بلیغ دین،مردم را با محبّت مورد خطاب قرار دهید. «یا قَوْمِ»
2- دعوت به توحید،اوّلین وظیفه ی انبیاست.(در تبلیغ،به مسائل اصلی توجّه کنید) «اعْبُدُوا اللّهَ»
3- روح پرستش در باطن انسان وجود دارد،انبیا مورد پرستش را بیان می کنند.
«اعْبُدُوا اللّهَ - ما لَکُمْ مِنْ إِلهٍ غَیْرُهُ»
4- به سراغ غیر خدا رفتن،بی پروایی است. «أَ فَلا تَتَّقُونَ»
فَقالَ الْمَلَأُ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ قَوْمِهِ ما هذا إِلاّ بَشَرٌ مِثْلُکُمْ یُرِیدُ أَنْ یَتَفَضَّلَ عَلَیْکُمْ وَ لَوْ شاءَ اللّهُ لَأَنْزَلَ مَلائِکَهً ما سَمِعْنا بِهذا فِی آبائِنَا الْأَوَّلِینَ«24»
پس اشراف قوم او که کافر شدند،گفتند:این نوح جز انسانی همانند شما نیست،او می خواهد بر شما برتری جوید،اگر خداوند می خواست(برای ما پیامبری بفرستد)قطعاً فرشتگانی می فرستاد.ما این(دعوت نوح)را در میان(تاریخ)پدران قبلی خود نشنیده ایم.
پیام ها:
1- اشراف،در خط مقدّم مخالفان انبیا بودند.«ملأ»
2- حُبّ ذات،غریزه ای عمیق در انسان هاست.(انسان از این که کسی بر او برتری یابد نگران است) «یَتَفَضَّلَ عَلَیْکُمْ»
3- تهمت برتری جویی،وسیله ی تبلیغات کفّار است. «یُرِیدُ أَنْ یَتَفَضَّلَ عَلَیْکُمْ»
4- انسان متکبّر،برای خدا هم تکلیف معیّن می کند. «لَوْ شاءَ اللّهُ لَأَنْزَلَ مَلائِکَهً»
5-کافران کمال را نقص می پندارند. ما هذا إِلاّ بَشَرٌ ... لَأَنْزَلَ مَلائِکَهً (انسان بودن انبیا برای راهنمایی بشر کمال است،امّا کفّار می گفتند:او نباید بشر باشد)
6- در برابر منطق صحیح،به تاریخ و تقلید نیاکان و فرهنگ ملّی خود تکیه نکنید و مدافع وضع موجود نباشید. «ما سَمِعْنا بِهذا»
إِنْ هُوَ إِلاّ رَجُلٌ بِهِ جِنَّهٌ فَتَرَبَّصُوا بِهِ حَتّی حِینٍ«25» قالَ رَبِّ انْصُرْنِی بِما کَذَّبُونِ«26»
او نیست جز مردی که در او نوعی جنون است،پس تا مدّتی درباره ی او صبر کنید.(تا از جنون نجات یابد یا بمیرد یا ما تکلیف خود را با او روشن کنیم).
نوح گفت:پروردگارا ! مرا در برابر تکذیب آنان یاری فرما.
پیام ها:
1- شنیدن تاریخ گذشتگان،مایه ی تسلّی آیندگان است.(ای پیامبر ! به انبیای قبل نیز نسبت جنون می دادند) «رَجُلٌ بِهِ جِنَّهٌ»
2- غرور و لجاجت،سبب می شود که به عاقل ترین مردم نسبت جنون داده شود.
«رَجُلٌ بِهِ جِنَّهٌ»
3- سران کفر،دعوت انبیا را یک حادثه روحی و روانی می پندارند و می گویند:
صبر کنید هیجان ها و ادّعاهای او تمام می شود. «فَتَرَبَّصُوا»
4-توکّل و دعا،بزرگ ترین اهرم در برابر تهمت ها و تحقیرهاست. «قالَ رَبِّ»
5- درخواست کمک از خداوند برای پیروزی ایمان بر کفر است،نه پیروزی فرد بر فرد. «انْصُرْنِی بِما کَذَّبُونِ» نفرمود:«انصرنی علیهم»
فَأَوْحَیْنا إِلَیْهِ أَنِ اصْنَعِ الْفُلْکَ بِأَعْیُنِنا وَ وَحْیِنا فَإِذا جاءَ أَمْرُنا وَ فارَ التَّنُّورُ فَاسْلُکْ فِیها مِنْ کُلٍّ زَوْجَیْنِ اثْنَیْنِ وَ أَهْلَکَ إِلاّ مَنْ سَبَقَ عَلَیْهِ الْقَوْلُ مِنْهُمْ وَ لا تُخاطِبْنِی فِی الَّذِینَ ظَلَمُوا إِنَّهُمْ مُغْرَقُونَ«27»
پس ما به نوح وحی کردیم:زیر نظر ما(مطابق دستور وآموزش)و وحی ما کشتی بساز.پس همین که فرمان(قهر)ما آمد و(آب از)تنور جوشید، از تمام حیوانات یک جفت(نر و ماده)و(نیز)اهل خود را در کشتی وارد کن،مگر کسی از آنان را که قبلاً درباره او سخن به میان آمده(و وعده هلاکتش داده شده)و درباره ستمگران با من سخن مگو(و نزد من از آنان شفاعت مکن)که قطعاً آنان غرق خواهند شد.
نکته ها:
* امام باقر علیه السلام فرمود:حضرت نوح علیه السلام 950 سال مردم را پنهانی وآشکارا به توحید دعوت کرد،تا آنجا که خداوند با جمله ی «لَنْ یُؤْمِنَ مِنْ قَوْمِکَ إِلاّ مَنْ قَدْ آمَنَ»[30]به او فرمود:جز آنها که به تو ایمان آورده اند،دیگر ایمان نخواهند آورد،پس نوح گفت:نسل آنان نیز قابل هدایت نیستند. «وَ لا یَلِدُوا إِلاّ فاجِراً کَفّاراً» [31]سپس خداوند فرمان ساختن کشتی را داد.[32]
پیام ها:
1- دعای انبیا مستجاب می شود. «رَبِّ انْصُرْنِی - فَأَوْحَیْنا»
2- صنعت کشتی سازی یک الهام الهی است. «فَأَوْحَیْنا - أَنِ اصْنَعِ»
3- تقاضای نصرت الهی،با تلاش انسان منافاتی ندارد. «اصْنَعِ الْفُلْکَ» انبیا در کنار دعاهای خود کار هم می کردند.
4- افراد تحقیر شده را حمایت کنیم.(مردم تو را مجنون می پندارند ولی تو زیر نظر ما هستی) «بِأَعْیُنِنا»
5-اگر در تمام کارها مطابق وحی عمل کنیم،موفّق می شویم. «اصْنَعِ الْفُلْکَ بِأَعْیُنِنا وَ وَحْیِنا»
6- با اراده ی خدا از تنور آتش،آب می جوشد. «فارَ التَّنُّورُ» (شاید فوران آب از تنور،نشانه ی زمان حادثه باشد)
7- نگذارید نسل حیوانات منقرض شود. «مِنْ کُلٍّ زَوْجَیْنِ اثْنَیْنِ»
8-حتّی همسر و فرزند پیامبر هم اگر نااهل باشند،مورد قهر الهی قرار می گیرند.
«إِلاّ