💢 مروری کوتاه بر
#نکات_تفسیری آیات سوره نساء ( آیات12 )
🌺🍃✨🌸✨🌺🍃
🕋وَ لَكُمْ نِصْفُ ما تَرَكَ أَزْواجُكُمْ إِنْ لَمْ يَكُنْ لَهُنَّ وَلَدٌ فَإِنْ كانَ لَهُنَّ وَلَدٌ فَلَكُمُ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَكْنَ مِنْ بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصِينَ بِها أَوْ دَيْنٍ وَ لَهُنَّ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَكْتُمْ إِنْ لَمْ يَكُنْ لَكُمْ وَلَدٌ فَإِنْ كانَ لَكُمْ وَلَدٌ فَلَهُنَّ الثُّمُنُ مِمَّا تَرَكْتُمْ مِنْ بَعْدِ وَصِيَّةٍ تُوصُونَ بِها أَوْ دَيْنٍ وَ إِنْ كانَ رَجُلٌ يُورَثُ كَلالَةً أَوِ امْرَأَةٌ وَ لَهُ أَخٌ أَوْ أُخْتٌ فَلِكُلِّ واحِدٍ مِنْهُمَا السُّدُسُ فَإِنْ كانُوا أَكْثَرَ مِنْ ذلِكَ فَهُمْ شُرَكاءُ فِي الثُّلُثِ مِنْ بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصى بِها أَوْ دَيْنٍ غَيْرَ مُضَارٍّ وَصِيَّةً مِنَ اللَّهِ وَ اللَّهُ عَلِيمٌ حَلِيمٌ «12»
🍃💜و براى شما (مردان) نصف ارثى است كه همسرانتان به جا گذاشتهاند، اگر آنان فرزندى نداشته باشند، (هر چند از شوهر ديگر)، ولى اگر براى آنان فرزندى باشد، سهم شما يك چهارم از ميراث است، البتّه پس از عمل به وصيّتى كه كردهاند يا اداى دَينى كه دارند و (امّا اگر شوهر از دنيا رفت) سهم زنان يك چهارم از چيزى است كه به جا گذاشتهايد، البتّه اگر فرزندى نداشته باشيد، ولى اگر فرزندى داشته باشيد (اگر چه از همسر ديگر) سهم همسران يك هشتم از چيزى است كه بر جاى نهادهايد. (اين تقسيم) پس از عمل به وصيّت يا پرداخت دينى است كه داريد و اگر مرد يا زنى كه از او ارث مىبرند كلاله باشد (يعنى والدين و فرزندى نداشته باشد) و براى او برادر و خواهر باشد، براى هر يك از آنان يك ششم است و اگر آنان (خواهر و برادر) بيش از يكى باشند، همه آنان در يك سوّم، به تساوى شريكند، (البتّه) پس از انجام وصيّتِ ميّت يا اداى دينِ او، بىآنكه وصيّت، ضرر به وارث داشته باشد. اين، سفارشى از سوى خداست و خداوند، دانا و بردبار است.
📚جلد 2 - صفحه 31
📝نکته ها👇
🔷در آيه گذشته، ارث فرزندان و والدين مطرح بود، در اين آيه، ارث زن و شوهر و برادر و خواهر مادرى مطرح است. البتّه احكام ارث را بايد به كمك روايات اجرا كرد، چون فروع و شاخههاى زيادى دارد، كه در آيات قرآن نيامده است.
🔷لفظ «كَلالَةً» دوبار در قرآن آمده است؛ يكى در اين آيه و ديگرى در آخرين آيهى همين سوره. اين كلمه در لغت به معناى احاطه است، فاميلى كه انسان و فرزند انسان را احاطه كردهاند. «اكليل»، نيز تاجى است كه سر را احاطه مىكند. كُلّ، عددى است كه اعداد ديگر را احاطه كرده است.
🔷اين كلمه در بحث ارث دو معنى دارد:
✔️1- برادران و خواهرانِ مادرى ميّت، كه در اين آيه به كار رفته است.
✔️2- برادران و خواهرانِ پدر و مادرى يا پدرىِ ميّت، كه مراد آيه آخر است.
🔷گرچه پرداخت بدهى، بر انجام وصيّت مقدّم است، لكن چون در عمل، انجام وصيّت سختتر است، خداوند در آيه، اوّل عمل به وصيّت را آورده، بعد پرداخت بدهى را. «1»
🔷در حديث آمده است: وصيّت به ثلث مال، زياد است، سعى كنيد وارثان شما بهرهى بيشترى از ارث ببرند، تا همه بىنياز باشند. و ضرر رسانى در وصيّت از گناهان كبيره است.
🔷و عمل به وصيّتى كه به ضرر وارث باشد الزامى نيست. «2»
اگر مردى چند همسر داشت، يك هشتم يا يك چهارم ارث، ميان آنان به طور يكسان تقسيم مىشود.
ديون و بدهىهاى متوفّى، هم شامل ديون الهى است، مثل: حج، خمس، زكات و كفّاره، و هم شامل ديون مردمى است. «3»
📚«1». تفسير صافى.
📚«2». تفسير كبيرفخررازى.
📚«3». تفسير كبير فخررازى.
📚جلد 2 - صفحه 32
📝پیام ها🔰
🔶1- پرداخت بدهى مردم، آن قدر مهم است كه در اين دو آيه، چهار بار مطرح شده است. مِنْ بَعْدِ وَصِيَّةٍ ... أَوْ دَيْنٍ در احاديث آمده است: در قيامت، تمام گناهان شهيد بخشيده مىشود، مگر دَين و بدهى او. «1»
🔶2- داشتن فرزند- اگر چه از همسر ديگر- سهم هر يك از زن و شوهر را به نصف كاهش مىدهد، تا فرزندان نيز از متوفّى سهم ببرند، خواه فرزند دختر باشد يا پسر. «فَإِنْ كانَ لَهُنَّ وَلَدٌ»
🔶3- در وصيّت كردن، بايد حال وارثان را مراعات كرد، تا به آنان زيان نرسد. «غَيْرَ مُضَارٍّ»
🔶4- اسلام، نه فقط ضرر رسانى در زندگى، بلكه زيان رساندن پس از مرگ را نيز مردود مىداند. «غَيْرَ مُضَارٍّ»
🔶5- تقسيم الهى ارث، هم عالمانه است و هم اگر تخلّف كرديد، خداوند در قهر خود حليم است و شتابى ندارد. «وَصِيَّةً مِنَ اللَّهِ وَ اللَّهُ عَلِيمٌ حَلِيمٌ»
-------------------------------------------------
📚 برگرفته از تفسیرنور
#تفسیر
#سوره_نساء
❣الّلهُــمَّ عَجِّــلْ لِوَلِیِّکَــــ الْفَــرَج❣
╭━═━🍃❀🌺❀🍃━═━╮
@maktab_ommeabiha
╰━═━🍃❀🌺❀🍃━═━╯