بشرى به شخص يا جمعيتى كه مورد هجوم واقع شده حق مى‏ دهد براى دفاع از خويشتن به پا خيزد و آنچه در قدرت دارد به كار برد، و از هر گونه اقدام منطقى براى حفظ موجوديت خويش فروگذار نكند. اين نوع جهاد را «جهاد دفاعى» مى نامند. ج) جهاد براى حمايت از مظلومان‏: شاخه ديگرى از جهاد كه در آيات ديگر قرآن به آن اشاره شده، جهاد براى حمايت از مظلومان است، در آيه 75 سوره نساء مى خوانيم: «وَ ما لَكُمْ لا تُقاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ الْمُسْتَضْعَفِينَ مِنَ الرِّجالِ وَ النِّساءِ وَ الْوِلْدانِ الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنا أَخْرِجْنا مِنْ هذِهِ الْقَرْيَةِ الظَّالِمِ أَهْلُها وَ اجْعَلْ لَنا مِنْ لَدُنْكَ وَلِيًّا وَ اجْعَلْ لَنا مِنْ لَدُنْكَ نَصِيراً» ؛ (چرا در راه خدا و در راه مردان و زنان و كودكانى كه [بدست ستمگران] تضعيف شده ‏اند پيكار نمى كنيد، همان افراد [ستمديده اى] كه مى گويند: خدايا! ما را از اين شهر [مكه] كه اهلش ستمگرند بيرون ببر، و براى ما از سوى خود، وليى قرار ده، و براى ما از سوى خود يار و ياورى معين فرما). قرآن از مسلمانان مى خواهد كه هم در راه خدا و هم مستضعفان مظلوم، جهاد كنند، و اصولا اين دو از هم جدا نيستند و با توجه به اينكه در آيه فوق قيد و شرطى نيست، اين مظلومان و مستضعفان در هر نقطه جهان باشند، بايد از آنها دفاع كرده و نزديك و دور، داخل و خارج كشور تفاوت نمى‏ كند. اين دستور يكى از ارزشمندترين دستورات اسلامى است كه از حقانيت اين آيين خبر مى ‏دهد. د) جهاد براى محو شرك و بت پرستى‏: شرك و بت پرستى نه دين است و نه آيين و نه محترم شمرده مى ‏شود، بلكه يك نوع خرافه و انحراف و حماقت و در واقع يك نوع بيمارى فكرى و اخلاقى است كه بايد به هر قيمت كه ممكن شود آن را ريشه ‏كن ساخت.(4) در بین این اهدافی که بیان شد «جهاد برای دفاع» و «جهاد برای حمایت از مظلومان» در عصر حاضر از اهمیت ویژه ای برخوردار است و دفاع بر همه مسلمانان در برابر هجوم دشمنان به كشورهاى اسلامى و مرزهاى آن واجب است، و منحصر به كشورى نيست كه انسان در آن زندگى مى ‏كند، بلكه همه مسلمين دنيا بايد در برابر هجوم اجانب به كشورهاى اسلامى يا مقدّسات مسلمانان مدافع يكديگر باشند، خواه از طريق بذل مال باشد يا جان يا هر وسيله ديگر. در اين امر احتياج به اذن حاكم شرع نيست، ولى براى نظم و هماهنگى برنامه ‏هاى دفاعى بايد در صورت امكان فرمانده يا فرماندهان آگاه و مورد اعتمادى را با نظر حاكم شرع تعيين كنند(5)؛ زیرا بدون شک جهاد و آمادگی در برابر دشمن، بدون سازماندهى و تهيه ساز و برگ مناسب و اسلحه روز امكان‏پذير نيست(6) و قطعا تک تک مردم به تنهایی نمی توانند این کار را انجام دهند و حکومت اسلامی نیز بدون حمایت مردم کاری از پیش نمی برد، در نتیجه لازم است حکومت با نظر حاکم شرع برای این کار برنامه ریزی کند و مردم را برای دفاع در برابر تهاجمات دشمن آموزش دهد.