دوری از راه مستقیم است. «هذا صِراطٌ مُسْتَقِیمٌ - فَاخْتَلَفَ الْأَحْزابُ» 7- ایجاد تفرقه و اختلاف بعد از روشنگری انبیا ظلم است. فَاخْتَلَفَ الْأَحْزابُ ... فَوَیْلٌ لِلَّذِینَ ظَلَمُوا هَلْ یَنْظُرُونَ إِلاَّ السّاعَهَ أَنْ تَأْتِیَهُمْ بَغْتَهً وَ هُمْ لا یَشْعُرُونَ«66» آیا جز قیامت را انتظار می برند که ناگهان به سراغشان آید در حالی که بی خبرانند. اَلْأَخِلاّءُ یَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ إِلاَّ الْمُتَّقِینَ«67» دوستانِ(امروز)،در آن روز با یکدیگر دشمن اند،جز اهل تقوا. نکته ها: * حال کسانی که بر اساس غیر تقوا،دوستانی انتخاب کرده اند،در قیامت چنین است: - پشیمانی و حسرت که چرا با او دوست شدم. «یا وَیْلَتی لَیْتَنِی لَمْ أَتَّخِذْ فُلاناً خَلِیلاً» [36]وای بر من! ای کاش فلانی را دوست خود بر نمی گزیدم. - دوستان هیچ نقشی برای کمک به یکدیگر ندارند. «وَ لا یَسْئَلُ حَمِیمٌ حَمِیماً»[37] - دوستان،دشمن یکدیگر می شوند. «الْأَخِلاّءُ یَوْمَئِذٍ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ» (آیه مورد بحث) - به یکدیگر لعنت خواهند کرد. «کُلَّما دَخَلَتْ أُمَّهٌ لَعَنَتْ أُخْتَها» [38] - از یکدیگر فرار می کنند. «یَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِیهِ وَ أُمِّهِ وَ أَبِیهِ وَ صاحِبَتِهِ وَ بَنِیهِ»[39] - گناهان خود را به گردن یکدیگر می اندازند. «لَوْ لا أَنْتُمْ لَکُنّا مُؤْمِنِینَ»[40] - از یکدیگر برائت دارند. «یا لَیْتَ بَیْنِی وَ بَیْنَکَ بُعْدَ الْمَشْرِقَیْنِ»[41] پیام ها: 1- وقوع قیامت ناگهانی است و زمان آن بر کسی معلوم نیست. «بَغْتَهً وَ هُمْ لا یَشْعُرُونَ» 2- تمام دوستی هایی که بر اساس تقوا نباشد،به دشمنی تبدیل می شود. اَلْأَخِلاّءُ ... عَدُوٌّ إِلاَّ الْمُتَّقِینَ یا عِبادِ لا خَوْفٌ عَلَیْکُمُ الْیَوْمَ وَ لا أَنْتُمْ تَحْزَنُونَ«68» (خداوند به آنان می گوید:)ای بندگان من! امروز نه ترسی بر شماست و نه غمگین می شوید. اَلَّذِینَ آمَنُوا بِآیاتِنا وَ کانُوا مُسْلِمِینَ«69» اُدْخُلُوا الْجَنَّهَ أَنْتُمْ وَ أَزْواجُکُمْ تُحْبَرُونَ«70» آنان که به آیات ما ایمان آورده و همواره تسلیم(حقّ)هستند.شما و همسران تان در حالی که شادمانید به بهشت داخل شوید. یُطافُ عَلَیْهِمْ بِصِحافٍ مِنْ ذَهَبٍ وَ أَکْوابٍ وَ فِیها ما تَشْتَهِیهِ الْأَنْفُسُ وَ تَلَذُّ الْأَعْیُنُ وَ أَنْتُمْ فِیها خالِدُونَ«71» ظرف ها و جام هایی از طلا بر آنان چرخانده می شود و آنچه را که نفس میل داشته باشد و چشم(از دیدنش)لذّت ببرد در بهشت موجود است وشما در آنجا جاودانه هستید. نکته ها: * «تُحْبَرُونَ» از«حبره»به معنای حال پسندیده است که به صورت شادمانی بر چهره نمودار می شود،«صحاف»جمع«صحفه»به ظرف های بزرگ گفته می شود. «أَکْوابٍ» جمع «کوب»به جامی گفته می شود که دسته ندارد. * یکی از لذّت های چشم،ملاقات اولیای الهی است که انسان در دنیا موفّق به دیدار آنان نشده است. * نعمت های بهشتی اقسام مزایا را دارا هستند: 1.همه ی سلیقه ها و چشم ها را اشباع می کند. «تَشْتَهِیهِ الْأَنْفُسُ وَ تَلَذُّ الْأَعْیُنُ» 2.تنوّع دارند. «بِصِحافٍ - أَکْوابٍ» 3.زیبا هستند. «ذَهَبٍ» 4.مطابق میل هستند. «تَشْتَهِیهِ الْأَنْفُسُ» 5.چشم از دیدن آن خسته نمی شود «تَلَذُّ الْأَعْیُنُ» * از اینکه قرآن فرمان می دهد شما و همسرانتان وارد بهشت شوید،معلوم می شود که مراد، همسران دنیوی آنان است،زیرا حورالعین بیرون از بهشت نیستند تا فرمان ورود به آنان داده شود. [42] پیام ها: 1- بندگی خداوند رمز بیمه شدن از هراس ها و خطرها در قیامت است. یا عِبادِ لا خَوْفٌ عَلَیْکُمُ ... 2- اول آرامش سپس دریافت نعمت های بهشتی. لا خَوْفٌ عَلَیْکُمُ ... اُدْخُلُوا الْجَنَّهَ 3- ایمان به تنهایی کافی نیست،باید تسلیم کامل باشیم. آمَنُوا ... وَ کانُوا مُسْلِمِینَ 4- همسران با ایمانِ دنیوی،در آخرت نیز همراهند. اُدْخُلُوا ... أَنْتُمْ وَ أَزْواجُکُمْ 5-لذّت چشم در قیامت،به گونه ای است که با دیگر خواسته های بهشتیان برابری می کند. «تَشْتَهِیهِ الْأَنْفُسُ وَ تَلَذُّ الْأَعْیُنُ» 6- رسیدن به تمام خواسته ها،فقط در بهشت امکان پذیر است. «فِیها ما تَشْتَهِیهِ الْأَنْفُسُ» 7- غرائز و کشش های درونی انسان تا قیامت همراه انسان است. فِیها ما تَشْتَهِیهِ الْأَنْفُسُ ... وَ تِلْکَ الْجَنَّهُ الَّتِی أُورِثْتُمُوها بِما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ«72» و این است بهشتی که به خاطر عملکردتان به میراث برده اید. لَکُمْ فِیها فاکِهَهٌ کَثِیرَهٌ مِنْها تَأْکُلُونَ«73» در آنجا برای شما میوه فراوانی است که از آنها می خورید. نکته ها: * به گفته روایات،خداوند برای هر انسانی مکانی در دوزخ و جایگاهی در بهشت قرار داده است.اهل بهشت جایگاه بهشتی دوزخیان را به ارث می