همه چیز در مورد برگ سنا: آیا برگ سنا تنها یک مسهل و شکم کارکُن تنهاست؟ امروزه حکمای طب سنتی و حتی پزشکان بر این عقیده‌اند که مصرف برگ سنا دارای عوارض بسیاری می‌باشد که خاصیت کارکُن و ملین بودن آن در کنار آن عوارض و مضرات، بسیار ناچیز بوده و مناسب است انسان برای حصول مقصود روان کردن شکم از جایگزین‌های سنا استفاده نماید. اما با بررسی روایات رسیده از پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) و اهل‌بیت(علیهم‌السلام) واقعیت دیگری مشاهده می‌شود. پیغمبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) در رابطه با سنا فرمودند: اگر در چیزی شفاء باشد، آن سنا است. همچنین فرمودند: بیمارانتان را با سنا مداوا کنید چرا که اگر چیزی مرگ را برگرداند، آن سنا است. از جمله خواص به اثبات رسیده برگ سنا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: 1- مُسهِل و کارکُن قوی(جهت دفع یبوست) 2- تصفیه کننده‌ی کبد (چربی کبد، حرارت کبدی، سیروز کبدی و کلیه مشکلات کبد) 3- دفع صفرای غالب از بدن 4- اگر با داروی جامع علی‌ابن موسی‌الرضا(علیه‌السلام) مصرف شود سنگ کیسه صفرا را که پزشکان امروزه برای آن درمانی ندارند، به راحتی دفع می‌کند. 5- نافع برای یرقان (چه بزرگسالان و چه زردی نوزادان – اگر نوزادی دچار یرقان یا همان زردی باشد، اندازه یک قاشق غذاخوری برگ سنا را با نصف لیوان آب جوش دم کرده و مقدار یک قاشق چای‌خوری آب دم کرده برگ سنا را به نوزاد بدهید بخورد، به سرعت زردی کاهش پیدا می‌کند – در صورتی که زردی نوزاد بالا باشد چند نوبتی نیاز به تکرار دارد، ضمن آنکه شیر مادر یا کمکی نوزاد باید به مقدار کافی باشد و طفل روزی 4 – 5 مرتبه اجابت مزاج به مقدار کافی داشته باشد) 6- کاهش دهنده‌ی چربی خون (چه کلسترول و چه تری گلیسیرید) 7- بیرون کننده چربی‌های اضافه قسمت شکم و در نتیجه جمع شدن و کوچک شدن شکم و مشاهده تأثیر مطلوب پس از یک یا دوبار استفاده از آن شیوه‌ی استفاده از برگ سنا: 1- سه واحد از برگ سنا را با یک واحد گل محمدی مخلوط نمایید. 2- به اندازه‌ی دو قاشق غذاخوری از مخلوط فوق را داخل قوری ریخته و یک لیوان و نیم آب جوش روی آن بریزید و بگذارید به مدت یک ربع دم بکشد. 3- یک لیوان از آب دم کرده‌ی آن را میل نمائید. توجه: آب دم کرده‌ی سنا را سه شب در میان و به مدت 3 مرتبه میل نموده و پس از آن هر ماه یک الی دو مرتبه تکرار گردد. (در صورت نیاز) نکته: علت ایراد اطبای طب سنتی و پزشکان امروزی بر مضر بودن برگ سنا، همان طور که در اول بحث نیز بیان شد، کارکُن بودن قوی برگ سناست که برای برخی از افراد ایجاد پیچش دل و روده کرده و از مصرف آن رنج می‌برند، که این امر با مخلوط نمودن برگ سنا با گل سرخ یا گل محمدی مرتفع می‌گردد. و دلیل بعدی آنها وابسته شدن دستگاه گوارش به مصرف برگ سنا برای کار کردن شکم است؛ که اگر افرادی که دچار یبوست هستند جهت کار کردن شکم خود مرتباً از برگ سنا استفاده نمایند، پس از مدتی دستگاه گوارش آنها به آن عادت کرده و حتی با استفاده از برگ سنا نیز شکم کار نمی‌کند. که این ایراد نیز ایراد به برگ سنا و بی‌خاصیت بودن یا مضر بودن آن نیست، بلکه یبوست عارضه‌ای از عوارض غلبه‌ی طبع سودا در بدن است و افرادی که دچار یبوست هستند به جای اینکه دنبال آن باشند به صورت موضعی شکم خود را به کار بیندازند، بایستی نسبت به متعادل نمودن طبع سودای غالب با داروی تعادل سودا (از داروهای طب اسلامی) یا داروهای دیگر اقدام نمایند که یبوست به مرور زمان و به تدریج به صورت ریشه‌ای و قطعی درمان می‌گردد. ضمناً اگر دقت فرموده باشید در روش استفاده از برگ سنا توصیه شده است افرادی که برای بهره‌مندی از خواص بی‌بدیل برگ سنا قصد استفاده از آن را دارند، هر سه شب یکبار و برای 3 نوبت پشت سر هم استفاده نمایند و پس از آن در صورت نیاز ماهی یکبار یا نهایتاً دوبار بیشتر از آن استفاده ننمایند. نکته بعدی در رابطه با برگ سنا این است که بهترین خاصیت را در برگ‌های سنا، برگ سنایی که از مکه و عربستان می‌آید داراست و برگ‌های سنای دیگر که مثلاً از پاکستان یا دیگر نقاط تهیه می‌شوند از خاصیت کمتری شاید برخوردارد باشند، اما اینکه کلاً آنها را مضر و بدون فایده بدانیم رأی صحیحی نیست. لذا جای انصاف نیست برگ سنا که از این همه فایده و منفعت برای بدن برخوردار است تا جایی که پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) فرمودند اگر چیزی مرگ را برگرداند (یعنی اجل را تأخیر بیندازد) آن سناست، و در طب اسلامی برای سخت‌ترین و صعب‌العلاج‌ترین بیماری‌ها که بنا به نظر و تشخیص پزشکان امروزی بیمار تا مدت طولانی‌ای زنده نخواهد ماند، برگ سنا(در کنار داروهای دیگر) تجویز می‌شود، آن را کلاً یک شکم‌کارکُن و مُسهل تنها دانسته و فواید بی‌شمار آن را که هنوز علم بشری باید عمق آن را کشف کند، انکار نماییم. @mahsulpak