❤️ آمادگی برای شهر قرآن
🔸 بخش چهاردهم
🔹 از مرحلهٔ دوم انس با قرآن: نمایه زنی
🔰 نمایهزنی و خرد جمعی برای تدبر در قرآن
🔸 یکی از فایدههای نمایهزنی این است که ما میتوانیم به برداشتهای دیگران در مورد قرآن دست پیدا کنیم و به یک تفکر و تدبر جمعی برسیم؛ روزمرگیها، نوع تحصیلات، شغل، زبان و … به برداشت من از قرآن سمت و سو میدهد و اگر بتوانم زاویۀ دید دیگران را نیز در مورد آیات قرآن بدانم منجر به یافتن فهم گسترده و دید وسیع نسبت به قرآن خواهد شد.
🔸 وقتی نمایههای دیگران را از یک آیه مطالعه کنیم در ذهن ما جرقهای برای فهم و برداشت جدید از آن آیه ایجاد خواهد شود، و اگر این نمایهها جمعآوری و دستهبندی شوند میتواند شروعی برای ایجاد یک تفسیر اجتماعی از قرآن باشد.
(مطالعۀ نمایههای دیگران نیاز به بستری دارد که در ادامه توضیح داده خواهد شد)
🔰 کشف فضای کلی سوره (سیاق سوره)
🔸 وقتی شما یک سوره را با برداشتهای اولیۀ خود از یک ترجمۀ خوب در قالب کلماتی ثبت میکنید از سوره یک نقشه درست کردهاید؛ این نقشه به عنوان راهنمای این سوره میتواند مفاهیم پرتکرار در این سوره را مشخص کرده و شما به آسانی به سیاق این سوره دست پیدا میکنید؛ سیاق یعنی روح و فضای کلی حاکم بر یک سوره.
بعد از اینکه یک سورۀ کامل را نمایه بزنید اگر از شما بپرسند: «این سوره چه گفت؟ و محتوای کلی این صورت چه بود؟» شما میتوانید به راحتی پاسخ بدهید.
🔰 آیا نمایه زنی آسان است یا سخت؟
🔸 شاید ثبت نمایۀ یک یا دو کلمهای برای یک آیۀ طولانی و پر از مفاهیم، در ابتدا سخت به نظر برسد، اما وقتی چندین آیه را با (راهنماییهای لازم) نمایه بزنید و دوباره نمایههای خود را مرور کنید و آنها را اصلاح و یا حذف کنید متوجه شیرینی این کار میشوید و متوجه میشوید مطالعۀ قرآن بسیار آسان است و با قرآن احساس راحتی خواهید کرد نه احساس مغلق بودن و قابل فهم نبودن؛
🔹 برای درک بهتر این مساله، توجه به عالم تکوین یعنی خلقت و آفرینش بسیار ضروری است. وقتی در ابتدا به طبیعت نگاه میکنیم، درختان بی نظم، کوههای سرکش، حیواناتی که گاهی مزاحمت ایجاد میکنند و مواردی از این دست را میبینیم و ممکن است دیدن این صحنهها برایمان نازیبا باشند و تصور کنیم که خیلی از اینها غیر مفید هستند، اما همۀ اینها به خاطر این است که به هر کدام از این اجزاء آفرینش، به تنهایی نگاه کردهایم نه در ارتباط با آفرینش؛ وقتی خوب مطالعه کنیم و ارتباط این اجزاء را با همدیگر متوجه شویم از توحش حیوانات وحشی جنگل و بیابان و از وفور حشرات و … رنجیده نمیشویم و میدانیم که حتی پشه هم در آفرینش حکمتی دارد. (همانطور که در قرآن نیز به پشه اشاره شده و در مرحلۀ اول از انس با قرآن با آیات خلقت مفصل به آن پرداختیم)
🔰 در مرحلۀ اوّل نمایهزنی به تفاسیر مراجعه نکنید
🔸 زبان قرآن فطری است، یعنی هر انسانی قرآن را خواهد فهمید لذا وقتی شما با ذهنی خالی از اطلاعات به سراغ یک آیه میروید به این معنا نیست که هیچ اندوختهای برای فهم آیه ندارید، بلکه نزد شما سرمایۀ فکر وجود دارد و میتوانید با داشتههای فطری خود به آیه فکر کنید، اما اگر همان ابتدا به سراغ تفسیر بروید اگرچه اطلاعات خوبی از آیه دریافت میکنید اما فرصت تفکر کمتری خواهید یافت و ذهن شما از زوایۀ همان تفسیر به قرآن نگاه میکند و خیلی ممکن است که به فراتر از آن فکر نکند.
🔹 تفسیر حاصل تلاش و عمر یک عالم است که قرار است در مسیر تفکر پیرامون آیات به ما کمک کند و هرگز به معنای این نیست که در تفسیر قرآن همۀ مطلب پیرامون یک آیه مطرح شده است و دیگر جای فکر کردن نیست. وجود تفاسیر گوناگون در هر عصری از علمای شیعه نشان از همین دارد که علمای گوناگون با نظریات مختلف به سمت قرآن رفتهاند و برداشتهای مختلفی از قرآن را برای مطالعه و تدبر ثبت کردهاند؛ لذا علامۀ طباطبایی رحمة الله علیه معتقد بودند که هر 50 سال باید یک تفسیر جدید برای قرآن نوشت چراکه حاصل تفکر علما و قرآن پژوهان در حال تغییر و تحول است و احتمال یافتن باورهای عمیقتر از آیه بسیار هست.
🔻 ادامه دارد
#قرآن
مکتب اسلامی | عضو شوید 🔻
https://eitaa.com/joinchat/2275540994C6f057befd5